Bài 20: Vụ “vỡ trận” bến xe Mỹ Đình: Đề nghị Thanh tra Chính phủ vào cuộc

Ngày 28/5/2013, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có ý kiến chỉ đạo UBND TP. Hà Nội, Bộ GTVT, Ủy ban ATGTQG vào cuộc, phối hợp giải quyết tình trạng trên.

“Vỡ trận” vì quan hệ “chỗ nọ, chỗ kia”

Bản chất của những bất cập này xuất phát từ lợi ích cá nhân và "lợi ích nhóm" của những cán bộ, công chức liên quan đến cấp phép vào bến hoặc điều tiết luồng tuyến vận tải khách liên tỉnh ở các bến xe trên địa bàn TP. Hà Nội.

Để chứng minh cho nhận định trên, PV Dân trí xin viện dẫn bằng các văn bản dưới đây:

Năm 2003, UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 165/2003/QĐ-UB ngày 2/12/2003 về việc "Phê duyệt quy hoạch mạng lưới các điểm đỗ xe và bãi đỗ xe công cộng trên địa bàn Thành phố đến năm 2020". Theo đó đã xác định vị trí các bến xe khách liên tỉnh và quy định hướng các luồng khách từ các tỉnh ra vào Thành phố Hà Nội.

Năm 2006, Sở GTVT Hà Nội căn cứ quy hoạch số 165/2003/QĐ-UB đã ban hành văn bản số 4023/GTCC-VTCN ngày 27/12/2006 về "Định hướng quy hoạch vận tải khách liên tỉnh tai các bến xe năm 2007 trên địa bàn TP. Hà Nội". Theo đó quy định về luồng tuyến và công suất bến xe như sau:

Các tuyến phía Bắc, Đông, Đông Bắc: tổ chức tại BX Gia Lâm (Công suất 600 lượt xe/ngày), Lương Yên (công suất 500 lượt xe/ngày). 

Tại thời điểm ban hành văn bản số 4023/GTCC-VTCN, Hà Nội có 05 bến xe khách liên tỉnh: Phía Đông có bến xe Lương Yên, Gia Lâm; phía Nam có bến xe Giáp Bát, Nước Ngầm; phía Tây có bến xe Mỹ Đình và hai bến xe Hà Đông, Trạm đón trả khách Thanh Xuân đi hai tỉnh Hòa Bình, Sơn La và cuối năm 2009, bến xe Yên Nghĩa đưa vào sử dụng với công suất gần 2.000 lượt xe/ngày.

“Cố tình” không thực hiện quy hoạch

Mặc dù đã ban hành quy hoạch số 4023/GTCC-VTCN ngày 27/12/2006, nhưng Sở GTVT Hà Nội "cố tình"  không thực hiện. Sự "cố tình" được thể hiện như sau:

Sở GTVT Hà Nội biết bến xe Mỹ Đình (ra đời năm 2004) ở phía Tây, công suất 800 lượt xe/ngày nhưng Sở GTVT Hà Nội vẫn chấp thuận cho xe trái tuyến từ phía Nam (Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình, v.v) vào bến. Mặt khác, khi giải tỏa bến xe Hà Đông và Trạm đón khách Sơn La tại Thanh Xuân, xe của các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên lẽ ra theo quy hoạch phải vào bến xe Yên Nghĩa (10/2009 đã đưa vào khai thác) nhưng vẫn được chấp thuận vào bến xe Mỹ Đình.

Sở GTVT Hà Nội biết rằng vào thời điểm cuối năm 2009, bến xe Mỹ Đình đã phải đón tới 1.112 lượt xe /ngày (công suất thiết kế 800 lượt xe/ngày); và biết rằng sẽ quá tải hơn nữa nên đã phải ban hành thông báo số 1382/TB-GTVT ngày 14/10/2009. Theo đó, từ ngày 14/10/2009, tạm thời không bổ sung mới, đăng ký mới phương tiện phía Nam, Đông Nam thành phố Hà Nội vào bến xe Mỹ Đình. Nhưng sau khi ban hành thông báo trên, số lượt phương tiện vào bến xe Mỹ Đình không giảm mà còn tăng từ 1.112 lượt xe/ngày (năm 2009), lên tới gần 1600 lượt xe/ngày (thống kê của Sở GTVT vào tháng 7/2013), tăng gần 500 lượt xe/ngày.

Không thiếu chỗ đỗ xe ở các bến đã được quy hoạch

Thực tế, như Dân trí đã nhiều lần nhấn mạnh trong các bài viết trước: Hiện nay trên địa bàn TP. Hà Nội không thiếu chỗ đỗ xe khách (như báo cáo của Sở GTVT Hà Nội). Theo thống kê của Sở GTVT Hà Nội, hiện nay, tổng số lượt phương tiện vận tải khách liên tỉnh/ngày tại 6 bến xe khách liên tỉnh của Thành phố vào những ngày cao điểm (gồm các bến Mỹ Đình, Giáp Bát, Nước Ngầm, Yên Nghĩa, Gia Lâm, Lương Yên) là 3.630 lượt xe/ngày, trong khi đó tổng công suất thiết kế của 6 bến xe là 5.150 lượt xe/ngày (Như vậy các bến xe khách trên còn chứa được gần 1.600 lượt xe/ngày).  Dưới đây là bảng tổng hợp các số liệu theo báo cáo của Sở GTVT Hà Nội:

Loạn quá sinh bối rối

Sở GTVT Hà Nội thừa biết chỉ cần giảm trên 500 lượt xe/ngày đã có thể kiểm soát được tình hình ở bến xe Mỹ Đình, và biết rõ tổng công suất theo thiết kế của các bến xe khách liên tỉnh của Hà Nội (trên 5.000 lượt xe/ngày) còn dư trên 1000 lượt xe/ngày so với công suất tối đa thực tế hiện nay (trên 3.600 lượt xe/ngày), nhưng lại báo cáo UBND Thành phố Hà Nội là đang thiếu bến xe, để đề nghị UBND TP. Hà Nội phê duyệt xây mới 2 bến xe tạm ở phía Bắc và phía Nam Thành phố (không có trong quy hoạch của Thủ đô đã được Thủ tướng phê duyệt), mở rộng bến xe Mỹ Đình và làm điểm trung chuyển khách tại bến xe buýt Nam Thăng Long.

Trả lời trên báo chí, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ nói: “UBND TP Hà Nội cần phát triển bến xe đúng quy hoạch đã được phê duyệt”. Theo ông Thọ, về nguyên tắc, bến xe không thể bố trí sát đường cao tốc vì dễ xảy ra xung đột giao thông.

Vụ trưởng An toàn Giao thông (Bộ GTVT) Nguyễn Văn Thuấn, cho biết, đường Pháp Vân - Cầu Giẽ hiện do Bộ GTVT quản lý. Hà Nội muốn lập bến xe kết nối với tuyến đường này phải lập đề án xin ý kiến của Bộ GTVT, trong đó phải nêu về vấn đề đảm bảo an toàn giao thông.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trên.

Vũ Văn Tiến