Tự ý đưa con gái về nhà, chồng cũ "trở mặt" quyết không cho tôi đón

Hai năm trước, tôi và chồng cũ ly hôn. Tòa tuyên cho Giang nuôi con trai lớn, tôi nuôi con gái nhỏ. Chủ nhật hàng tuần, bố mẹ được quyền đưa đón con, cho các con được hưởng tình yêu gia đình trọn vẹn.

Về tiền trợ cấp, chúng tôi thống nhất không cần người kia chu cấp. Trong tâm niệm tôi luôn cho rằng, khi bố mẹ ly hôn, những đứa trẻ phải chịu tổn thương nhiều nhất nên tôi luôn có nhu cầu bù đắp thiệt thòi cho các con.

Hàng tuần, tôi mong ngóng đến thứ bảy được đón con trai về, nấu cho con ăn, 3 mẹ con dẫn nhau đi chơi vui vẻ. Nhưng chồng cũ của tôi thì hoàn toàn thờ ơ với chuyện đó, đặc biệt từ sau khi anh ta có người yêu mới.

Trước kia, tôi và Giang vốn là bạn học rồi chuyển sang yêu. Trải qua 3 năm thử thách, chúng tôi mới làm đám cưới. Thế nhưng, hôn nhân chỉ kéo dài được 10 năm. Mâu thuẫn chủ yếu phát sinh do Giang quá vô tâm.

Giang không biết đặt quan tâm vào gia đình. Cho tới bây giờ, anh ta vẫn giữ nguyên tính cách ấy. Tôi thậm chí phải chủ động chở con gái đến nhà chồng cũ, cho con được quây quần với ông bà nội và anh trai.

Tôi xác định duyên vợ chồng chấm dứt là hết, không quan tâm anh ta yêu ai, quan hệ với ai. Tôi đơn thuần chỉ muốn các con được hưởng đầy đủ sự quan tâm của cả bố và mẹ. Do đó có lần con gái ốm, tôi gọi điện báo nhưng anh ta lấy lý do bận để không qua thăm con.

Tôi gọi điện nhờ mẹ chồng cũ tác động để Giang chịu khó thăm nom con gái nhiều hơn, tạo cơ hội gần gũi, gắn bó, cho con không mặc cảm, tự ti vì thiếu tình thương. Từ khi có ông bà nội của tụi trẻ vào cuộc, đúng là Giang chủ động sang đón con hơn.

Nhưng không biết có phải do muốn trêu tức tôi hay do quá trình đưa đón, chăm con khiến tình yêu con trỗi dậy mà Giang bắt đầu "trở mặt", cố tình không thực hiện theo thỏa thuận trước kia, làm thay đổi nhịp sống của mẹ con tôi.

Nhiều khi chúng tôi gây lộn chỉ vì Giang không chịu đưa con về theo kế hoạch. Ví dụ, con gái tôi có buổi học tiếng Anh vào chiều tối chủ nhật. Tôi yêu cầu Giang đưa con về trước 5h chiều để tôi cho con ăn nhẹ còn đưa đi học.

Giang đã không thực hiện với nhiều lý do như quên, bận... để cố tình không đưa con về. Với con trai cũng vậy, Giang thường xuyên không cho con sang chơi với mẹ và em vào dịp lễ, ngày nghỉ, mặc dù đây đều thuộc thỏa thuận khi chúng tôi ly hôn.

Thực tế còn nhiều những lần "trở mặt" khác nữa và hành vi của Giang ngày càng thái quá dẫn tới mâu thuẫn trong việc chăm sóc các con ngày càng lớn. Gần đây nhất, chúng tôi lại xảy ra chuyện.

Con gái đang học thì bị sốt cao. Do cô giáo lưu cả số của bố và mẹ nên vô tình chỉ gọi cho bố. Giang tới đón con, không báo với tôi tiếng nào. Phải tới khi tôi tới trường mới biết con bị ốm, đã được bố đưa về nhà trước.

Tôi lập tức gọi điện cho Giang, nói rằng tôi đang trên đường sang đón con gái về chăm sóc. Giang nghe điện thoại, không ngừng mắng tôi: Làm mẹ không ra gì, để con ốm mà không biết, còn bắt con đi học... Đồng thời, anh ta nói không đủ tin tưởng để giao con lại cho tôi.

Vì con, tôi nín nhịn đi đến nhà chồng cũ. Tuy nhiên, anh ta để mặc tôi đứng trước cửa rất lâu, nhất định không cho tôi vào, cũng không đưa con xuống. Ai làm mẹ đều có thể hiểu được cảm giác của tôi lúc đó. Lo lắng, hoảng hốt, sốt ruột vô cùng.

Biết con ốm mà không nhìn thấy con, không được gần con làm tôi rất căng thẳng. Tôi lớn tiếng gọi anh ta, nói nếu anh ta không tôn trọng thỏa thuận, tôi sẽ làm to chuyện, báo ra công an giải quyết. Tới lúc đó, Giang mới đưa con xuống nhưng đứng ở trong cổng nói vọng ra:

- Cô hỏi xem con có muốn về không? Con nói muốn ở lại chơi với anh. Con nói đi, ở lại với bố hay về?

- Anh đang cư xử quá đáng đấy. Con còn nhỏ mà anh tạo áp lực, bắt con lựa chọn ở với bố hay về với mẹ. Nếu con muốn chơi với anh thì em đón cả hai con về nhà em. Mai em đưa cả hai đi học, cuối tuần lại đưa hai con về bên này cho anh.

- Không muốn. Không thích. Giỏi thì vào mà đưa con về.

Vì không muốn con phải chứng kiến những người mà chúng yêu thương cãi vã và để bảo vệ con khỏi tổn thương do thái độ tiêu cực của người lớn, tôi đã nuốt cơn giận vào lòng, nhẫn nhịn ra về.

Những lần chồng cũ cư xử vô lý như thế, chắc chắn vẫn sẽ diễn ra. Tôi nên làm thế nào để đúng về mặt pháp lý? 

Đối với tình huống trên, luật sư Phạm Hải Bình (Công ty Luật Phan Anh, Đoàn luật sư Hà Nội) cho biết, trong thực tế giải quyết các mâu thuẫn, cơ quan có thẩm quyền luôn tôn trọng sự thỏa thuận, đối thoại của các bên.

Nếu các bên không thể thỏa thuận thì sẽ tiến hành giải quyết theo quy định của pháp luật. Đối chiếu các quy định của pháp luật vào trường hợp trên thì:

- Đối với con trai lớn: Căn cứ theo khoản 3 Điều 82 và khoản 2 Điều 83 Luật hôn nhân và gia đình 2014, người cha không có quyền cản trở việc thăm nom, chăm sóc của vợ cũ đối với con trai lớn.

Trường hợp nếu đủ căn cứ xác định người cha có hành vi ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc của người mẹ đối với con trai, người mẹ có quyền đề nghị cơ quan thẩm quyền xem xét để buộc anh ta thực hiện đúng theo quyết định của bản án đã có hiệu lực.

Người cha có thể bị xử lý vi phạm hành chính theo điều 56 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ban hành ngày 31/12/2021 (về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh phòng chống bạo lực gia đình), phạt tiền 5-10 triệu đồng đối với hành vi ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc giữa cha mẹ và con cái.

- Đối với con gái nhỏ: Căn cứ khoản 3 Điều 82, khoản 1 Điều 83 và Điều 85 Luật hôn nhân và gia đình 2014, Điều 8 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP có hiệu lực từ ngày 1/7/2024: Người cha không có quyền lợi dụng việc thăm nom để cản trở, gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, hoặc xúi giục ép buộc con làm những việc trái đạo đức xã hội.

Trường hợp nếu có đủ căn cứ xác định người cha có hành vi này, người mẹ có quyền đề nghị Tòa án hạn chế quyền của người cha đối với con gái.

- Ngoài ra, trường hợp người cha vẫn cố tình vi phạm các quyết định/bản án của tòa án đã có hiệu lực, căn cứ theo Điều 7 Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi năm 2014), người mẹ có quyền yêu cầu Cơ quan Thi hành án thi hành quyết định/bản án đã có hiệu lực trước đó.

Như vậy trong trường hợp trên, phương án tốt nhất là thương lượng với người cha và gia đình bên nội. Chọn đối thoại để thống nhất chuyện thăm nom, nuôi dưỡng các con.

Nếu người cha lạm dụng việc thăm con để gây ảnh hưởng xấu đến việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người mẹ có thể yêu cầu tòa án hạn chế quyền thăm nom của anh ta.

Trường hợp người cha không phối hợp thực hiện theo đúng nghĩa vụ của quyết định/bản án ly hôn đã có hiệu lực của tòa, có hành vi cản trở, thiếu tôn trọng thỏa thuận, tiếp tục cố tình không tạo điều kiện cho con về với mẹ, người mẹ có thể gửi đơn đến Cơ quan Thi hành án.

Cơ quan Thi hành án sẽ có những biện pháp cưỡng chế, buộc người cha thực hiện đúng nghĩa vụ theo bản án đã tuyên, theo quy định của pháp luật.