Tết nhộn nhịp ở xóm bánh phồng nếp nức tiếng miền Tây

Giáp Tết, trong các xưởng sản xuất phồng nếp ở thị trấn Phú Mỹ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang, rộn rã tiếng lạch cạch của máy quết bột. Ngoài sân, từng tốp nhân công thay phiên mang những chiếc chiếu đầy bánh đi  "tắm" nắng. Mùi bột dừa, sữa, mè hòa quyện trong không khí se lạnh, tạo nên nhịp điệu rất sôi động mà trong năm người ta chỉ được thấy một lần.

Bánh phồng Phú Mỹ được xem là thức bánh truyền thống dịp Tết được chế biến từ nguồn nếp đặc sản địa phương - giống nếp CK92, nay Bộ nông nghiệp đổi tên là giống nếp AG. Đặc trưng của giống nếp này có độ dẻo cao, rất thích hợp làm nguyên liệu chế biến các loại bánh. 

Để chuẩn bị cho những mẻ bánh phồng ngày mới, người dân làng nghề phải ủ nếp từ đêm hôm trước. Rạng sáng hôm sau, họ vo rồi nấu thành xôi, sau đó đưa vào cối quết (giã). Khi bột nếp được quết nhuyễn, thợ sẽ cho bột vào máy cán. Sau khi bột đi qua băng chuyền, công nhân nhanh tay loại bỏ các phần bột thừa, để lại khoảng 40 bánh thành phẩm, có đường kính khoảng 15cm mỗi cái. Bánh này sau đó được đem đi phơi. 

Trên ảnh là cảnh nhân công làng bánh phồng tất bật di chuyển chiếu bánh tươi đi phơi khô. Nếu nắng tốt, phơi một buổi bánh sẽ khô. Khi bánh khô, họ tiếp tục mang vào gỡ, loại bỏ những cái bánh lỗi và cho vào túi giao đi theo đơn đặt hàng.

Dịp thường, mỗi xưởng ở làng bánh phồng Phú Mỹ làm ra 3.000 cái/ngày. Riêng những ngày giáp Tết, số lượng này tăng lên hơn 10.000 cái, với giá dao động từ 120.000 đến 150.000 đồng/100 cái. Số này được xuất đi khắp các tỉnh miền Tây Nam Bộ, TPHCM,...

Ngoài việc cải thiện đời sống kinh tế của người dân địa phương, nơi đây còn là địa chỉ hấp dẫn thu hút khách du lịch đến tìm hiểu, trải nghiệm không khí tất bật giáp Tết ở làng nghề trăm tuổi.

Bánh phồng Phú Mỹ có nhiều loại, tiêu biểu như bánh phồng sữa, bánh phồng mè hay bánh phồng mè sữa nước cốt dừa,... Trong số đó, bánh phồng sữa và bánh phồng mè được đánh giá là hai loại phổ biến và ngon nhất của làng nghề này. Ngoài ra còn có loại để nướng, thường được dùng để gói xôi, ăn chơi hoặc làm vỏ kẹo. 

So với 2 thập kỷ trước, nghề làm bánh phồng nếp ở thị trấn Phú Mỹ (huyện Phú Tân, tỉnh An Giang) đã thu hẹp quy mô. Một mặt vì thị trường bánh kẹo nhập phong phú, mặt khác vì nghề làm bánh vất vả nhưng thu nhập hạn chế. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, dù máy móc hiện đại đã "tiếp sức" nhưng nơi đây cũng chỉ còn chục cơ sở kiên trì bám nghề, giảm hơn một nửa so với thời hưng thịnh.

Theo UBND huyện Phú Tân, làng nghề bánh phồng Phú Mỹ hiện có khoảng 20 hộ sản xuất thường xuyên với hơn 100 lao động. Mỗi tháng, làng nghề này cung ứng cho thị trường hơn 3 triệu cái bánh.