Xây đê mới, Thái Nguyên có hết ngập không?

Ngày 13/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cùng đoàn công tác làm việc với tỉnh Thái Nguyên để bàn về các giải pháp xử lý tình trạng ngập lụt ở địa phương này.

Ông Hiệp cho rằng ngập lụt của Thái Nguyên chỉ giải quyết được khi đặt trong tổng thể với các tỉnh lưu vực sông Cầu.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giao các đơn vị chuyên môn nghiên cứu tổng thể, khoa học nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm giải bài toán ứng phó với lũ lụt của các tỉnh trong lưu vực sông này.

Với điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay, ông Hiệp nói quan điểm của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là “quản trị rủi ro thiên tai theo hướng thuận thiên, chấp nhận rủi ro có kiểm soát”.

Báo cáo tại cuộc họp cho thấy, hai năm qua các phường trung tâm tỉnh Thái Nguyên hứng chịu nhiều trận lũ lớn, trong đó có trận lũ đặc biệt lớn vào tháng 10 vừa qua sau bão Matmo, phá vỡ mọi mốc quan trắc trong lịch sử trên sông Cầu (đoạn qua Thái Nguyên).

Trận lũ lịch sử gây ảnh hưởng đến 200.000 hộ dân (115 nhà bị sập, hỏng hoàn toàn; 465 nhà bị hư hỏng nặng, gần 69.400 nhà bị ngập); ngành nông nghiệp chịu thiệt hại nặng nề, hư hỏng gần 13.600ha cây trồng, thủy sản, hơn 1 triệu con vật nuôi bị chết, bị nước cuốn trôi.

Bên cạnh đó, hệ thống giao thông, thủy lợi, giáo dục, y tế… ở Thái Nguyên cũng bị thiệt hại nặng nề.

Tỉnh Thái Nguyên đã đề xuất xây dựng nhiều công trình để phòng lũ lụt trong tương lai, gồm: Xây dựng đập Thác Huống 2; xây dựng đồng bộ đê, kè, đường giao thông mặt đê hai bờ sông Cầu và suối Mo Linh; xây dựng hệ thống chống ngập úng khu vực trung tâm tỉnh Thái Nguyên; xây dựng cầu Gia Bẩy mới và hệ thống trạm bơm thoát nước ở khu vực trung tâm tỉnh.

Trước việc này, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh việc xây dựng các công trình phòng chống lũ phải trả lời được câu hỏi: Xây đê có hết được ngập không? Nếu Thái Nguyên không ngập thì hạ du có ngập không?

Nhiều ý kiến của các chuyên gia lo lắng nếu xây đê mới quá cao không giải quyết triệt để vấn đề ngập lụt ở các phường trung tâm tỉnh Thái Nguyên mà còn ảnh hưởng đến không gian đô thị, các tỉnh phía hạ du sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn.

Nhấn mạnh tình trạng ngập lụt ở các phường trung tâm Thái Nguyên không phải mới diễn ra gần đây mà có chiều hướng ngập ngày càng nghiêm trọng hơn, Thứ trưởng Hiệp khẳng định cần thiết thực hiện ngay dự án thoát nước trong đô thị.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị trước mắt Thái Nguyên cần khẩn trương xây dựng cầu Gia Bẩy mới để mở rộng khả năng thoát lũ và đảm bảo an toàn công trình.

Đối với đề xuất xây đê hai bên bờ sông Cầu cần tính toán rất kỹ lưỡng dựa trên cơ sở khoa học.

Về lâu dài, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng với tỉnh Thái Nguyên cần nghiên cứu phương án xây dựng 4 hồ chứa nước ở thượng nguồn sông Cầu để cắt lũ, cùng với đó là giải pháp tăng khả năng thoát lũ ở hạ du, giải pháp mềm linh hoạt trong việc vận hành điều tiết hồ chứa nước.

Đập Thác Huống trên sông Cầu đã xây dựng từ thời Pháp thuộc, có nhiệm vụ dâng nước để phục vụ tưới tiêu. Hiện nay đây là điểm nghẽn cản dòng chảy, giảm khả năng thoát lũ. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ nhanh chóng thực hiện dự án để giải quyết vấn đề này.