40 giờ căng thẳng trên máy bay B-2 của Mỹ không kích Iran

Cuối tuần qua, phi đội B-2 của Mỹ xuất kích từ căn cứ ở Missouri, sau đó bay liên tục khoảng 40 giờ không nghỉ qua Đại Tây Dương và Địa Trung Hải để thực hiện chiến dịch không kích Iran có tên gọi "Búa đêm".

Trong quãng đường di chuyển hơn 11.000km, các máy bay này được tiếp liệu trên không vài lần. Trước đó, Mỹ đã triển khai hàng chục máy bay tiếp dầu trên không đến khu vực Thái Bình Dương và Trung Đông (một nhóm đóng vai trò nghi binh, nhóm còn lại hỗ trợ chiến dịch không kích).

Trước khi lên buồng lái của máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit cho nhiệm vụ kéo dài liên tục gần 2 ngày, các phi công của Không quân Mỹ phải trải qua nhiều tuần chuẩn bị không chỉ về kế hoạch bay mà còn về chế độ ăn uống.

Máy bay B-2 đóng vai trò then chốt trong cuộc không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran hôm 21/6, rạng sáng 22/6. Với phi hành đoàn chỉ gồm 2 người, máy bay này đòi hỏi sức bền phi thường của phi công. Mọi thứ bắt đầu từ việc hiểu rõ dinh dưỡng ảnh hưởng thế nào đến sự tỉnh táo và tiêu hóa trong các chuyến bay xuyên lục địa có thể kéo dài gần 2 ngày.

"Chúng tôi phải trải qua các nghiên cứu về giấc ngủ, được huấn luyện về dinh dưỡng để mỗi người trong chúng tôi hiểu rõ: điều gì giúp chúng tôi tỉnh táo và điều gì giúp chúng tôi ngủ", Trung tướng đã nghỉ hưu Steve Basham, người từng bay B-2 suốt 9 năm và nghỉ hưu vào năm 2024 với vai trò Phó tư lệnh Bộ chỉ huy châu Âu của Mỹ, cho biết.

Các phi công được huấn luyện để ý thức về các loại thực phẩm có thể làm chậm hoặc tăng tốc độ tiêu hóa, điều đặc biệt quan trọng khi trong máy bay chỉ có một toilet hóa học. Bữa ăn yêu thích của Basham: bánh sandwich gà tây kẹp bánh mì lúa mì, không phô mai. “Càng nhạt càng tốt”, ông nói.

Với sải cánh dài 52,4m và thiết kế tàng hình, B-2 có thể bay hơn 11.000km mà không cần tiếp nhiên liệu, nhưng phần lớn nhiệm vụ đều yêu cầu tiếp nhiên liệu nhiều lần trên không. Quá trình này ngày càng khó khăn hơn khi sự mệt mỏi gia tăng.

Tiếp nhiên liệu được thực hiện trong tình trạng không quan sát được, các phi công không thể nhìn thấy vòi tiếp nhiên liệu ở phía sau họ 5m. Họ phải dựa vào đèn tín hiệu từ máy bay tiếp dầu và các điểm tham chiếu đã ghi nhớ. Vào ban đêm, đặc biệt trong các chuyến bay không có trăng, nhiệm vụ này trở nên “nguy hiểm một cách tự nhiên”, ông Basham nói.

“Adrenaline sẽ giữ bạn tỉnh táo trước khi vào khu vực tác chiến. Nhưng rồi adrenaline sẽ hết. Bạn cố chợp mắt một chút, và vẫn còn một lần tiếp nhiên liệu cuối cùng phải thực hiện”, ông chia sẻ.

Buồng lái của B-2 có một không gian nhỏ phía sau ghế ngồi, nơi phi công có thể nằm nghỉ trên một chiếc giường xếp. Một số người dùng hạt hướng dương để giữ tỉnh táo giữa các bữa ăn.

Dù có thiết kế tối tân, giảm tín hiệu hồng ngoại, radar và âm thanh để tăng khả năng tàng hình, hiệu quả của B-2 vẫn phụ thuộc vào con người. Phi hành đoàn 2 người của B-2 thay thế cho các đội bay đông hơn của các dòng máy bay ném bom cũ như B-1B và B-52, khiến mỗi thành viên phải gánh vác nhiều trách nhiệm hơn.

Hệ thống điều khiển bay của B-2 hoàn toàn dựa vào tín hiệu từ máy tính đã được cải tiến kể từ lần đầu ra mắt năm 1989. Theo ông Basham, phần mềm ban đầu phản ứng chậm so với thao tác của phi công, gây khó khăn cho việc tiếp nhiên liệu. Những bản cập nhật sau đó đã cải thiện khả năng phản hồi, nhưng việc bay theo đội hình chặt chẽ ở độ cao lớn vẫn là thách thức lớn.

Theo Không quân Mỹ, trong Chiến dịch Allied Force năm 1999, các máy bay B-2 đã thực hiện các chuyến bay khứ hồi kéo dài 31 giờ từ Missouri đến Kosovo, tấn công 33% mục tiêu trong tám tuần đầu. Tại Iraq, loại máy bay này đã ném hơn 680 tấn bom trong 49 lượt xuất kích.

Không quân Mỹ có kế hoạch thay thế đội bay B-2 và B-1 bằng ít nhất 100 chiếc B-21 Raider trong vài thập niên tới. Theo dữ liệu Lầu Năm Góc, chi phí vận hành một giờ bay của B-2 là khoảng 65.000 USD, cao hơn so với 60.000 USD của B-1.

“Các phi công của chúng ta làm cho mọi thứ trông như dễ dàng, nhưng nó hoàn toàn không dễ chút nào”, ông Basham nói. Các nhiệm vụ phức tạp của B-2 sẽ không thể hoàn thành “nếu thiếu một lực lượng lớn các nhà hoạch định trên khắp thế giới và các kỹ thuật viên bảo trì đảm bảo rằng bạn luôn có một chiếc máy bay sẵn sàng bay”.