Trình Quốc hội dự án cao tốc hơn 25.500 tỷ đồng dài 128km

Sáng 22/5, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng trình Quốc hội Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cao tốc Bắc - Nam phía tây đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành.

Theo Bộ trưởng GTVT, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành dài 128,8km, trong đó đoạn đi qua tỉnh Đăk Nông dài 27,8km, qua địa phận Bình Phước dài 101km (bao gồm 2km kết nối với đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa).

Theo quy hoạch, tuyến cao tốc này gồm 6 làn xe với việc giải phóng mặt bằng một lần, nhưng giai đoạn 1 phân kỳ đầu tư 4 làn xe hoàn chỉnh. Tốc độ thiết kế trên tuyến là 100-120 km/h.

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ, sơ bộ tổng mức đầu tư cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành là 25.540 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước tham gia là 12.770 tỷ đồng (ngân sách Trung ương hơn 10.500 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 2.200 tỷ đồng) và vốn nhà đầu tư là 12.770 tỷ đồng.

Nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 1.111ha.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết thời gian chuẩn bị dự án trong năm 2023 và 2024, thi công xây dựng từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành 2026.

Kiến nghị Quốc hội cho áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai dự án, Chính phủ đề xuất cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc chỉ định thầu với các gói thầu tư vấn, gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư.

Thẩm tra nội dung này, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, cho biết cơ quan thẩm tra nhất trí sự cần thiết đầu tư của dự án, nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và các nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển vùng Tây nguyên và Đông Nam bộ.

Theo Ủy ban Kinh tế, việc đầu tư dự án sẽ từng bước hoàn thành mạng lưới cao tốc theo quy hoạch, mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương và tăng cường liên kết vùng nói chung và liên kết nội vùng nói riêng.

Dự án được kỳ vọng tạo động lực, sức lan tỏa, thuận lợi kết nối với sân bay Long Thành và cảng Cái Mép - Thị Vải, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây nguyên và Đông Nam bộ, giúp tăng cường việc bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Góp ý thêm về nội dung cần làm rõ, cơ quan thẩm tra băn khoăn về các đề xuất liên quan phạm vi đầu tư, hướng tuyến theo tờ trình của Chính phủ.

Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 nêu rõ đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành có chiều dài 140km. Tuy nhiên, tờ trình của Chính phủ cho thấy dự án dài 128,8km. Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ hơn việc đề xuất đầu tư thay đổi điểm đầu, điểm cuối, giảm chiều dài của dự án so với quy hoạch.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cân nhắc mở rộng đầu tư đoạn kết nối 2km của dự án theo quy mô 4 làn xe tiêu chuẩn, bảo đảm kết nối đồng bộ nhằm phát huy hiệu quả đầu tư đường cao tốc TPHCM - Chơn Thành đang triển khai đầu tư.

Về phương thức đầu tư, Chính phủ kiến nghị đầu tư theo phương thức đối tác công tư PPP. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra nhận định việc thu hút các nhà đầu tư, tổ chức tín dụng tham gia đầu tư các dự án gặp nhiều khó khăn trong thực tế. Do đó, cơ quan này đề nghị bổ sung các cơ sở để bảo đảm tính khả thi, tránh trường hợp phải chuyển đổi sang hình thức đầu tư công.

Về tác động đến các dự án giao thông BOT song hành, Ủy ban Kinh tế cho biết có 2 dự án BOT song hành với Dự án là BOT Cầu 38 - thị xã Đồng Xoài và dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 14 đoạn Km817-Km887, tỉnh Đắk Nông.

Vì thế, việc đầu tư cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành sẽ làm giảm doanh thu và thay đổi phương án tài chính dự kiến ban đầu của hai dự án trên.

Tờ trình của Chính phủ chưa làm rõ mức độ ảnh hưởng đến các dự án BOT nên cơ quan thẩm tra đề nghị cần bổ sung giải pháp cụ thể hơn đối với phương án xử lý các dự án giao thông BOT song hành, để Quốc hội có cơ sở xem xét, quyết định, tránh ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh và việc khai thác, vận hành về sau của dự án.