Thực hư việc thu phí đường cao tốc do nhà nước đầu tư từ 1/10

Ngày 11/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến một số nội dung lớn trong tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Đường bộ. Dự luật này sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại đợt 2 của kỳ họp thứ 7.

Trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý một số nội dung lớn của dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới đề cập tới việc thu phí sử dụng đường cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu và trực tiếp quản lý, khai thác.

Theo ông Tới, Ban soạn thảo đề nghị việc thu phí sử dụng đường cao tốc có hiệu lực từ ngày 1/10, nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý để triển khai công tác thu phí như: đầu tư xây dựng hạ tầng trạm thu phí; xây dựng mức thu phí, cơ chế quản lý phí sử dụng đường bộ.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh lưu ý đây là một chính sách mới so với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, trong khi một số dự án đường cao tốc đã đưa vào khai thác và đang xây dựng chưa được bố trí vốn cho các hạng mục thu phí, do chưa có quy định thu.

Vì vậy ông Tới cho rằng cần tổng hợp, thống kê đối với tính chất và nhu cầu của từng dự án để chuyển tiếp phù hợp, khả thi.

Trong đó, Ủy ban Quốc phòng - An ninh đề nghị cân nhắc đến các yếu tố hiện trạng dự án, yêu cầu về trang thiết bị thu phí, việc bố trí vốn, thời gian lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư lắp đặt trang thiết bị và vận hành thu phí.

Để đảm bảo các yêu cầu nêu trên và tránh hiểu ngày 1/10 sẽ thu phí sử dụng đường cao tốc do nhà nước đầu tư, Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung khoản 3 Điều 50 dự thảo luật.

Theo đó, Chính phủ sẽ quy định về điều kiện, thời điểm thực hiện việc thu phí sử dụng đường cao tốc.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ủng hộ phương án này. Ông cho rằng như vậy sẽ đảm bảo linh hoạt thay vì quy định quá cứng trong luật.

Góp ý thêm về đường cao tốc, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát, chỉnh lý kỹ nội dung về tiêu chuẩn, điều kiện đường cao tốc; đầu tư, xây dựng, phát triển đường cao tốc; hình thức đầu tư, mối quan hệ giữa đường cao tốc với các đường hiện hữu.

Trong đó, ông Mẫn nhấn mạnh cần đánh giá kỹ đường cao tốc như thế nào là đạt chuẩn, như thế nào là chưa đạt chuẩn.

"Một số nước, đường cao tốc mỗi bên thấp nhất 4-5 làn xe, còn đường cao tốc của mình mỗi bên 3 làn xe, có nơi 2 làn xe, như cao tốc Cần Thơ - Mỹ Thuận, Mỹ Thuận - Trung Lương", Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng.

Ông đồng thời góp ý trên cao tốc phải tính toán làn khẩn cấp, nếu không khi xảy ra sự cố sẽ rất khó xử lý.

Cho rằng bất cứ nước nào cứ nhìn vào hệ thống hạ tầng giao thông là thấy sự phát triển của đất nước, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh lưu ý làm Luật Đường bộ phải nhìn quá khứ, thấy hiện tại và tương lai để tính toán hình thức đầu tư.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ đã ban hành quy chuẩn đường cao tốc, trong đó có đầy đủ những vấn đề liên quan đến quy mô hay hệ thống giao thông thông minh.

Tư lệnh ngành giao thông nói hiện nay, tất cả tuyến đường kết nối trực tiếp với 2 TP lớn là Hà Nội và TPHCM đang quy hoạch theo hướng tối thiểu 8 làn. Nhưng thời gian tới, Bộ Giao thông vận tải sẽ tiếp tục bổ sung quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch để nâng lên tối thiểu 10 làn.

Riêng tuyến cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, theo ông Thắng, Bộ Giao thông Vận tải đang kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP và việc này đang "rất ổn".

Đoạn tuyến TPHCM - Trung Lương đang có quy mô 8 làn xe, ông Thắng cho biết sẽ đầu tư đồng bộ. Còn  từ Trung Lương đi Mỹ Thuận sẽ xây dựng theo quy hoạch 6 làn xe.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Bộ Giao thông Vận tải đang chỉ đạo rất quyết liệt trong lựa chọn nhà đầu tư để sớm trình Chính phủ xem xét, cho triển khai đoạn tuyến này.