5 điều ít biết về các chuyến công du nước ngoài của Tổng thống Mỹ

Tổng thống Barack Obama đã lên kế hoạch và thực hiện các chuyến công du cuối cùng nhằm củng cố chính sách đối ngoại trước khi rời nhiệm sở vào tháng 1 năm sau. Đến nay, ông Obama công du nước ngoài nhiều hơn bất cứ tổng thống tiền nhiệm nào của Mỹ. Những chuyến thăm nước ngoài được đánh giá là góp phần quan trọng vào chiến lược ngoại giao của chính quyền Obama hay bất cứ chính phủ tiền nhiệm nào.

Báo Washington Post đã đăng tải 1 bài viết trong đó chỉ ra 5 điều ít biết về những chuyến công tác nước ngoài của tổng thống Mỹ - những chuyến đi mất hàng tháng để lên kế hoạch và sắp xếp liên hệ.

Chuyến thăm của một tổng thống Mỹ luôn có sức hút đặc biệt với nước chủ nhà

Hầu hết các nước, kể cả những nước đối thủ của Mỹ, đều mong muốn được tổng thống Mỹ viếng thăm. Điều này là bởi nguyên thủ của một quốc gia quyền lực nhất thế giới đến thăm cũng đồng nghĩa với việc quốc gia đó lôi kéo được sự chú ý của truyền thông thế giới, thậm chí có thể làm tăng uy tín cho một chính phủ mới nổi như Myanmar - quốc gia mà ông Obama đã thăm hồi tháng 11/2014.

Tuy nhiên, chuyến thăm có thể đi kèm với những mối lo ngại tiêu cực bởi tổng thống Mỹ thường đưa ra những phát biểu về vấn đề dân chủ, tự do ngôn luận - điều mà không phải quốc gia nào cũng hoan nghênh.

An ninh vô cùng nghiêm ngặt

Bất cứ khi nào tổng thống Mỹ sắp tới thăm nơi nào, truyền thông địa phương thường có xu hướng bàn luận về việc phong tỏa an ninh ở nơi đó, tất nhiên, chuyến thăm của ông Obama tới Ấn Độ năm ngoái cũng không phải là một ngoại lệ. Báo Hindustan Times đưa tin trước chuyến thăm của ông Obama rằng: “Thủ đô (New Delhi) sẽ được siết chặt an ninh từ nay đến ngày 26/1/2015, các văn phòng, các tuyến giao thông huyết mạch và ga tàu điện ngầm sẽ đóng cửa để đảm bảo an ninh”.

Bất cứ chuyến công cán nào của tổng thống Mỹ cũng đi kèm với cơ chế an ninh cực kỳ nghiêm ngặt, song thậm chí một số nước chủ nhà thắt chặt an ninh cho chuyến thăm của tổng thống Mỹ quá mức cần thiết. Steve Atkiss, cựu trợ lý đặc biệt cho các hoạt động của Tổng thống George W. Bush, kể lại năm 2006 khi ông tới New Delhi cùng với tổng thống Bush: “Các đại lộ chính hầu như không một bóng người, không có dấu hiệu nào của văn hóa đường phố, cũng không có những đám đông hiếu kỳ”.

Trong chuyến thăm New Delhi của ông Obama hồi năm ngoái, ông và phái đoàn tháp tùng được đặt trọn khách sạn Maurya. Tuy nhiên, trong những chuyến thăm khác, các khách đặt phòng tại khách sạn được phép ra vào sau khi đã được kiểm tra qua máy dò kim loại. Tháng 6/2014, ông Obama thậm chí đã bị quay lén khi đang tập gym tại một khách sạn ở Ba Lan. Phát ngôn viên Cơ quan mật vụ Mỹ Brian Leary bác bỏ quan điểm cho rằng đây là bằng chứng cho thấy lỗ hổng an ninh, và nói rằng: "Điều này cũng giống như việc Tổng thống ăn tối tại một nhà hàng và những thực khách khác ghi lại hình ảnh của ông ấy".

Tổng thống Mỹ đối mặt nhiều rủi ro khi công du nước ngoài hơn bất cứ nguyên thủ nào

Tất nhiên, trong bất cứ chuyến công cán cấp cao nào, tổng thống Mỹ đều có thể trở thành mục tiêu bị đe dọa. Đó là lý do tại sao Cơ quan mật vụ Mỹ đề nghị chính phủ Ấn Độ chấp nhận ngoại lệ không theo truyền thống Ấn Độ đó là cho phép Tổng thống Obama sử dụng chiếc limousine có khả năng chống đạn của ông đến buổi diễu hành mừng Ngày Cộng hòa thay vì đi cùng Tổng thống Ấn Độ.

Cơ quan Mật vụ Mỹ phải dựa vào lực lượng an ninh nước ngoài để tăng thêm sức mạnh khi họ tháp tùng tổng thống công du. Trong chuyến thăm Tbilisi, Gruzia năm 2005, một số người đã ném lựu đạn về phía Tổng thống Bush khi ông đang phát biểu trước đám đônglên tới hàng chục nghìn người. Lựu đạn rơi gần nơi ông Bush đứng nhưng không nổ.

Đó là lý do tại sao các nhân viên Cơ quan mật vụ Mỹ luôn phải lên kế hoạch bảo đảm an ninh cực tỉ mỉ và giới chức an ninh luôn trong tình trạng báo động cao trong các chuyến công du của tổng thống. Ngoài ra, các biện pháp phòng ngừa cũng được áp dụng. Ví dụ, trong chuyến thăm của tổng thống Bush đến Pakistan, giới chức an ninh Mỹ đã sử dụng 4 loại phương tiện di chuyển trong đó có đoàn ô tô tùy tùng, các trực thăng, đến mức thậm chí cả giới chức an ninh Pakistan cũng không biết chính xác tổng thống đang di chuyển bằng phương tiện nào.

Chuyên cơ Air Force One được tiếp liệu trên không trong các hành trình dài

Chuyên cơ của tổng thống Mỹ hay còn gọi là Air Force One thường là Boeing 747 - loại máy bay có thể tiếp liệu trên không. Tuy nhiên, theo giới chức quân sự Mỹ, từ trước đến nay, Air Force One chưa từng phải tiếp liệu trên không bởi nó có đủ nhiên liệu để bay thẳng từ Washington đến Iraq mà không cần thêm nhiên liệu. Trong các chặng dài hơn như đến châu Á, máy bay này thường sẽ dừng lại tại các căn cứ quân sự của Mỹ ở Alaska hoặc ở Đức.

Chiếc E-4B chở Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thường xuyên tiếp liệu trên không, thậm chí phóng viên được mời để chứng kiến hoạt động tiếp liệu này. Trong khi đó, chuyên cơ chở phó tổng thống và các bộ trưởng khác trong nội các Mỹ không có khả năng tiếp liệu trên không.

Chi phí công du nước ngoài cao hơn chi phí cho cuộc chiến Afghanistan?

Chuyến thăm Ấn Độ năm 2010 của ông Obama đã làm dấy lên đồn đoán trong giới những người chỉ trích ông rằng chi phí cho chuyến thăm lên tới 200 triệu USD/ngày. Trong khi vào thời điểm đó, Mỹ chi khoảng 190 triệu USD mỗi ngày cho chiến dịch quân sự và ngoại giao tại Afghanistan.

Thực tế, chi phí cho mỗi chuyến công du nước ngoài của tổng thống Mỹ tương đối tốn kém, nhưng có lẽ không tốn kém tới mức đó.

Một văn bản nội bộ của Cơ quan Mật vụ Mỹ bị rò rỉ và được Washington Post đăng tải trước chuyến thăm của ông Obama đến 3 nước châu Phi gồm Senegal, Nam Phi và Tanzania vào năm 2013 cho thấy các chuyến công du nước ngoài của ông tốn kém đến mức nào.

Theo đó, một tàu sân bay Hải quân hoặc một tàu đổ bộ với trung tâm y tế với đầy đủ nhân viên luôn thường trực ở ngoài khơi để đề phòng trường hợp khẩn cấp. Ngoài ra, các máy bay vận tải quân sự mang theo 56 phương tiện hỗ trợ bao gồm 14 chiếc limousine, 3 xe tải chở đầy kính chống đạn để che các cửa sổ khách sạn nơi gia đình tổng thống nghỉ lại trong suốt chuyến thăm. Các chiến đấu cơ cũng thay ca trực an ninh liên tục để bảo vệ tổng thống 24/24 từ trên không.

Nguồn thạo tin ước tính chi phí cho chuyến công du kéo dài khoảng 8 ngày này của tổng thống Obama khoảng 60-100 triệu USD. Theo báo cáo của Văn phòng minh bạch hoạt động của chính phủ Mỹ, chuyến công du 6 nước châu Phi năm 1998 của Tổng thống Bill Clinton tốn ít nhất 42,7 triệu USD.

Minh Phương

Theo Washington Post