Chuyên gia phân tích kế hoạch của Nga lập vùng phi quân sự ở Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 31/1 tuyên bố: "Mục tiêu quan trọng nhất của quân đội Nga trên mọi chiến trường là tiến sâu hơn vào khu vực chiến tuyến của Ukraine".

Theo các chuyên gia phân tích của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, mục tiêu của ông Putin là đưa lãnh thổ nước Nga ra khỏi tầm bắn của vũ khí Ukraine và các hệ thống tầm xa được các đồng minh phương Tây cung cấp cho Kiev.

Kharkov ở đông bắc Ukraine là một trong những thành phố mà ông Putin đưa vào danh sách các khu vực phi quân sự giả định này. Về lý thuyết, khu vực này có thể sẽ giúp Moscow triển khai những cuộc tấn công dọc biên giới phía bắc từ tỉnh Belgorod.

Theo đó, ISW cho rằng, Moscow gửi đi thông điệp như vậy nhằm chuyển sự chú ý của Ukraine khỏi cuộc tấn công đang diễn ra dọc theo chiến tuyến ở các tỉnh Kharkov và Lugansk. Tuy nhiên, theo đánh giá của ISW, lực lượng Nga ở tỉnh Belgorod có thể chỉ tổ chức các đợt tấn công mang tính chiến thuật nhằm đánh lạc hướng quân đội Ukraine đang phòng thủ dọc biên giới.

Ngoài ra, ông Putin hoàn toàn có khả năng kêu gọi những người theo chủ nghĩa dân tộc ở Nga nhằm tạo ra một "vùng đệm" giữa các tỉnh Kharkov và Belgorod. Từ đây, quân đội Nga có thể thuận lợi đẩy các hệ thống tên lửa phóng loạt và pháo binh của Ukraine ra khỏi biên giới với tỉnh Belgorod.

Đánh giá của ISW là hoàn toàn có cơ sở khi trước đây, ông Putin từng tuyên bố sẽ cân nhắc khả năng tạo ra vùng đệm tương tự trong bối cảnh các cuộc đột kích xuyên biên giới do lực lượng thân Ukraine tiến hành vào Belgorod liên tục diễn ra hồi mùa hè năm 2023. Mặc dù vậy, đến nay, Moscow chưa có bất cứ động thái nào cho thấy thực sự nghiêm túc xem xét ý tưởng này.

Đây không phải lần đầu tiên Moscow đề cập đến mục tiêu lập vùng phi quân sự ở Ukraine.

Hồi tháng 6 năm ngoái, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev nói rằng, bất cứ vùng phi quân sự nào do Nga lập ra ở Ukraine nên kéo dài đến sát biên giới Ba Lan.

"Xét đến việc đối thủ của chúng ta quyết định cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine, vùng phi quân sự này nên đi qua khu vực Lviv, để có thể đóng vai trò phòng thủ", ông Medvedev viết trên Telegram. Lviv là thành phố lớn ở miền Tây Ukraine, gần biên giới Ba Lan.

Các khu vực biên giới của Nga thường xuyên phải hứng chịu các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa, cũng như pháo kích của quân đội Ukraine kể từ khi cuộc xung đột giữa hai nước nổ ra.

Trong số đó, cuộc tấn công nghiêm trọng nhất diễn ra hôm 30/12/2023, khi Kiev tấn công thành phố biên giới Belgorod của Nga bằng nhiều bệ phóng tên lửa, trong đó có RM-70 Vampire, phiên bản nâng cấp nặng hơn của hệ thống BM-21 Grad thời Liên Xô. Vụ tấn công khiến 25 người thiệt mạng và hơn 100 người bị thương.