Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân "mòn mỏi" đi đòi đất

(Dân trí) - Vụ án kéo dài gần 15 năm với hơn 10 phiên tòa được mở, nhưng những bản án đưa ra đều bị kháng nghị, hủy. Trong khi đó, Viện kiểm sát và Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An lại có quan điểm “đá” nhau. Mới đây nhất Tỉnh ủy Nghệ An đã có văn bản chỉ đạo sớm giải quyết dứt điểm vụ án tránh gây bức xúc kéo dài.

15 năm không dứt điểm nổi 1 vụ án

Suốt gần 15 năm qua ông Nguyễn Trường Nam và vợ là Nguyễn Thị Hiên mỏi mòn đội đơn đi khắp các cơ quan chức năng có thẩm quyền từ địa phương đến Trung ương để đòi lại quyền sở hữu hợp pháp đối với thửa đất mà mẹ mình để lại.

Hơn 10 phiên tòa đã được mở, nhưng những bản án đưa ra đều bị kháng nghị, hủy… đến thời điểm hiện tại ông Nguyễn Trường Nam đã hơn 80 tuổi, mái đầu bạc trắng vẫn cần mẫn chuẩn bị từng bộ hồ sơ để tiếp tục “hầu tòa” với tư cách là nguyên đơn. Ông bảo, dù có nhắm mắt xuôi tay vẫn phải tiếp tục hành trình đòi lại mảnh đất mà bố mẹ đã để lại cho vợ ông là bà Nguyễn Thị Hiên và em gái là Nguyễn Thị Đoan.

Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 1

Ông Nguyễn Trường Nam cho biết, sắp tới phiên tòa tiếp theo sẽ được mở vào cuối tháng 8/2019, ông hi vọng vụ án sẽ có một phán quyết cuối cùng.

Cụ thể, cụ Nguyễn Trung Duông và vợ là cụ Lê Thị Dung về vùng Làng Trại - nay là khối Yên Sơn, phường Hà Huy Tập, TP Vinh, Nghệ An lập nghiệp. Qua quá trình sinh sống, năm 1956, Chủ tịch UBHC tỉnh Nghệ Tĩnh cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu ruộng đất số 21, địa bạ số 21 cho cụ Nguyễn Trung Duông.

Năm 2000, thực hiện Nghị định 60/CP thành phố Vinh đo và vẽ bản đồ địa chính thể hiện thửa số 6, tờ bản đồ số 18, diện tích 544,5m2 với tên chủ hộ là bà Lê Thị Dung. Năm 2001, bà Dung viết giấy giao cho hai con gái là Nguyễn Thị Hiên và Nguyễn Thị Đoan được quyền thừa kế thửa đất số 6 tờ bản đồ số 18.

Năm 2003, cụ Lê Thị Dung họp gia đình lập Biên bản giao đất cho các con. Trong đó bà Phạm Thị Cúc (bà Cúc là con dâu) được giao 831,9m2 thửa số 4 tờ bản đồ số 18. Bà Nguyễn Thị Hiên và Nguyễn Thị Đoan được thừa kế diện tích đất 544,5 m2 ở khối Yên Sơn, phường Hà Huy Tập, TP Vinh.

Cũng trong thời gian này bà Phạm Thị Cúc (con dâu cụ Dung) làm đơn xin cấp GCNQSDĐ với diện tích 831,9m2 được thẩm định quy hoạch là thửa số 4 tờ bản đồ số 18 diện tích 831,9m2. Tuy nhiên, sau đó bộ hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ lại “biến” thành 1.376,4m2 vì bà Cúc có đơn xin gộp hai thửa đất số 4 và số 6 lại làm một. Từ đó dẫn đến vụ án kéo dài suốt gần 15 năm với hơn 10 phiên tòa đã diễn ra.

Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 2
Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 3

Báo cáo của Ban Nội chính Tỉnh ủy Nghệ An gửi Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An về vụ án. Trong đó nêu rõ ý kiến của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An về nguồn gốc thửa đất số 6 tờ bản đồ 18, thuộc quyền sở hữu của cụ Duông và vợ. Sau đó thửa đất này được giao lại cho 2 con gái là Nguyễn Thị Hiên và Nguyễn Thị Đoan.

Diễn biến vụ việc đã được báo điện tử Dân trí thông tin đến bạn đọc qua nhiều bài viết. Ngày 13/8, trao đổi với phóng viên ông Nguyễn Trường Nam cho biết phiên tòa tiếp theo sẽ được mở vào cuối tháng 8/2019.

Đồng thời Tỉnh ủy Nghệ An cũng đã có những chỉ đạo sát sao liên quan đến quá trình giải quyết vụ việc. “Tôi cũng hi vọng rằng vụ án sẽ được giải quyết dứt điểm trong cuộc đời của tôi. Một vụ việc mà suốt 15 năm qua Tòa án tỉnh Nghệ An vẫn chưa thể đưa ra được một phán quyết cuối cùng.

Hết bản án này đến bản án khác họ đưa ra đều bị Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao hủy… Tôi chỉ mong lần này với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An. Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An sẽ đưa ra một bản án thấu tình đạt lý, tránh bức xúc, khiếu kiện kéo dài”, ông Nguyễn Trường Nam chia sẻ.

Tòa án và Viện kiểm sát “đá” nhau

Trong văn bản báo cáo số 53-BC/BNCTU của Ban Nội chính Tỉnh ủy báo cáo Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An nêu rõ. “Đây là vụ án thuộc diện Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An theo dõi, chỉ đạo. Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An đã có văn bản gửi lãnh đạo TAND tỉnh Nghệ An và các cơ quan liên quan tập trung chỉ đạo giải quyết vụ án đảm bảo khách quan, đúng pháp luật.

Tuy nhiên, trong quá trình xét xử sơ thẩm vụ án giữa hai ngành TAND tỉnh Nghệ An và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An không thống nhất về quan điểm đánh giá chứng cứ nhưng không báo cáo Thường trực Tỉnh ủy trước khi tuyên án.

Do đó, dẫn đến việc vụ án bị kháng nghị và TAND cấp cao tại Hà Nội tuyên hủy toàn bộ vụ án để xét xử lại làm kéo dài quá trình giải quyết vụ án tạo bức xúc đối với công dân”.

Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 4
Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 5

Trong báo cáo này cũng nêu lý do vụ án kéo dài là vì quan điểm của Viện kiểm sát và TAND tỉnh Nghệ An không thống nhất. Ban Nội chính Tỉnh ủy Nghệ An cũng yêu cầu "không để xảy ra vi phạm để cấp phúc thẩm tuyên hủy bản án lần nữa".

Sau đó, lãnh đạo Ban Nội chính Tỉnh ủy Nghệ An đã tổ chức buổi làm việc giữa hai ngành này để rút kinh nghiệm trong phối hợp hoạt động và thống nhất quan điểm. Hai ngành cần đánh giá chứng cứ khách quan chính xác để xem xét, giải quyết vụ án theo đúng quy định của pháp luật, đảo bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Đặc biệt, không để xảy ra vi phạm để cấp phúc thẩm tuyên hủy bản án lần nữa.

Đây cũng được xem như là văn bản yêu cầu TAND tỉnh Nghệ An phải “dứt điểm” vụ án kéo dài trong suốt gần 15 năm qua.

Cũng trong báo cáo số 53 nêu rõ những quan điểm của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An về nguồn gốc thửa đất số 6 tờ bản đồ số 18.

Cụ thể: Năm 1984, cụ Duông có đơn xin cấp đất làm nhà, UBND xã đã thống nhất cấp cho ông Duông 300m2 đất để anh Dũng (anh Dũng là con trai ông Duông, và là chồng bà Cúc).

Vợ chồng anh Dũng đã xây dựng nhà trên diện tích đất 300m2. Còn phần đất phía cọi dưới (mảnh đất đang tranh chấp - thửa đất số 6) ông Duông không cho vợ chồng bà Cúc. Như vậy, phần đất các đương sự đang tranh chấp là đất thuộc quyền quản lý của cụ Duông.

Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 6

15 năm đội đơn, tham dự hơn 10 phiên tòa với tư cách là nguyên đơn, mái tóc ông Nam đã bạc trắng. Giờ ông lại tất bật chuẩn bị hồ sơ để tham dự phiên tòa tiếp theo. "Tôi hi vọng vụ án sẽ được giải quyết trong cuộc đời của tôi", ông Nam chia sẻ với PV. 

Ngày 5/3/1986, UBND xã Hưng Dũng cấp cho hộ bà Cúc 1.538m2 với hình thức xen dắm vườn cụ Duông. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý, đo vẽ đất đai tại địa phương từ năm 1989 đến năm 2000 chưa một lần nào có tên bà Cúc trên bản đồ đối với thửa đất đang tranh chấp. Chỉ đến năm 2003, bà Cúc mới được cấp GCNQSDĐ đối với thửa đất này (Quyết định cấp đất này đã bị Tòa án hành chính hủy).

UBND xã Hưng Dũng cấp đất cho bà Cúc vào năm 1986 chồng lên một phần diện tích đất của cụ Duông, do đó phần sơ đồ cấp đất sai về nội dung.

Tại thời điểm năm 1986 theo Quyết định số 201 của Hội đồng Chính phủ quy định UBND xã không có thẩm quyền giao đất. Vì vậy, UBND xã Hưng Dũng giao đất cho bà Cúc bằng sơ đồ cấp đất là không đúng thẩm quyền.

Do đó, thửa đất đang tranh chấp là tài sản chung của cụ Duông và vợ là cụ Dung. Hiện nay vợ chồng cụ Duông đã mất nên buộc bà Cúc phải trả lại thửa đất trên cho người thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

Quan điểm “rõ” của TAND tối cao

Trước đó, liên quan đến vụ án, tại Thông báo số 126, do Tòa án nhân dân tối cao ban hành nêu rõ: Giấy tờ quyền sử dụng đất của bà Cúc do UBND xã Hưng Dũng cấp ngày 5/3/1986 chỉ là sơ đồ, không có quyết định cấp đất.

Trong đơn xin cấp GCNQSDĐ của bà Cúc có tẩy sửa diện tích từ 831,9m2 thành 1.376,4m2, biên bản xác định mốc giới thửa đất không có chữ ký của cụ Dung là hộ sử dụng đất liền kề. Sơ đồ cấp đất ở năm 1986 của UBND xã Hưng Dũng cấp cho bà Cúc có sai lệch về sơ đồ, vị trí, ranh giới đất…

Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 7

Thông báo trả lời của TAND tối cao liên quan đến vụ việc.

Trong khi, năm 2001 cụ Dung lập “giấy chứng nhận quyền thừa kế” cho hai con là Nguyễn Thị Hiên và Nguyễn Thị Đoan sử dụng diện tích 544,5m2 (thửa số 6, tờ bản đồ số 18, thửa đất đang tranh chấp) có xác nhận của chính quyền địa phương.

Không hiểu sao năm 2003, bà Cúc có đơn xin gộp thửa đất số 6, tờ bản đồ số 18 đứng tên cụ Dung và thửa đất số 4 tờ bản đồ số 18 đứng tên bà Cúc… Tuy nhiên, UBND phường vẫn ký xác nhận để cấp giấy CNQSDĐ cho bà Cúc nên mới dẫn đến tranh chấp kéo dài như hiện nay.

Căn cứ vào các quy định của pháp luật, hồ sơ cấp GCNQSDĐ và quá trình sử dụng đất của bà Cúc, UBND TP Vinh ban hành Quyết định số 47/QĐ-UB, ngày 11/3/2013, cấp giấy CNQSDĐ cho bà Cúc đối với diện tích 1.376,4m2 là không đúng quy định.

Đặc biệt, trong văn bản này cũng hướng dẫn: “Nếu ông bà (ông Nguyễn Trường Nam và vợ là bà Nguyễn Thị Hiên) có yêu cầu được cấp giấy CNQSDĐ đối với diện tích 544,5m2 thì ông bà cần có đơn gửi UBND TP Vinh, Nghệ An để được xem xét giải quyết theo thẩm quyền”.

Tỉnh ủy Nghệ An chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ gần 15 năm người dân mòn mỏi đi đòi đất - 8

Thông báo cũng nêu rõ quan điểm của TAND tối cao về vụ án kéo dài hơn 1 thập kỷ qua.

Những quan điểm rõ của TAND tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An, đều dựa vào chứng cứ sát thực, chứng minh diện tích đất tại thửa số 6 tờ bản đồ số 18 thuộc quyền sở hữu của cụ Duông và vợ là cụ Dung. Nhưng TAND tỉnh Nghệ An lại đưa ra các bản án ngược lại, chính những bản án này sau đó bị kháng nghị, hủy…

Trong khi vụ án thuộc diện theo dõi của Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An. Hi vọng rằng phiên tòa tới đây vào cuối tháng 8/2019 sẽ đưa ra được một phán quyết cuối cùng để vụ việc được dừng lại, nguyên đơn đã mòn mỏi suốt 15 năm qua không còn phải khổ sợ “đợi” một phiên tòa tiếp theo nào nữa.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc đến bạn đọc.

Nhóm PV