“Mại dâm vẫn là tảng băng chìm, lớn dần lên dưới nước”

Mại dâm “công nghệ cao” bó tay nhà quản lý

Trao đổi với PV Dân trí bên hành lang Quốc hội sáng 24/10 về thông tin có ý kiến đề xuất lập khu vực nhạy cảm tại một số tỉnh, thành phố để quản lý mại dâm được nêu ra tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện chương trình phòng chống mại dâm giai đoạn 2011-2015, Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề Xã hội Đặng Thuần Phong cho biết, đó là quan điểm của Phó Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội TPHCM. Tuy nhiên, hội nghị cũng ghi nhận rất nhiều ý kiến khác hẳn.

Chính vì thế, ông Phong “phản biện”: “Nếu ý kiến đó trở thành đề nghị chính thống của TPHCM hay của cấp chính quyền nào đó thì ở góc độ Chính phủ, Quốc hội mình mới xem xét. Còn thực tế, Pháp luật phòng chống mại dâm hiện hành chưa được nâng lên thành luật, Việt Nam vẫn cấm mại dâm, không cho phép hành nghề, sao tổ chức gom thành khu được?”.

Dù vậy, Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội cũng nhận xét, ý kiến này cũng không phải quá mới, đã nhiều người lên tiếng, công luận cũng đã đặt vấn đề này, một số nước trên thế giới cũng đã làm. Kinh nghiệm quốc tế như vậy là đã có nhưng Pháp lệnh Phòng chống mại dâm hiện chưa thành luật thì không thể quy hoạch, đưa những người hoạt động bán dâm vào đó. Chỉ có thể căn cứ trên những ý kiến đề xuất này để nghiên cứu và hoạch định chính sách sau này.

“Một ý kiến đề xuất, dù ý kiến đó có cơ sở thực tiễn, cũng giúp cho công tác quản lý nhà nước nhưng không tương thích với pháp luật thì vấn đề cần phải thận trọng, nghiên cứu đã” – ông Đặng Thuần Phong chỉ rõ, việc nghiên cứu để đề xuất chính thức là của cơ quan điều hành, của Chính phủ. Chính phủ hiện tại chưa đề xuất, ở góc độ Quốc hội, cũng chưa có cơ sở để bàn về vấn đề này.

Theo ông Phong, UB Các vấn đề xã hội cũng không thể “cầm đèn chạy trước ô tô” dù đã nhiều lần UB đề nghị sửa luật, từ khá lâu rồi nhưng chương trình xây dựng luật pháp lệnh của Quốc hội chưa đưa vào vì còn nhiều việc bức thiết hơn phải giải quyết.

“Chúng tôi đã nói nhiều lần trong quá trình kiểm tra đánh giá đã nêu quan điểm, thậm chí còn đề xuất bằng văn bản nữa rồi nhưng cụ thể, chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016, nội dung này cũng chưa có. Chưa sửa luật thì không có gì để tổng kết, đánh giá, nghiên cứu” – ông Phong giải thích.

Trong khi đó, những bất bật trong hoạt động quản lý mại dâm hiện nay thì có thể thấy rõ. Mại dâm giờ không dễ nhận diện khi người hoạt động dùng đến nhiều công nghệ cao để hỗ trợ, từ mại dâm qua hình thức đi du lịch, đi tour, gái gọi tới mại dâm đồng tính… và hàng loạt chuyện khác. Số lượng gái mại dâm được lập hồ sơ (theo báo cáo là 11.000 người – PV) thì nền tảng đều là cũ, còn việc lập hồ sơ mới với gái mại dâm, ông Phong nhận định, gần như là một nhiệm vụ bó tay các nhà quản lý.

Phải sớm sửa quy định về mại dâm

Thực tiễn cần phải đề cập giải pháp giải quyết nhưng Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội vẫn thẳng thắn chỉ ra những điểm vướng chưa làm được. “Bộ máy vẫn như thế thì vấn đề vẫn vậy, là một tảng băng, nó vẫn chìm dưới nước và cứ lớn dần lên mà nếu cứ kéo dài tình trạng hiện nay, nó sẽ thành vấn nạn lớn cho xã hội” – ông Phong cảnh báo.

Xác nhận việc hành lang pháp lý hiện tại đã quá hẹp, ông Đặng Thuần Phong nhắc lại việc UB Các vấn đề xã hội đã đề xuất phải sửa luật nhưng Chính phủ chưa trình.

Ông Phong sốt ruột: “Cũng phải cố gắng làm sao để năm 2017 hoặc tệ lắm thì trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV tới cũng phải sửa luật. Cũng giống như luật Xử lý vi phạm hành chính có rất nhiều cái vướng, luật Phòng chống ma túy đã quá lâu rồi, hàng loạt các vấn đề đó liên quan với nhau. Hệ lụy của mại dâm bao giờ cũng đi kèm với các tội phạm khác như cho vay nặng lãi, mua bán người, sử dụng ma túy để chăn dắt hàng loạt người tham gia… mà những hệ thống đó mình không điều chỉnh, không sửa trong tình hình này sẽ dẫn tới bó tay các cơ quan quản lý nhà nước”.

Bên cạnh điều kiện đề xuất chính thức của Chính phủ, theo Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội, cũng cần có một cuộc giám sát của Quốc hội để tổng kết tình hình, từ giám sát mới ra được nghị quyết về vấn đề. UB Các vấn đề xã hội đã từng đề xuất giám sát về việc này rồi, thậm chí là đề xuất giám sát tổng thể luôn các vấn đề HIV – ma túy – mại dâm nhưng chưa được chọn đưa vào chương trình vì Quốc hội nhận định, vấn đề chưa bức xúc bằng nhiều nội dung khác. Chưa giám sát, vậy nên Quốc hội cũng chưa có một nghị quyết chuyên đề riêng cho việc này.

“Chúng tôi rất trân trọng những ý kiến trong hội thảo, sẽ có những ý kiến giúp ích cho việc hoạch định chính sách rất tốt. Đó là cơ sở để mình nghiên cứu và tổng kết thực tiễn, giống như ý kiến của TPHCM đối với việc quản lý người nghiện ma túy đưa ra tại kỳ họp Quốc hội trước, nó sẽ là cơ sở để tính toán chính sách về mặt lâu dài. Pháp luật hiện hành không cho phép công nhận hành nghề mại dâm nên không thể ủng hộ ý kiến, đề xuất lập khu vực nhạy cảm sai luật này được. Còn nghiên cứu về thực tế này, tôi cho là quá cần thiết và từ góc độ nghiên cứu nhà nước thì phải lắng nghe những ý kiến này để nắm bắt thực tiễn, mặc dù nó có thể chỉ là số ít” – ông Phong chốt lại.

P.Thảo