Đề xuất cơ chế cho sinh viên tài năng vượt trội được rút ngắn thời gian học

Chiều 2/12, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.

Cần ưu đãi mạnh hơn cho mô hình "trường học số"

Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (TPHCM) kiến nghị trong mục tiêu cụ thể cần bổ sung tỷ lệ số hóa các dữ liệu trong toàn hệ thống giáo dục gắn với dữ liệu dân cư, việc làm, lao động trong các doanh nghiệp, liên thông đào tạo giữa các ngành nghề…

Việc này, theo nữ đại biểu, để cung cấp thông tin, dữ liệu chính xác cho quá trình đầu tư, thực hiện chương trình và quá trình quản lý Nhà nước.

Bà Xuân cũng dẫn thông tin tính đến tháng 7, Việt Nam có số người học trực tuyến thứ 3 Đông Nam Á, có những nền tảng học trực tuyến, người Việt học xếp thứ 2 trên thế giới.

Do đó, bà kiến nghị giao Chính phủ hoàn thiện hành lang pháp lý cho mô hình dạy học trực tuyến kết hợp trực tiếp.

Bên cạnh đó, nữ đại biểu đề nghị tạo cơ chế cho phép học sinh, sinh viên có năng lực, tài năng vượt trội được rút ngắn thời gian học, nhằm tối ưu hóa quá trình phát triển năng lực con người.

“Cần có thể chế mạnh hơn, ưu đãi hơn cho các trường học, doanh nghiệp về mô hình trường học số, ngành học số, học tích lũy chứng chỉ nghề nghiệp trên nền tảng số và có chương trình trang bị, tài trợ máy tính cho 100% học sinh, sinh viên”, đem lại cơ hội học tập công bằng cho tất cả mọi người”, bà Xuân góp ý.

Theo nữ đại biểu, khi Chính phủ, các cơ sở giáo dục và cộng đồng tiếp tục đẩy mạnh đổi mới công nghệ, Việt Nam chắc chắn trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong giáo dục số, mở ra cơ hội học tập bình đẳng và hiệu quả hơn cho thế hệ hiện tại và tương lai.

Đủ thiết bị, liệu có đủ giáo viên đạt chuẩn dạy bằng tiếng Anh?

Trong khi đó, đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) băn khoăn về tính khả thi của mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Chương trình đề ra mục tiêu đến năm 2030 phấn đấu 30% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có thiết bị để triển khai thực hiện dạy và học bằng tiếng Anh; năm 2035 phấn đấu 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có thiết bị dạy học để triển khai thực hiện dạy và học bằng tiếng Anh, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Chỉ ra thách thức trong hiện thực hóa mục tiêu này, bà Thu dẫn theo báo cáo chuyên đề giảng dạy tiếng Anh tại các vùng khó khăn của Bộ Giáo dục và đào tạo, chúng ta đang thiếu khoảng 4.000 giáo viên tiếng Anh tại các cấp học phổ thông.

Năng lực của đội ngũ cũng là một vấn đề. Hiện nay, tuổi trung bình của giáo viên dạy tiếng Anh trong huyện khá cao (44,2 tuổi), một số giáo viên tuổi cao ít quan tâm hay còn gặp khó khăn khi tìm tòi những phương pháp giảng dạy hiện đại, phù hợp với từng đối tượng học sinh, cho nên chất lượng và hiệu quả dạy học của bộ môn chưa đạt được như mong muốn.

Thực tế điều kiện hạ tầng, các điểm trường cách xa nhau, lớp học kép, các thiết bị điện tử để giảng dạy cũng hạn chế. Bên cạnh đó, kết quả học tập của học sinh cũng có sự khác biệt rõ ràng giữa trung bình cả nước và các tỉnh tại vùng đặc biệt khó khăn.

Một thực tế khác được bà Thu chỉ ra là sự chênh lệch đầu tư về cơ sở vật chất giữa các vùng miền vẫn còn lớn. Nhiều trường phổ thông chưa đạt chuẩn về thiết bị công nghệ phục vụ học ngoại ngữ, nhiều điểm trường lẻ của vùng dân tộc thiểu số còn chưa có phòng học kiên cố.

Do vậy, bà nhận định mục tiêu đề ra có thể khả thi ở các tỉnh, thành phố lớn, nhưng rất thách thức tại khu vực miền núi, những nơi điều kiện cơ sở vật chất chưa đồng bộ, chưa kể tình trạng thiếu trầm trọng giáo viên tiếng Anh đạt chuẩn.

“Khi có thiết bị để triển khai dạy và học bằng tiếng Anh, liệu đã có đủ giáo viên đạt chuẩn để có thể sử dụng được các thiết bị này chưa?”, bà Thu đặt vấn đề.

Nữ đại biểu góp ý cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho các tỉnh, đặc biệt, các tỉnh miền núi; có chính sách đủ mạnh thu hút giáo viên tiếng Anh chất lượng cao…

Bên cạnh đó, theo bà Thu cần có chính sách đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, kết nối lớp học trực tuyến, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ để bù đắp thiếu giáo viên; xây dựng trung tâm tiếng Anh vùng khó khăn theo mô hình liên xã.