Điều gì xảy ra nếu Taliban tấn công "pháo đài kháng chiến" Afghanistan?

Sputnik dẫn lời ông Ahmad Massoud, một trong những lãnh đạo kháng chiến của Afghanistan, cho biết sau khi lực lượng này từ chối trao lại quyền kiểm soát các khu vực mà phong trào kháng chiến còn giữ, Taliban tuyên bố "hàng trăm tay súng của Taliban đang tiến về Thung lũng Panjshir".

"Hàng trăm tay súng Taliban đang hướng về Panjshir hòng chiếm quyền kiểm soát khu vực này sau khi các lãnh đạo địa phương từ chối trao lại quyền kiểm soát trong hòa bình. Chúng tôi muốn Taliban nhận ra rằng cách duy nhất để giải quyết vấn đề là thông qua hòa bình. Chúng tôi không muốn chiến tranh nổ ra", ông Massoud cho biết.

Ông Massoud cũng nhấn mạnh, những người ủng hộ ông đã sẵn sàng chiến đấu nếu Taliban tìm cách chọc phòng thủ của Panjshir. "Chúng tôi đang bảo vệ cả đất nước ở một tỉnh", ông Massoud nói.

Tỉnh Panjshir là một trong những tỉnh nhỏ nhất trong số 34 tỉnh của Afghanistan và cũng là tỉnh còn lại duy nhất ở nước này mà Taliban chưa động đến.

Nổi tiếng với địa hình hiểm trở Panjshir cộng với phong trào chống Taliban mạnh mẽ, Panjshir một lần nữa được coi là pháo đài, thành trì cuối cùng ở Afghanistan trước đà tấn công của Taliban. Mặc dù rất gần Kabul, nhưng không thế lực nào cả trong nước và nước ngoài có thể kiểm soát Panjshir bằng vũ lực.

Những ngày qua, các lãnh đạo chính trị và quân sự của chính quyền Afghanistan cũ, trong đó có Phó Tổng thống Amrullah Saleh, đã đổ về đây để tập hợp một lực lượng kháng chiến nhằm chống lại Taliban. Phong trào kháng chiến đã thu hút sự tham gia của hàng nghìn người bao gồm các binh sĩ quân đội, lính đặc nhiệm Afghanistan không chịu đầu hàng Taliban, các nhóm du kích địa phương. Họ cũng sở hữu vũ khí mà các binh sĩ đưa tới và đang kêu gọi sự hỗ trợ của phương Tây.

Trong một bước tiến đáng kể đầu tiên, phong trào kháng chiến do ông Saleh và ông Massoud dẫn đầu đã giành lại quyền kiểm soát 3 huyện gồm Pul-e-Hisar, Deh Salah và Banu ở tỉnh Baghlan, miền Bắc Afghanistan. Tuy nhiên, đến ngày 22/8, Taliban đã chiếm lại toàn bộ 3 huyện này. 

Ông Massoud cho biết, các lãnh đạo kháng chiến đã đề nghị lập một chính phủ toàn diện với Taliban thông qua đàm phán chính trị, ngược lại một chính phủ cực đoan là không thể chấp nhận được.

Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn Al Arabiya, ông Massoud nói: "Taliban đã từ chối đối thoại nhằm chấm dứt chiến tranh... Chúng tôi muốn chấm dứt chiến tranh ở Afghanistan và theo đuổi đối thoại. Taliban sẽ không kiểm soát được lâu nếu họ tiếp tục hành xử như vậy".

Điều gì xảy ra nếu Taliban tổng tấn công Panjshir?

Giới phân tích cho rằng, nếu Taliban tổng tấn công vào Panjshir, lực lượng kháng chiến chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn.

"Nếu Taliban bao vây Panjshir từ mọi phía, tôi nghĩ, lực lượng của ông Massoud khó cầm cự được quá vài tháng. Hiện tại, ông ấy chưa thực sự có nhiều sự ủng hộ", Abdul Sayed, một nhà nghiên cứu độc lập bình luận với AFP.

Chuyên gia về Afghanistan của Đại học Sorbonne (Pháp), ông Gilles Dorronsoro, cũng chỉ ra một yếu tố nữa làm hạn chế sức mạnh của phong trào kháng chiến là sự khác biệt giữa hai thủ lĩnh phong trào Amrullah Saleh và Ahmad Massoud.
Massoud, con trai của cựu chỉ huy phong trào chống Taliban những năm 1995-2001, sống nhiều năm ở Anh và Iran, có rất ít tầm ảnh hưởng chính trị, ngược lại, ông Saleh là một nhân vật chính trị quan trọng ở Afghanistan. "Ngay từ đầu, giữa họ đã có những căng thẳng, bất đồng", chuyên gia Dorronsoro nói.

Ngoài ra, giữa phong trào kháng chiến và Taliban có sự chênh lệch rõ rệt về kho vũ khí chiến đấu. Trong khi Taliban chiếm giữ một lượng lớn vũ khí do quân đội Afghanistan bỏ lại, phong trào kháng chiến hiện chỉ dựa vào kho vũ khí hạn chế. Mặc dù đã kêu gọi phương Tây hỗ trợ và cung cấp vũ khí, nhưng lúc này, một số nước phát tín hiệu sẵn sàng thỏa hiệp với chính quyền do Taliban lập ra nếu chính phủ đó bao gồm cả các nhân vật chính trị của Afghanistan.