Nghi vấn dự án Nuôi em thiếu minh bạch

"Nuôi em" 3 tháng mới tá hỏa phát hiện học sinh không được hỗ trợ

Mỹ Hà

(Dân trí) - Đóng gần 2 triệu đồng để nuôi học sinh, 3 tháng sau, chị Lê Trang (Hà Tĩnh) bàng hoàng đến run tay khi biết học sinh mình nhận nuôi tại Nghệ An không hề được ăn bán trú.

“Tôi run tay khi biết học sinh không được ăn”

Theo chị Trang, đầu năm học 2025-2026, sau hai năm tìm hiểu về dự án Nuôi em Nghệ An (NENA) do bà Đỗ Thị Nga làm trưởng dự án (Dự án NENA là dự án độc lập, không chung hệ thống với dự án Nuôi em Hoàng Hoa Trung sáng lập), chị quyết định nhận nuôi em Xeo Văn P. Thời gian nuôi từ tháng 9/2025 đến tháng 5/2026, với số tiền đóng một lần gần 2 triệu đồng.

Số tiền này tương ứng cho việc nuôi ăn 200.000 đồng/tháng, cộng hỗ trợ 50.000 đồng mua khay đựng cơm, thìa, đũa và thêm 60.000 đồng mua áo ấm.

Theo danh sách và hình ảnh của dự án đưa ra với chị Trang, P. là học sinh ở bản Xốp Lâu, thuộc điểm trường Tiểu học Mường Ải của Nghệ An.

Nuôi em 3 tháng mới tá hỏa phát hiện học sinh không được hỗ trợ - 1

Tin nhắn cho thấy, học sinh mà các nhà tài trợ nhận nuôi thực chất không ăn bán trú (Ảnh: NVCC).

Sau khi một số thông tin chi tiêu được cho là chưa minh bạch của bà Đỗ Thị Nga lan truyền trên mạng xã hội và trong cộng đồng làm từ thiện, chị Trang cùng một số mạnh thường quân lập tức tìm hiểu. Chị tá hỏa khi biết học sinh mình đóng tiền nuôi mấy tháng nay không hề ăn bán trú tại trường.

“Tôi run tay khi biết tin học sinh mình “nuôi” 3 tháng nay nhưng không hề nhận được hỗ trợ.

Khi liên lạc với dự án, các tin nhắn đều ở chế độ “đã xem” nhưng tuyệt nhiên không ai trả lời, gọi điện cũng vô vọng.

Khi chúng tôi mong muốn thấy hình ảnh của học sinh mình nhận nuôi, ban quản lý dự án cũng không cung cấp”, theo lời chị Trang.

Nuôi em 3 tháng mới tá hỏa phát hiện học sinh không được hỗ trợ - 2

Nhiều nhà tài trợ không nhận được hình ảnh học sinh mình nhận nuôi (Ảnh minh họa: FB Nuôi em Nghệ An).

Nuôi 5 em, 2 em chưa từng ăn bữa nào, một em trùng mã

Chị Hoàng Quý, người đang nhận nuôi 5 học sinh qua dự án NENA cũng rất bức xúc. Theo chị Quý, ban đầu dự án tuyên bố mỗi bé chỉ có một nhà tài trợ. Phụ huynh đã ký cam kết này với bà Đỗ Thị Nga - với vai trò là trưởng ban dự án.

Thế nhưng sau khi xác minh, chị bất ngờ bởi trong 5 học sinh mình nhận nuôi, có 2 em ăn trưa tại nhà, chưa từng ở lại ăn trưa tại trường học. Một em được cấp mã cho hai nhà tài trợ trong cùng năm học 2024-2025.

Khi các nhà tài trợ yêu cầu dự án cung cấp hình ảnh bữa ăn, các hình ảnh hầu hết đều không có ngày giờ, vị trí. Đặc biệt, cùng một hình ảnh nhưng dự án dùng cho hai thời điểm khác nhau trong báo cáo gửi nhà tài trợ.

Điều chị Quý bức xúc hơn nữa là khi yêu cầu giải trình, dự án im lặng kéo dài. Dự án cũng không có báo cáo tài chính theo năm học cho từng điểm trường, dù trong cam kết ban đầu đều có.

Nhà tài trợ này cho hay, việc thu chi của dự án này cũng thiếu minh bạch, ban đầu thu từ tháng 8 năm trước đến tháng 5 năm sau.

Năm 2024-2025, dự án thu từ tháng 9 năm trước đến tháng 5 năm sau. Ngoài khoản tiền ăn, các nhà tài trợ đóng thêm tiền mua khay, đĩa, mua áo ấm nhưng dự án không có báo cáo bằng hóa đơn hoặc hình ảnh cho các đầu mục này.

Nuôi em 3 tháng mới tá hỏa phát hiện học sinh không được hỗ trợ - 3

Nhiều nhà tài trợ cho biết, thu chi của NENA thiếu minh bạch (Ảnh minh họa: FB Nuôi em Nghệ An).

Khi niềm tin và tình thương nghi ngờ bị lạm dụng

Chị Vương Thanh Huyền, một trong những người đồng hành cùng dự án NENA phát giác ra sự bất thường của dự án cho hay, sau đợt lũ lụt ở Thái Nguyên, bà Đỗ Thị Nga có kêu gọi tài trợ. Tuy nhiên, chị và một số mạnh thường quân nhận thấy các báo cáo tài chính không minh bạch.

Từ những bất thường này, chị Huyền cùng một số nhà tài trợ khác xác minh hoạt động nuôi em ở Nghệ An và phát hiện hàng loạt nghi vấn trên đây. “Tôi rất đau lòng khi niềm tin và tình yêu thương của chúng tôi bị lạm dụng”, chị Huyền cho biết.

Trong tâm thư gửi đến dự án, bà Phan Thu Hằng, một trong những nhà tài trợ cho dự án NENA 3 năm qua, cho biết, mình nuôi 3 học sinh tại điểm trường Tiểu học Mường Ải, Kỳ Sơn.

Thế nhưng cũng như một số nhà tài trợ khác, chị rất bất bình khi nhiều tháng trôi qua chưa được giải đáp về những lùm xùm quanh dự án NENA.

“Chúng tôi tin tưởng tuyệt đối và tích cực đóng góp vào mọi lời kêu gọi. Tuy nhiên, sự im lặng kéo dài sau những lùm xùm gần đây đã làm tổn thương niềm tin và buộc chúng tôi phải lên tiếng”, theo lời chị Hằng.

Trong thư gửi đến chương trình, một nhà tài trợ khác cũng chia sẻ: “Trong số những người “nuôi em”, có sinh viên dành dụm tiền làm thêm, có anh chị nhận nuôi đến 10-20 em, thậm chí có người tự tay chuẩn bị quà gửi lên tận bản. Tất cả đều xuất phát từ tình yêu thương chân thành, không phải vì phong trào hay danh tiếng.

Những đồng tiền gửi đi là mồ hôi, nước mắt và là niềm tin của hàng trăm con người – những người chỉ mong dự án thực sự “nuôi em” bằng cả trái tim và sự minh bạch.

Chúng tôi hiểu, để điều hành một dự án cộng đồng quy mô là điều không hề dễ dàng. Tuy nhiên, thật đáng tiếc khi nhiều nhà tài trợ chưa thấy báo cáo tổng kết hoặc các hình ảnh chứng minh kết quả rõ ràng của những hoạt động đó”.

Về điều này, chị Hoàng Quý cũng cho rằng, thiện nguyện cần minh bạch – đó là nền tảng của lòng tin.

Chị và các nhà tài trợ yêu cầu thông tin rõ ràng không nhằm công kích cá nhân nào, mà để đòi lại sự rõ ràng cho những tấm lòng đã trao đi.

Ngày 8/12, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Nghệ An vào cuộc xác minh thông tin phản ánh về sự thiếu minh bạch trong hoạt động của dự án Nuôi em Nghệ An. 

Theo giới thiệu, dự án Nuôi em Nghệ An được triển khai từ năm 2019 với mục tiêu hỗ trợ suất ăn dinh dưỡng cho học sinh nghèo tại các xã biên giới, vùng cao thuộc tỉnh Nghệ An.

Dự án này được Trung tâm Tình nguyện quốc gia - Trung ương Đoàn giám sát điều phối, dưới sự điều hành của mạng lưới tình nguyện quốc gia khu vực miền Trung. Nhà tài trợ thường chuyển tiền trực tiếp vào tài khoản của dự án để hỗ trợ các chương trình hoặc các em nhỏ cụ thể.

Trên một số bài kêu gọi tài trợ trên Fanpage của dự án, bà Đỗ Thị Nga được giới thiệu là trưởng ban, quản lý dự án.

Phóng viên Dân trí đã cố gắng liên hệ với bà Đỗ Thị Nga qua số điện thoại được đăng tải trên các chứng từ của Fanpage dự án Nuôi em Nghệ An, nhưng bất thành.