Báo Nga: Thổ Nhĩ Kỳ tuồn vũ khí cho khủng bố Syria, đổi lấy dầu và cổ vật

Sau vụ máy bay ném bom Su-24 của Nga bị Không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi trên lãnh thổ Syria ngày 24/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gọi Thổ Nhĩ Kỳ là “đồng phạm với khủng bố”. Và những ngày qua, thông tin về mối liên hệ mật thiết giữa Ankara và các phần tử khủng bố tại Syria xuất hiện ngày một dày đặc và rõ ràng.

Hộ tống chiến binh nước ngoài vào Syria

Theo tờ Guardian, ngay từ những ngày đầu trong cuộc xung đột tại Syria, Thổ Nhĩ Kỳ đã can dự nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trong khu vực, hòng chống lại chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ là cửa ngõ chính cho các chiến binh, thuộc đủ loại, xâm nhập Syria. Các căn cứ quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ được sử dụng để phân phát vũ khí và huấn luyện các tay súng chống chính phủ Syria. Còn các thị trấn vùng biên, làng mạc của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nhận hơn 1 triệu người tị nạn.

Các sân bay quốc tế của Thổ Nhĩ Kỳ luôn tấp nập. Phần nhiều, nếu không muốn nói là đa số trong số khoảng 15.000 - 20.000 chiến binh nước ngoài đã gia nhập IS, đều dừng chân đầu tiên tại Istanbul hoặc Adana. Số khác đến bằng phà, dọc theo đường bờ biển của Thổ Nhĩ Kỳ với Địa Trung Hải.

Từ giữa năm 2012, khi các chiến binh thánh chiến tới Syria, họ xuất hiện khắp nơi trên các nẻo đường hướng về biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria: tại sân bay Istanbul, tại các thành phố Hatay và Gaziantep ở phía nam và tại các làng ven biên giới. Các chiến binh xuất hiện nhan nhản trên những tuyến đường này, cho mãi đến cuối năm 2014, khi do sức ép của EU và Mỹ, những nỗ lực hỗn hợp đã được triển khai để trục xuất các chiến binh muốn đầu quân cho IS về nước.

Nhưng đến thời điểm đó, IS đã là lực lượng chiếm thế thượng phong tại miền bắc và đông Syria, lấn át các nhóm trong lực lượng chống chính quyền Syria cũng như các nhóm phiến quân Hồi giáo khác. Dòng chiến binh nước ngoài ồ ạt tràn qua Hatay và Gaziantep một cách công khai. Họ thường xuyên tụ tập tại các khách sạn, quán cà phê, nhà hàng, trạm xe buýt địa phương.

Một phóng sự của BBC tháng 9/2014 tại thị trấn biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ với Syria cho thấy, những đoàn xe chở chiến binh nước ngoài rầm rập chạy qua cửa khẩu, với sự hộ tống của xe quân sự Thổ Nhĩ Kỳ.

Cư dân địa phương trong phóng sự khẳng định, đây chính là xe chở các chiến binh nước ngoài, tới Syria chiến đấu chống lại chiến binh người Kurd, những người đang được Mỹ và phương Tây viện trợ để tấn công IS.

Cung cấp vũ khí cho khủng bố

Bộ tổng chỉ huy Syria ngày 28/11 khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đã gia tăng hỗ trợ vũ khí, đạn dược và thiết bị vào Syria, để đổi lại dầu mỏ và cổ vật mà IS cướp bóc được.

“Chúng tôi có thông tin rõ ràng rằng chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đã gia tăng hỗ trợ cho các phần tử khủng bố. Họ tăng lượng vũ khí, đạn dược và nhu yếu phẩm cung cấp cho chúng, để chúng tiếp tục các hành vi tội phạm, để đổi lại dầu mỏ và cổ vật được đánh cắp từ Syria và Iraq với giá rẻ. Họ lợi dụng sự hiện diện của những kẻ khủng bố, vốn được họ để cho kiểm soát các khu vực biên giới”, hãng thông tấn nhà nước Syria SANA đưa tin.

Các lô vũ khí mới, được cho là đã được đổi bằng dầu lậu và cổ vật đánh cắp, đang được chuyển qua biên giới dưới vỏ bọc là hàng viện trợ nhân đạo, và dễ dàng đi qua biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, giới chức Syria khẳng định.

Đây không phải lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ bị tố cung cấp vũ khí cho IS. Hồi tháng 5 vừa qua, tờ Cumhuriyet của nước này đã gây chấn động dư luận, khi đăng tải loạt hình ảnh và video ghi lại những thùng vũ khí, đạn dược được giấu trong hàng viện trợ, chở sang lãnh địa IS. Đoàn xe được hộ tống bởi nhân viên cơ quan tình báo quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ (MIT).

Các lãnh đạo tờ báo này đã bị bắt và đề nghị khởi tố về tội phản quốc, gián điệp và tuyên truyền cho khủng bố, kênh RT của Nga đưa tin. “Những người điều đoàn xe từ Thổ Nhĩ Kỳ biết vũ khí sẽ “được đưa tới và rơi vào tay IS””, một lãnh đạo Cumhuriyet tại Istanbul khẳng định. “Có những lá cờ thuộc về IS…(có thể nhìn thấy) rất rõ từ phía biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ khi đó đưa ra những bình luận trái ngược. Đầu tiên họ nói rằng số vũ khí đó “được chuyển tới cho Quân giải phóng Syria”, trước khi phủ nhận hoàn toàn về lô vũ khí bị phát hiện. Sau đó họ lại nói rằng đó là “hàng viện trợ cho các chiến binh Turkmen”.

Theo Reuters, hoạt động cung cấp vũ khí của tình báo Thổ Nhĩ Kỳ cho các phiến quân tại Syria đã diễn ra từ cuối năm 2013 và đầu năm 2014.

Lời khai từ các nhân viên lực lượng hiến binh và nhân chứng trước tòa cho thấy, nhiều bộ phận tên lửa, đạn, và đạn pháo bán thành phẩm đã được chở trên các xe tải do mật vụ của MIT áp tải. Lô hàng được đưa vào nhiều khu vực tại Syria do các chiến binh Hồi giáo kiểm soát.

4 xe tải đã bị lục soát tại tỉnh Adana, trong các chiến dịch bố ráp của cảnh sát và hiến binh, một đợt diễn ra tháng 11/2013, và 3 đợt khác trong tháng 1/2014 theo lệnh của cơ quan công tố.

Trong khi xe tải đầu tiên bị bắt giữ, 3 chiếc khác được phép tiếp tục hành trình, sau khi các mật vụ của MIT đi trên những xe này đe dọa cảnh sát, và chống đối bằng vũ lực cuộc lục soát, hồ sơ của tòa cho biết.

Tổng thống Tayyip Erdogan khẳng định 3 xe tải bị chặn hôm 19/1/2014 thuộc về MIT và chở theo hàng viện trợ.

“Cuộc điều tra của chúng tôi cho thấy một số quan chức nhà nước đã giúp sức cho những người vận chuyển các lô hàng”, công tố viên Ozcan Sisman khẳng định. Đây chính là người ra lệnh lục soát chiếc xe tải đầu tiên hôm 7/11/2013, sau khi nhận được tin báo.

Kể từ sau vụ khám xét đó, Sisman và nhiều công tố viên khác liên quan đến việc chặn và khám xe tải của MIT đều đã bị bắt theo lệnh của công tố nhà nước, và đối diện với việc bị khởi tố vì lục soát bất hợp pháp. Lệnh bắt giữ Sisman, theo Reuters, do Hội đồng thẩm phán và công tố viên Tối cao ban hành, cáo buộc Sisman tiết lộ bí mật nhà nước và làm tổn hại hình ảnh chính phủ.

Ngoài điều tra của tờ Cumhuriyet và Reuters, nhiều tờ báo khác cũng đã tiết lộ phỏng vấn với các phần tử IS, khẳng định họ được Ankara cung cấp vũ khí và hậu thuẫn.

Tờ Today's Zaman của Thổ Nhĩ Kỳ hôm 28/9 đã đăng tải phỏng vấn với Mehmet Askar, một trong số 11 nghi phạm bị bắt do nghi ngờ là thành viên IS, nhóm Jabhat al-Nusra và Quân giải phóng Syria. Askar hiện đang bị tòa hình sự cấp cao tại Thổ Nhĩ Kỳ xét xử, trong vụ án MIT cố tình chuyển vũ khí và thiết bị quân sự cho các chiến binh Hồi giáo tại Syria.

Askar cho biết đồng phạm của mình, tên Haisam Toubalijeh (còn có biệt danh Topalca), có liên quan đến vụ vận chuyển vũ khí bị phát giác năm 2013, đã trấn an Askar rằng những mối quan hệ trong MIT sẽ giúp chuyến hàng đi suôn sẻ.

“Topalca và lực lượng hiến binh thực hiện một vài cuộc điện thoại mà tôi không thể nghe thấy. Sau đó không cần kiểm tra phương tiện, với đầy vũ khí trên thùng, chúng tôi được đưa tới biên giới với một xe quân sự hộ tống”, Askar nói.

Thanh Tùng

Tổng hợp