Xây “sân bay 5 sao” Gia Bình kéo dài đến hơn 20 năm là quá dài

Chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình được các đại biểu Quốc hội cho ý kiến tại phiên thảo luận tổ ngày 19/11.

Sân bay Gia Bình dự kiến được đầu tư theo các chuẩn mực quốc tế, đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax.

Tổng vốn đầu tư sân bay Gia Bình khoảng 196.400 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 khoảng 141.000 tỷ đồng, giai đoạn 2 hơn 55.000 tỷ đồng.

Dự kiến sân bay Gia Bình đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ ủng hộ chủ trương này và cho rằng việc đầu tư sân bay Gia Bình với quy mô quốc tế không chỉ phục vụ vận chuyển hàng không, mà còn tạo động lực phát triển vùng thủ đô.

Dự án cũng được xây dựng với mục tiêu chia sẻ áp lực với sân bay Nội Bài đang quá tải nhiều năm nay.

Ghi nhận huy động vốn tư nhân cho dự án là bước tiến quan trọng, mở ra một thị trường hàng không năng động hơn, song ông Hạ băn khoăn khi thời gian thực hiện dự án quá dài, từ năm 2026 đến năm 2050.

Theo phương án Chính phủ trình, giai đoạn 1 của dự án triển khai trong 2026-2030 để đạt công suất 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Ông Hạ cho rằng như vậy là phù hợp, song giai đoạn 2 kéo dài đến năm 2050, tức 20 năm sau, theo ông, là quá dài.

“Việc đầu tư dự án phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao”, ông Hạ nhấn mạnh.

Ông cũng nhấn mạnh yêu cầu tính toán kết nối giao thông giữa sân bay với hệ thống cao tốc và đường sắt đô thị nhằm đảm bảo vận hành dự án hiệu quả nhất.

Liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cần nghiên cứu cơ chế đặc thù cho dự án, bởi khu vực xây dựng sân bay là vùng Kinh Bắc - nơi “mỗi tấc đất, mỗi mái nhà” đều thấm đẫm giá trị văn hóa, lịch sử.

“Người dân sẵn sàng hy sinh, ủng hộ chủ trương lớn, vì vậy khi triển khai cần có cách ứng xử và chính sách tương xứng”, ông Hạ nói.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Thịnh (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh), cũng đề nghị áp dụng cơ chế đặc thù với các di tích nằm trên dự án tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình.

Dự thảo nghị quyết cho phép di chuyển 25 công trình tôn giáo, văn hóa được công nhận di tích, nhưng thực tế trong quá trình triển khai cũng phát sinh một dự án quan trọng khác là tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình. Tuyến đường này đi qua hai di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Vì vậy, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh đề nghị ngay trong dự thảo nghị quyết, Quốc hội và Chính phủ có thể xem xét cho áp dụng cùng một cơ chế di dời như với 25 công trình tôn giáo, văn hóa để bảo đảm tính đồng bộ.

“Có sân bay thì phải có đường, nếu chỉ có sân bay mà không có tuyến đường kết nối thì không hợp lý”, ông Thịnh nói.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Yến (TPHCM)  đề nghị làm rõ thêm khoảng cách 43km giữa sân bay Nội Bài và sân bay Gia Bình, để đánh giá khả năng sử dụng chung đường hàng không, tiết kiệm chi phí mở rộng không phận và hạ tầng điều hành bay.

Với người dân bị thu hồi đất để xây sân bay Gia Bình, nữ đại biểu góp ý ngoài bồi thường, hỗ trợ tái định cư cần chú ý đến phương án chuyển đổi nghề nghiệp, đảm bảo sinh kế bền vững, nhất là đối với hàng nghìn hộ dân sống bằng nông nghiệp.