Vì sao Mỹ giảm chuyến bay trinh sát Biển Đông?

Theo thống kê hàng tháng của Sáng kiến Theo dõi Tình hình Chiến lược Biển Đông (SCSPI), một tổ chức có trụ sở tại Bắc Kinh, máy bay trinh sát của Mỹ đã thực hiện 28 lần xuất kích trên Biển Đông trong tháng 9, giảm so với 46 lần trong tháng 8, khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi thăm Đài Loan.

Bà Pelosi là quan chức cấp cao nhất của Mỹ tới Đài Loan trong 25 năm qua. Bắc Kinh đã phản đối mạnh mẽ động thái này của Washington.

Tần suất các cuộc chạm trán quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc ở Biển Đông dường như cũng giảm trong tháng 9 mặc dù căng thẳng leo thang sau chuyến thăm của bà Pelosi. Mỹ nhiều lần tuyên bố hoạt động của các tàu và máy bay nước này nhằm đảm bảo tự do hàng hải và hàng không trong khu vực.

Các cuộc tập trận trong nhiều ngày của quân đội Trung Quốc xung quanh Đài Loan và các vụ phóng tên lửa đạn đạo của Bắc Kinh sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ đã thúc đẩy các biện pháp đối phó của Washington, bao gồm đưa tàu sân bay USS Ronald Reagan và nhóm tác chiến tới gần Đài Loan.

Ngày 5/8 ghi nhận số lần xuất kích của máy bay Mỹ cao nhất trong tháng - một ngày sau khi Trung Quốc phóng thử 11 tên lửa. Theo SCSPI, 4 máy bay trinh sát của Mỹ, bao gồm 3 chiếc P-8A và một chiếc RC-135V, đã được triển khai.

Trước đó, máy bay trinh sát Mỹ đã xuất kích 67 lần trong tháng 7. SCSPI cho biết số lần xuất kích cao hơn trong tháng 7 có liên quan đến các hoạt động của tàu khu trục USS Benfold và tàu sân bay USS Ronald Reagan của Mỹ trong khu vực.

Vào tháng 7/2021, máy bay trinh sát Mỹ đã thực hiện 27 lần xuất kích trong khu vực, giảm 60% so với cùng kỳ năm 2020, có thể là do mưa bão mùa hè, SCSPI nhận định.

Zhang Mingliang, giáo sư chuyên nghiên cứu về Biển Đông tại Đại học Tế Nam, cho biết tần suất xuất kích của máy bay Mỹ vào tháng trước thấp hơn dường như không phải do bão, vì máy bay quân sự của Mỹ có khả năng bay trong điều kiện thời tiết bất lợi.

Ông Zhang nhận định số chuyến bay ít hơn nhiều khả năng do khu vực ghi nhận ít hành động khiêu khích hoặc mối đe dọa hơn.

"Quân đội Mỹ sẽ phản ứng sau khi bị khiêu khích. Họ điều chỉnh tần suất hoạt động dựa trên tần suất hoạt động của đối thủ", ông Zhang nói.

Chuyên gia Zhang cho biết, một lý do khác khiến Mỹ giảm số lần xuất kích máy bay trinh sát là vì Washington đang cố gắng giảm leo thang căng thẳng, vì quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh đã xấu đi sau chuyến thăm của bà Pelosi.

"Khi Mỹ cần thúc đẩy hợp tác với Trung Quốc trên các lĩnh vực khác, có thể họ sẽ giảm các hoạt động quân sự. Ví dụ, về các vấn đề như Ukraine, châu Âu và biến đổi khí hậu, Mỹ có thể muốn tìm kiếm sự hợp tác với Trung Quốc", ông Zhang cho biết thêm.