Ukraine xem xét giả thuyết máy bay rơi ở Iran bị trúng tên lửa

Hàng loạt giả thuyết

Trong khi các nhà điều tra đã tìm kiếm những mảnh vỡ và manh mối ở hiện trường vụ rơi máy bay ngày 8/1 của UIA tại Tehran, Iran, các thông tin trái chiều về nguyên nhân vụ tai nạn hàng không liên tục được đưa ra.

Chính quyền Iran tuyên bố rằng lỗi kỹ thuật đã khiến động cơ cháy và đây là nguyên nhân lớn nhất dẫn tới việc máy bay Boeing 737 vừa cất cánh vài phút đã rơi khiến 176 người thiệt mạng. Trong khi đó, phía Ukraine ban đầu bác bỏ giả thuyết rằng máy bay bị tấn công, nhưng sau đó lại xóa thông báo đi và bỏ ngỏ mọi kịch bản dẫn tới thảm kịch hàng không.

Theo CNN, Ukraine ngày 9/1 đã nêu ra 4 giả thuyết chính cho vụ tai nạn của máy bay UIA, trong đó có giả thuyết va chạm trên không với thiết bị không người lái hoặc vật thể bay hoặc máy bay bị nổ “vì một vụ tấn công khủng bố”.

Kiev cũng bỏ ngỏ khả năng máy bay bị trục trặc kỹ thuật dẫn tới động cơ phát nổ. Giả thuyết cuối cùng là máy bay bị trúng tên lửa phòng không, theo CNN.

Theo Bloomberg, điều khiến giới chuyên gia hàng không băn khoăn chính là việc thời điểm vụ rơi máy bay chỉ vài giờ sau khi Iran bắn tên lửa về phía căn cứ Mỹ ở Iraq để đáp trả vụ tướng cấp cao Tehran bị Washington giết hại hôm 3/1. Đã xuất hiện những giả thuyết rằng thảm kịch hàng không có thể là một vụ tấn công “nhầm” của vũ khí Iran.

Thêm vào đó, giới chuyên gia cho rằng có nhiều điểm bất thường với một vụ tai nạn hàng không khi chiếc Boeing hoạt động được 3 năm, mới được kiểm tra 2 ngày trước, bị rơi mà phi công không thực hiện cuộc gọi cấp cứu và hệ thống định vị toàn cầu cũng bị ngắt ngay trên không.

Một đoạn video được cho ghi lại cảnh máy bay gặp nạn cho thấy nó bốc cháy trên không trước khi lao xuống đất như “cầu lửa”.

Nhà điều tra tai nạn hàng không kỳ cựu Jeffrey Guzzetti cho biết, dựa vào các hình ảnh ghi lại ở hiện trường, khả năng động cơ trục trặc hoặc bốc cháy là khá thấp.

Ông Guzzetti, cựu giám đốc phòng điều tra tai nạn cơ quan hàng không liên bang Mỹ, nhận định khi xem đoạn video nghi ghi lại cảnh máy bay trước khi rơi: “Máy không không thể bắt lửa nhanh và lửa không thể lan ra trong thời gian ngắn như thế, trừ khi có hành vi cố ý gây ra cháy và nổ”.

Trong khi đó, Phó chủ tịch UIA Ihor Sosnovskyi nói rằng chiếc Boeing 737 vẫn ở trong tình trạng tốt. Ông nói rằng phi hành đoàn rất kinh nghiệm và không có dấu hiệu nào cho thấy đây là sai lầm của con người. Tuy nhiên, ông vẫn từ chối đưa ra bình luận về nguyên nhân vụ rơi máy bay, vụ đầu tiên của UIA kể từ khi hãng thành lập năm 1992.

“Chướng ngại vật” của cuộc điều tra

Cuộc điều tra cũng đang bị ảnh hưởng bởi căng thẳng giữa Iran và Mỹ.

Người đứng đầu cơ quan hàng không dân dụng Iran Ali Abedzadeh tuyên bố rằng Tehran sẽ hợp tác với Ukraine nhưng sẽ không gửi hộp đen máy bay cho Mỹ.

Theo luật của Cơ quan Hàng không dân dụng quốc tế ICAO mà cả Iran, Mỹ, Ukraine đều là thành viên, một cuộc điều tra tai nạn máy bay sẽ được dẫn dắt bởi quốc gia nơi xảy ra vụ việc.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia hàng không, các quốc gia có khả năng phân tích hộp đen không có nhiều, gồm Anh, Pháp, Đức và Mỹ.

Cơ quan An ninh giao thông quốc gia Mỹ NTSB, đơn vị thông thường sẽ được mời tham gia một cuộc điều tra máy bay do Mỹ sản xuất bị rơi, cho biết họ sẽ theo dõi tình hình. Các lệnh trừng phạt Mỹ áp lên Iran yêu cầu NTSB cần phải có giấy phép đặc biệt mới có thể tham gia bất cứ cuộc điều tra nào trên đất Iran.

Vấn đề thêm phần phức tạp khi Iran chưa công bố rõ ràng về việc liệu chuyên gia Mỹ sẽ được tiếp cận nhiều hay ít với thông tin liên quan tới vụ tai nạn.

Phía Iran, trong khi đó, tuyên bố rằng Tehran sẽ có quyền quyết định việc phân tích hộp đen máy bay ở đâu và như thế nào theo luật định.

Tuy nhiên, phát ngôn viên cơ quan hàng không Iran Reza Jafarzadeh nói rằng Tehran sẽ tuân thủ quy định quốc tế và Ukraine cũng như “nhà sản xuất máy bay” có thể tham gia vào cuộc điều tra.

Theo cơ quan hàng không dân dụng Iran, phía chính quyền Canada và Thụy Điển, 2 nước có công dân thiệt mạng trong vụ tai nạn ngày 8/1, đã được mời tham gia cuộc điều tra. 

Cuộc gặp đầu tiên giữa các chuyên gia Iran và Ukraine ở Tehran đã diễn ra, nhưng chưa có bất cứ thông tin chi tiết nào được cung cấp cho tới lúc này.

Đức Hoàng

Theo SCMP