Cấm xe tải, xe khách chạy làn tốc độ cao ở cao tốc: Gỡ bỏ rủi ro cho tài xế

Hoàng Diệu

(Dân trí) - Luật sư nhìn nhận đề xuất của Cục CSGT có thể gỡ bỏ "nút thắt" về việc vượt xe cho các tài xế, giảm thiểu rủi ro pháp lý và giúp việc lưu thông trên cao tốc trở nên thuận tiện hơn.

Cục Cảnh sát giao thông đã đề nghị Cục Đường bộ Việt Nam phối hợp triển khai kế hoạch tổ chức lại giao thông, phân làn tốc độ trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và Pháp Vân - Cầu Giẽ. Theo đó, xe tải, xe khách sẽ bị cấm chạy ở làn trong cùng bên trái, tức làn có tốc độ cao nhất trên cao tốc. 

Không những giúp xử lý tình cảnh "xe rùa bò", gây ùn ứ, khó khăn cho các phương tiện khác trên cao tốc, đề xuất này của Cục CSGT còn nhận được sự hưởng ứng bởi sẽ giúp tháo gỡ những nút thắt về pháp lý, giảm thiểu những rủi ro cho tài xế khi lưu thông trên cao tốc. 

Cấm xe tải, xe khách chạy làn tốc độ cao ở cao tốc: Gỡ bỏ rủi ro cho tài xế - 1

Một tình huống "xe rùa bò" ôm làn trái trên cao tốc, trong khi ở làn bên cạnh có phương tiện khác gây khó khăn cho việc vượt xe của tài xế (Ảnh: Hoàng Diệu).

Phân tích dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Hoàng Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết theo Điều 14 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định về nguyên tắc vượt xe, người lái xe khi vượt xe cần tuân thủ các nguyên tắc như phải vượt bên trái; nếu xe phía trước có tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái hoặc khi xe chuyên dùng đang làm việc trên đường mà không thể vượt bên trái thì được vượt về bên phải.

Xe xin vượt phải có báo hiệu nhấp nháy bằng đèn chiếu sáng phía trước hoặc còi, phải có tín hiệu báo hướng chuyển nhằm bảo đảm khoảng cách an toàn với xe phía trước và phía sau trong suốt quá trình vượt xe. Trong đô thị và khu đông dân cư, trong thời gian từ 22 giờ ngày hôm trước đến 5 giờ ngày hôm sau chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn.

Ngoài ra, tài xế không được vượt trong các trường hợp như trên cầu hẹp có một làn đường; đường cong có tầm nhìn bị hạn chế; khi điều kiện thời tiết hoặc đường không bảo đảm an toàn; trong hầm đường bộ hay khi gặp xe ưu tiên...

Cấm xe tải, xe khách chạy làn tốc độ cao ở cao tốc: Gỡ bỏ rủi ro cho tài xế - 2

Phương án phân làn trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (Ảnh: Cục CSGT).

Cấm xe tải, xe khách chạy làn tốc độ cao ở cao tốc: Gỡ bỏ rủi ro cho tài xế - 3

Phương án phân làn trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ (Ảnh: Cục CSGT).

"Như vậy, có thể thấy nguyên tắc cơ bản của việc vượt xe là phải vượt bên trái (trừ một số trường hợp đặc thù), có tín hiệu khi vượt và không được vượt tại các khu vực không cho phép. Tuy nhiên, thực tế lưu thông trên cho thấy rất nhiều trường hợp xe tải, xe khách thiếu ý thức, dù chạy chậm, rất chậm trên cao tốc nhưng thường có xu hướng "ôm" làn trái, không nhường đường dù nhận được tín hiệu xin vượt. 

Đối chiếu quy định pháp luật, trường hợp này không thuộc trường hợp được phép vượt phải. Tuy nhiên, nhằm đảm bảo thời gian di chuyển cũng như tốc độ lưu thông trên cao tốc, tránh ùn ứ, gây ảnh hưởng tới các xe khác, các tài xế thường buộc phải xin chuyển làn để vượt phải. Điều này vô tình đặt tài xế vào tình huống bất đắc dĩ phải vi phạm quy định về giao thông đường bộ nhằm đảm bảo việc lưu thông được thông suốt. 

Đây là điều hết sức rủi ro bởi nếu trong quá trình vượt xảy ra va chạm, tài xế vượt xe vẫn bị coi là vi phạm pháp luật và có thể bị áp dụng các chế tài về hành chính, thậm chí hình sự. Bởi vậy, việc Cục CSGT đưa ra đề xuất về việc phân luồng lại trên cao tốc là hết sức kịp thời, phù hợp với thực tế, giúp giải quyết tình trạng "xe rùa bò" trên cao tốc và gỡ bỏ những nút thắt, giảm thiểu rủi ro pháp lý cho tài xế khi lưu thông trên cao tốc", luật sư Linh bình luận.