Chống biến đổi khí hậu và thúc đẩy hợp tác quốc tế: Việt Nam "nói là làm"
(Dân trí) - Các quốc gia ghi nhận nỗ lực và tinh thần "nói là làm" của Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế. Việt Nam cũng nhiều lần được nhắc đến như một hình mẫu về ứng phó với biến đổi khí hậu.
Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Thổ Nhĩ Kỳ và Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) là một minh chứng rõ nét cho những điều này.
Những kết quả trong chuyến công tác một lần nữa khẳng định vị thế, uy tín, hình ảnh của một Việt Nam năng động, mạnh mẽ, đã "nói là làm" để triển khai các cam kết ứng phó biến đổi khí hậu, tham gia giải quyết các thách thức toàn cầu.
Dấu ấn Việt Nam và lời cam kết "đã nói là làm" tại Hội nghị COP
Hội nghị COP28 diễn ra từ 30/11 đến 12/12 tại Dubai, UAE, là một trong những hội nghị quốc tế lớn nhất và quan trọng nhất trong năm 2023.
Trong khuôn khổ COP28, Hội nghị thượng đỉnh Hành động vì khí hậu với sự tham dự của hàng trăm nguyên thủ, người đứng đầu Chính phủ các nước, là diễn đàn để các quốc gia đưa ra những cam kết, hành động mới mạnh mẽ hơn trong đóng góp về tài chính, công nghệ, giảm phát thải khí nhà kính.
Tại Hội nghị, Việt Nam cũng đã tham gia một số sáng kiến hợp tác đa phương mới nhằm mở ra một số cơ hội hợp tác mới về chuyển đổi năng lượng và tăng trưởng xanh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Hành động vì khí hậu (Ảnh: Dương Giang).
Bài phát biểu quan trọng của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh Hành động vì khí hậu đã truyền đi nhiều thông điệp quan trọng, gây ấn tượng với cộng đồng quốc tế.
Hệ thống khí hậu toàn cầu gần đến giới hạn đỏ. Sau 14 năm, chúng ta vẫn chưa đạt được cam kết 100 tỷ USD mỗi năm cho các hành động về biến đổi khí hậu. Đó là những nỗi lo, là những thách thức đến từ thực tế được người đứng đầu Chính phủ Việt Nam chia sẻ trên diễn đàn quốc tế.
Thực tế ấy cho thấy một điều, việc đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện là chìa khóa để củng cố lòng tin giữa các quốc gia và khai thông bế tắc trong đàm phán về biến đổi khí hậu, theo lời Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Để chung tay ứng phó với biến đổi khí hậu, mỗi quốc gia phải có trách nhiệm, tăng cường hỗ trợ hơn nữa cho những nước đang phát triển và chậm phát triển, nhất là nguồn vốn ưu đãi, chuyển giao công nghệ tiên tiến, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, quản trị thông minh… Dù vậy, lãnh đạo Chính phủ Việt Nam tái khẳng định quan điểm nhất quán về việc "không phải hy sinh tăng trưởng kinh tế cho quá trình chuyển đổi".
Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng nguyên thủ, lãnh đạo Chính phủ các nước và tổ chức quốc tế đến dự Hội nghị COP28 (Ảnh: Ban Tổ chức).
Một sự kiện quan trọng mang tính điểm nhấn trong khuôn khổ COP 28 là việc Thủ tướng công bố Kế hoạch huy động nguồn lực cho thực hiện Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) của Việt Nam.
Thủ tướng nhấn mạnh, chuyển đổi năng lượng công bằng có ý nghĩa quyết định tới việc đạt được định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam, với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và các mục tiêu phát triển bền vững.
Theo Kế hoạch huy động nguồn lực cho thực hiện JETP, các đối tác quốc tế cam kết huy động nguồn lực ban đầu 15,5 tỷ USD trong vòng 3 đến 5 năm tới để giải quyết nhu cầu cấp bách, mang tính xúc tác cho chuyển đổi năng lượng công bằng của Việt Nam.
Đón người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tới dự Lễ khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh hành động khí hậu thế giới, nằm trong khuôn khổ Hội nghị COP28, là Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres và Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) Mohamed bin Zayed Al Nahyan (Ảnh: Ban Tổ chức).
Cùng với đó, Ngân hàng Thế giới cũng dự kiến dành khoản vay 5-7 tỷ USD cho Việt Nam trong 3 năm tới, cho một số dự án thế hệ mới tiềm năng như Thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo Việt Nam (REACH), dự án trồng 1 triệu ha lúa năng suất cao, phát thải thấp, dự án đường sắt cao tốc Hà Nội - Hòa Lạc, đầu tư cơ sở hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu tại Đồng bằng sông Cửu Long…
Nhân dịp tham dự Hội nghị COP 28, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao của Việt Nam đã tranh thủ tối đa thời gian để gặp gỡ, tiếp xúc với khoảng 20 lãnh đạo, đại diện các nước và tổ chức quốc tế, thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực.
Thông điệp của Thủ tướng là tín hiệu mở cửa cho doanh nghiệp
Ông Đào Xuân Lai (Trưởng ban Biến đổi khí hậu, môi trường và năng lượng - UNDP) đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện những cam kết đặt ra tại COP26.
Theo đó, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra kế hoạch hành động và quy hoạch các ngành, như Kế hoạch quốc gia triển khai Tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất đến năm 2030, nhằm quản lý chặt chẽ diện tích rừng tự nhiên, không làm mất rừng và suy thoái đất; Kế hoạch hành động giảm phát thải khí metan đến năm 2030; Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông; và gần đây là Quy hoạch phát triển điện VIII; Quy hoạch Phát triển năng lượng tổng thể quốc gia.
Đặc biệt, cuối năm 2022, Việt Nam là nước thứ 3 trên thế giới thông qua Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) với các nước G7, EU, Đan Mạch và Na Uy (Nhóm đối tác IPG). "Đây là điều mang tính bước ngoặt", theo chuyên gia UNDP.
Hội nghị COP28 diễn ra từ 30/11 đến 12/12 tại Dubai, UAE, là một trong những hội nghị quốc tế lớn nhất và quan trọng nhất trong năm 2023 (Ảnh: Ban Tổ chức).
Ngày 1/12, tại COP 28 ở Bubai, UEA, Việt Nam và nhóm đối tác IPG đã thống nhất thông qua và công bố chính thức Kế hoạch huy động nguồn lực JETP.
"Những kết quả Việt Nam đạt được sẽ hiện thực hóa và giúp thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế số", ông Đào Xuân Lai nêu quan điểm.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, Tổng Giám đốc Tập đoàn HSBC Noel Paul Quinn cho biết ông rất tâm đắc và hiểu được tầm nhìn của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong lộ trình thực hiện các cam kết về chống biến đổi khí hậu.
"HSBC được truyền cảm hứng bởi kế hoạch quốc gia chuyển đổi xanh. Chúng tôi sẽ nỗ lực hết mình giúp Việt Nam thực hiện con đường này", theo ông Noel Paul Quinn.
Cũng từ góc độ quốc tế, ông Ben Backwell (Giám đốc Điều hành Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu), đánh giá Việt Nam đã đưa ra một kế hoạch phát triển năng lượng rất hấp dẫn, trong đó có năng lượng gió ngoài khơi và trên bờ.
Với rất nhiều cải cách pháp lý đang được tiến hành nhằm tạo thuận lợi cho việc đầu tư vào lĩnh vực năng lượng gió ở Việt Nam, ông Ben Backwell cho biết đang hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam để lấy ý kiến từ khu vực tư nhân, nhằm giúp phát triển nội dung này.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm G77 về Biến đổi khí hậu diễn ra tại Dubai, UAE (Ảnh: Đoàn Bắc).
Ông John Rockhold (Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam lắng nghe bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính và ấn tượng với việc Việt Nam đã hoàn thành Quy hoạch điện VIII. Theo ông, đây là bước tiến kể từ COP26 và COP27, cho thấy Việt Nam có thể đạt được các mục tiêu đề ra.
Với Quy hoạch điện VIII, Việt Nam đã gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng về việc muốn trở thành quốc gia dẫn đầu về năng lượng tái tạo ở Đông Nam Á", ông Morten Dyrholm nói. Ông đánh giá thông điệp của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam chính là tín hiệu mở cửa cho doanh nghiệp.
Chia sẻ về những thách thức đặt ra trong quá trình Việt Nam thực hiện các cam kết, ông Đào Xuân Lai cho rằng trước hết, Việt Nam vẫn còn là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô nền kinh tế chưa lớn nhưng độ mở lớn, cần tránh được bẫy của nước có thu nhập trung bình.
Về đầu tư, ông Lai cho rằng để đạt mục tiêu đưa khí phát thải ròng bằng 0 đòi hỏi toàn bộ nền kinh tế phải chuyển động theo hướng xanh, tuần hoàn và ít phát thải carbon.
"Việc này đòi hỏi đầu tư rất lớn. Chỉ riêng đầu tư cần thiết cho việc phát triển ngành điện của Việt Nam đến năm 2030 là 134,5 tỷ USD. Như thế, 15,5 tỷ USD được cam kết huy động cho Chuyển dịch năng lượng công bằng ở Việt Nam chỉ đóng góp một phần nhỏ trong tổng nguồn vốn tài chính cần cho quá trình này", ông Lai nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại lễ công bố Kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (Ảnh: Dương Giang).
Chỉ ra thách thức về công nghệ, vị chuyên gia cho rằng Việt Nam cần đầu tư mạnh vào nghiên cứu và triển khai, thúc đẩy hợp tác để chuyển giao công nghệ.
Với vấn đề nguồn nhân lực, Việt Nam còn thiếu các nhà quản trị cấp cao, kỹ sư cao cấp cho những ngành kinh tế mới, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số.
Góp ý về giải pháp giúp Việt Nam thực hiện chuyển đổi năng lượng, ông Lai nhấn mạnh trước hết cần cải cách thể chế, tạo môi trường đầu tư minh bạch hơn, trách nhiệm hơn, hấp dẫn và an toàn hơn, nhằm thu hút cả đầu tư nước ngoài chất lượng cao và đầu tư từ khối tư nhân trong nước.
Các đối tác quốc tế cam kết huy động 15,5 tỷ USD trong 3-5 năm tới để giải quyết nhu cầu cấp bách, mang tính xúc tác cho chuyển đổi năng lượng công bằng của Việt Nam (Ảnh: Dương Giang).
Song song với cải cách thể chế, Việt Nam cần thúc đẩy phát triển công nghệ và chuyển giao công nghệ, đầu tư mạnh vào nghiên cứu và triển khai, thúc đẩy hợp tác quốc tế để chuyển giao công nghệ.
Cuối cùng và quan trọng nhất, vị chuyên gia nhấn mạnh, đó là công bằng và bình đẳng - vấn đề cốt lõi của quá trình chuyển đổi năng lượng thành công.
"Bằng cách tăng cường năng lực, cải cách thể chế, tiếp tục khai thác cơ hội chuyển đổi của toàn nền kinh tế và đảm bảo sự phối hợp liên ngành, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và hỗ trợ mục tiêu chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững của đất nước", chuyên gia UNDP thể hiện niềm tin.
Dấu mốc mới trong quan hệ song phương với Thổ Nhĩ Kỳ
Dấu mốc lần đầu tiên một Thủ tướng Việt Nam thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ được đánh giá là một bước đột phá trong quan hệ song phương.
Thổ Nhĩ Kỳ hiện là nhà đầu tư trực tiếp lớn nhất từ khu vực Trung Đông vào Việt Nam, với tổng số vốn đăng ký đạt khoảng 1 tỷ USD.
Thủ tướng đã có hội đàm, gặp gỡ với nhà lãnh đạo cấp cao nhất, bao gồm Tổng thống, Phó Tổng thống và Chủ tịch Quốc hội UAE, tiếp các bộ trưởng phụ trách kinh tế, tài chính, công nghiệp, công nghệ.
Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Cevdet Yilmaz đón Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Phủ Tổng thống, sáng 29/11 (Ảnh: Dương Giang).
Chủ trì lễ đón chính thức Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Thổ Nhĩ Kỳ là Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Cevdet Yilmaz (Ảnh: Dương Giang).
Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam và các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã thống nhất về nhiều biện pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác toàn diện giữa hai nước, trong đó phải kể đến việc thúc đẩy sớm mở Tổng Lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ tại TPHCM, mở cửa cho mặt hàng xuất khẩu chủ lực và nông sản của mỗi nước, hướng đến sớm đưa kim ngạch thương mại song phương lên mức 4 đến 5 tỷ USD trong thời gian tới.
Đặc biệt, lãnh đạo cấp cao hai nước đã lần đầu tiên trao đổi về khả năng nâng cấp quan hệ lên một khuôn khổ đối tác mới để tạo điều kiện đưa quan hệ Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả hơn, trong đó có việc tiến tới khởi động đàm phán về một Hiệp định thương mại tự do giữa hai nước.
Đây là bước đột phá mạnh mẽ về cơ chế hợp tác, thể hiện quyết tâm của lãnh đạo hai bên trong việc củng cố và tăng cường quan hệ giữa hai nước.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Thổ Nhĩ Kỳ (Ảnh: Dương Giang).
Với UAE, chuyến công tác của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cũng góp phần tạo ra những xung lực mới để đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới. Lãnh đạo cấp cao UAE khi tiếp xúc với Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, đầu tư, khoa học - công nghệ, phát triển nguồn nhân lực.
Phía UAE khẳng định quan điểm không hạn chế hàng hóa Việt Nam vào UAE và khuyến khích tối đa đầu tư của UAE vào Việt Nam; thúc đẩy đàm phán và sớm ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện (CEPA), sớm nâng kim ngạch thương mại lên 10 tỷ USD trong những năm tới.
Chuyến thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ và các hoạt động song phương tại UAE còn mở ra hướng hợp tác mới trong lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo… Đây là những lĩnh vực mà Thổ Nhĩ Kỳ và UAE có thế mạnh, giúp Việt Nam tranh thủ nguồn lực, đáp ứng đúng nhu cầu phát triển hiện nay.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam: Huy động nguồn lực cho chuyển đổi xanh tại thành phố Dubai, UAE (Ảnh: Dương Giang).
Về chuỗi các hoạt động kinh tế, Thủ tướng đã tiếp xúc lãnh đạo hàng chục doanh nghiệp, tập đoàn và quỹ đầu tư lớn của Thổ Nhĩ Kỳ, UAE và nhiều nước khác như Anh, Đan Mạch, Na Uy, tham dự và phát biểu tại các diễn đàn doanh nghiệp được tổ chức với sự tham gia của gần 200 doanh nghiệp tại mỗi nước.
Thông điệp quan trọng của Thủ tướng gửi các nhà đầu tư là Việt Nam hướng tới chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt và quản lý thông minh.
Chia sẻ với báo chí, Chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Borge Brende nhận định Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển nhanh nhất trong các nền kinh tế trên thế giới và khu vực.
Với thực tế nhiều công ty có tên tuổi được xây dựng ở Việt Nam để sản xuất hàng hóa và xuất khẩu, Chủ tịch WEF chia sẻ khá lạc quan về triển vọng của nền kinh tế Việt Nam trong những năm tới, cũng như mong muốn được bàn thảo về cách thức phát triển với một đối tác như Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Borge Brende (Ảnh: Đoàn Bắc).
Thế giới đang phải đối mặt với những vấn đề về địa chính trị và địa kinh tế, nhưng ông Borge Brende nhận định Việt Nam vẫn đang là quốc gia phát triển kinh tế tốt với tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 5% trong năm nay, và dự kiến thu hút đầu tư lớn hơn trong năm sau.
Đề cập định hướng phát triển, Chủ tịch WEF nhắc đến sự phát triển rất nhanh của hai ngành dịch vụ và công nghệ số.
"Nền kinh tế số đang chiếm khoảng 50% nền kinh tế toàn cầu và tăng trưởng nhanh gấp 2,5 lần so với toàn bộ các ngành nghề khác. Do đó điều quan trọng với Việt Nam là cần có sự đổi mới và phát triển trong lĩnh vực này", Chủ tịch WEF nói.
Bên cạnh đó, ông cho rằng Việt Nam nên hướng tới phát triển ngành dịch vụ của, từ việc thu hút du lịch. Đào tạo lực lượng có trình độ cao và chuẩn bị trung tâm nghiên cứu cũng là các yếu tố then chốt cho việc tăng cường khả năng cạnh tranh trong tương lai, theo Chủ tịch WEF.
