Vì sao Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi 13 dự án ở TPHCM?

Ông Đặng Công Huẩn - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ mới đây đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra, rà soát khoản tiền 935 tỷ đồng tiền sử dụng đất, phạt chậm nộp tiền sử dụng đất TPHCM kiến nghị miễn giảm, không thu; điều chỉnh quy hoạch Khu đô thị phía nam thành phố, việc giao đất, tính tiền sử dụng đất và đầu tư xây dựng Khu đô thị phía Nam TPHCM.

Kiến nghị không thu hàng trăm tỷ đồng

Tổ công tác liên ngành và Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm số tiền sử dụng đất phải nộp của 10 dự án so với Kết luận 2889/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ ban hành năm 2011 là 708 tỷ đồng.

Đối với việc UBND TPHCM kiến nghị không thu gần 231 tỷ đồng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng không tính tiền phạt chậm nộp đối với 10 trường hợp với số tiền phạt chậm nộp theo Kết luận 2889 trên 101 tỷ đồng. Trong đó có 6 trường hợp tổng số tiền phạt chậm nộp trên 97 tỷ đồng; các trường hợp này đúng đối tượng, có hồ sơ xin chậm nộp và được cơ quan thẩm quyền TPHCM chấp thuận.

Có 5 trường hợp với tổng số tiền phạt chậm nộp theo Kết luận 2889 gần 46 tỷ đồng, đã có đơn xin chậm nộp tại thời điểm thông báo thuế nhưng chưa được cơ quan thẩm quyền ra văn bản chấp thuận. Thanh tra Chính phủ cho rằng các trường hợp này đã nộp văn bản xin chậm nộp đúng thời điểm, theo đúng quy định. Việc cơ quan thuế không có văn bản trả lời không phải lỗi của doanh nghiệp, nên Tổ công tác liên ngành kiến nghị Thủ tướng cho phép không tính tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất đối với 5 trường hợp này.

Còn lại 15 hồ sơ, tổng số tiền phạt chậm nộp trên 83,5 tỷ đồng, Tổ công tác liên ngành kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TPHCM truy thu tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất do chưa làm đúng thủ tục xin chậm nộp và chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Hầu hết các dự án đầu tư đều vi phạm

Đối với việc điều chỉnh quy hoạch tại Khu đô thị phía nam TPHCM, Thanh tra Chính phủ cho biết, UBND TPHCM đã ban hành quyết định 6555/2005 về việc phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch phân khu chức năng Khu đô thị nam thành phố, theo đó đã thay đổi về diện tích đất từ 2.600ha lên 2.975ha, thay đổi chức năng sử dụng đất của 11/22 khu chức năng theo Quyết định số 749/1994 của Thủ tướng Chính phủ; thay đổi về quy mô dân số từ 300.000 người lên 500.000 người.

Đặc biệt là đã thay đổi một số diện tích đất khoa học, đất công cộng, công viên,… thành đất dân cư là không đúng yêu cầu của quy hoạch chung đã được Thủ tướng phê duyệt.

Tuy nhiên đến tháng 1/2010 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 24/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2025, theo đó đã điều chỉnh quy hoạch chung đối với Khu đô thị Nam TPHCM từ khu đô thị hỗn hợp đa chức năng (gồm sân Golf, khu đại học, khu thể thao, khu công viên văn học, hội chợ triển lãm, vườn bách thảo, công viên, hồ nước, trung tâm kỹ thuật cao, trung tâm lưu thông hàng hóa, khu dân cư và đất dự trữ) trở thành khu đô thị với chức năng cơ bản (gồm khu dân cư, công trình công cộng, trường học, công viên cây xanh và khu công nghiệp) và điều chỉnh tăng diện tích đất của khu từ 2.600ha lên thành 2.975ha, phù hợp với điều chỉnh của TPHCM.

Vì vậy, Tổ công tác liên ngành kiến nghị Thủ tướng Chính phủ không xem xét lại việc thay đổi quy hoạch Khu đô thị phía nam TPHCM.

Tuy vậy, Thanh tra Chính phủ khẳng định việc đầu tư tại Khu đô thị phía nam TPHCM không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án đầu tư.

Việc lựa chọn nhà đầu tư do UBND TPHCM hoặc Ban Quản lý khu đô thị chỉ định, chấp thuận địa điểm đầu tư, chấp thuận đầu tư dự án, không có hồ sơ, văn bản thẩm định về năng lực của nhà đầu tư.

Việc đầu tư tràn lan, dàn trải, dẫn đến hiện nay chưa có dự án nào hoàn thành, đều trong tình trạng dở dang, hầu hết các dự án được giao đất từ những năm 2000 nhưng đa số chưa hoàn thành việc bồi thường giải phóng mặt bằng nên chưa thực hiện việc đầu tư xây dựng, không đảm bảo tiến độ đề ra.

"Hầu hết các dự án đầu tư tại Khu đô thị phía nam TPHCM đều vi phạm về thủ tục đầu tư, cụ thể là UBND TPHCM hoặc Ban quản lý có văn bản chấp thuận đầu tư khi chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng được phê duyệt"- Thanh tra Chính phủ cho biết.

Đề xuất xem xét thu hồi 13 dự án

Báo cáo của Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh việc giao đất để thực hiện các dự án tại Khu đô thị phía nam TPHCM đều thực hiện bằng quyết định giao đất tạm thời của UBND TPHCM, vi phạm pháp luật về đất đai, dẫn đến việc nhiều dự án đã được UBND TPHCM tạm giao đất từ năm 2000-2008 nhưng đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường giải phóng mặt bằng, chưa có quyết định giao đất chính thức, chưa triển khai đầu tư xây dựng thực hiện dự án, chưa thu tiền sử dụng, gây lãng phí tài nguyên đất và có nguy cơ thất thoát tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Vì vậy, Tổ công tác liên ngành đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TPHCM xem xét thu hồi 13 dự án đã giao đất từ những năm 1999-2003 nhưng đến nay chưa hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất, chưa thực hiện việc đầu tư xây dựng. Cụ thể gồm:

Đồng thời kiến nghị UBND TPHCM khẩn trương thực hiện việc giao đất, hoàn thành cơ sở pháp lý để xác định nghĩa vụ tài chính của các dự án tại Khu đô thị phía nam TPHCM, thu nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước.

Đối với những dự án được giao đất thời gian từ năm 2006 đến nay xác định lại giá đất theo nguyên tắc sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường.