WHO kêu gọi chuyên gia tham gia nhóm điều tra mới về nguồn gốc Covid-19

Trong một tuyên bố được đưa ra vào ngày 20/8, WHO cho biết nhóm chuyên gia mới có nhiệm vụ cung cấp cho WHO một bản đánh giá độc lập về các nghiên cứu đã được thực hiện từ trước đến nay nhằm xác định chính xác nguồn gốc của đại dịch Covid-19 và tư vấn cho WHO về các bước cần thiết tiếp theo.

Các chuyên gia cũng sẽ cung cấp hướng dẫn về các vấn đề quan trọng liên quan đến nguy cơ xuất hiện các loại virus khác có khả năng gây bùng phát dịch, chẳng hạn MERS và Ebola.

WHO cho biết tổ chức này đang tìm kiếm 25 chuyên gia có chuyên môn liên quan để đăng ký trở thành thành viên của nhóm cố vấn khoa học mới trước ngày 10/9.

Nhóm chuyên gia mới của WHO cũng sẽ bị ràng buộc bởi các quy tắc bảo mật nhất định, tương tự các quy tắc từng được áp dụng cho nhiều nhóm chuyên gia khác của cơ quan này.

Nguyên tắc bảo mật yêu cầu các thành viên của nhóm chuyên gia không được thay mặt WHO hoặc thay mặt nhóm trao đổi với bất kỳ bên thứ ba nào. Ngoài ra, các cuộc thảo luận nội bộ phải được coi là "tuyệt mật" và các chuyên gia không được trích dẫn hoặc sử dụng bất kỳ tài liệu nào ngoài nội dung của nhóm. WHO sẽ toàn quyền kiểm soát bất kỳ báo cáo nào của nhóm, bao gồm cả việc chúng có được công bố hay không.

Đầu năm nay, một nhóm chuyên gia quốc tế do WHO dẫn đầu đã đến Vũ Hán, nơi ghi nhận các ca mắc Covid-19, để điều tra nguồn gốc Covid-19 và đưa ra 4 giả thuyết chính, trong đó giả thuyết virus thoát ra từ phòng thí nghiệm được cho là "rất khó xảy ra".

Tuy nhiên, các quốc gia, trong đó có Mỹ, và một số nhà khoa học đã yêu cầu điều tra thêm về nguồn gốc Covid-19, đặc biệt là đối với Viện Virus học Vũ Hán, nơi đang tiến hành nghiên cứu về loài dơi. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho rằng cuộc điều tra đã bị cản trở do thiếu dữ liệu thô về những ngày đầu dịch bệnh lây lan ở Trung Quốc.

Tháng trước, WHO đề xuất tiến hành giai đoạn hai của cuộc điều tra nguồn gốc Covid-19 tại Trung Quốc, trong đó có việc kiểm tra các phòng thí nghiệm và khu chợ ở Vũ Hán. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã từ chối đề nghị này.

WHO hối thúc các nước, trong đó trực tiếp nhắc đến Trung Quốc, chia sẻ toàn bộ dữ liệu thô về các ca mắc Covid-19 sớm nhất và cho phép kiểm tra lại các mẫu trong phòng thí nghiệm. Ngoài ra, WHO cũng kêu gọi không chính trị hóa vấn đề nguồn gốc đại dịch.

Theo Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Ma Zhaoxu, Bắc Kinh cho rằng việc kêu gọi cung cấp thêm dữ liệu đang được thúc đẩy bởi động cơ chính trị thay vì nghiên cứu khoa học. Ông Ma cũng cho biết, Trung Quốc phản đối cuộc điều tra nguồn gốc Covid-19 vì mục đích chính trị cũng như việc từ bỏ kết quả điều tra của nhóm chuyên gia WHO sau chuyến thăm tới thành phố Vũ Hán hồi đầu năm nay.

Giữa lúc còn nhiều tranh cãi về nguồn gốc Covid-19, trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình của Đan Mạch gần đây, ông Peter Ben Embarek, trưởng đoàn chuyên gia do WHO dẫn đầu từng đến Vũ Hán điều tra, nói rằng bệnh nhân số 0 có thể là nhà khoa học hoặc nhân viên nghiên cứu về dơi tại phòng thí nghiệm Vũ Hán.

Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 5 đã yêu cầu các cơ quan tình báo nước này nỗ lực gấp đôi để đưa ra câu trả lời rõ ràng hơn về nguồn gốc Covid-19 trong vòng 90 ngày.