Ukraine gặp khó khăn chồng chất trong nỗ lực tuyển quân ra tiền tuyến

Khoảng một triệu người phục vụ trong quân đội Ukraine đang trong tình trạng kiệt sức khi cuộc chiến với Nga đã bước sang tháng thứ 26.

Nhiều binh sĩ đã tham chiến suốt hai năm qua mà chưa được nghỉ ngơi. Hàng chục nghìn người đã thiệt mạng hoặc bị thương nặng. Ukraine đang rất cần có thêm tân binh để đối phó với Nga.

Tuy nhiên, theo New York Times, Ukraine đang phải đối mặt với một thách thức nhân khẩu học nghiêm trọng: Quốc gia Đông Âu này có rất ít nam thanh niên.

Theo thống kê, nhóm thanh niên khỏe mạnh dưới 30 tuổi ở Ukraine, trụ cột của một nền quân đội, đang ở mức rất thấp. 

Đó chính là lý do mà Ukraine phải mất rất nhiều thời gian để cân nhắc tới việc giảm tuổi huy động vào quân đội từ 27 xuống 25. Con số 25 thực chất vẫn khá cao nếu so với tiêu chuẩn của hầu hết các quốc gia khác, ví dụ như một số nước bắt đầu cho công dân nhập ngũ ở tuổi 18.

Tuy nhiên, tại một quốc gia có ít nam thanh niên như Ukraine, các động thái liên quan tới chủ đề tuyển quân rất nhạy cảm.

Trên thực tế, vấn đề nhân khẩu học của Ukraine đã bị ảnh hưởng từ hàng chục năm trước.

Theo New York Times, tác động của Thế chiến I và Thế chiến II đã gây ảnh hưởng tới tình hình nhân khẩu học Ukraine: Trong thời chiến, ít trẻ em được sinh ra hơn. Điều này ảnh hưởng tới dân số Ukraine trong các thế hệ kế tiếp.

Tới những năm 1990, dấu hiệu của cuộc khủng hoảng nhân khẩu học bắt đầu trở nên nghiêm trọng. Năm 1991, Liên Xô sụp đổ. Tỷ lệ sinh của Ukraine giảm mạnh trong thời điểm kinh tế suy thoái.

Tính trung bình, tỷ lệ sinh của phụ nữ Ukraine là 1,9 vào năm 1991, năm Ukraine tuyên bố độc lập. Tỷ lệ sinh giảm xuống chỉ còn 1,1 trong thập niên tiếp theo.

Oleksandr Hladun, Phó Giám đốc Viện Mykhailo Ptukha nghiên cứu về nhân khẩu học, cho biết: "Vào những năm 1990, sự không chắc chắn về tương lai bao trùm cuộc sống ở Ukraine, khi tiền tiết kiệm biến mất và tiền lương trở nên vô giá trị trong cuộc khủng hoảng kinh tế. Sự không chắc chắn đó ảnh hưởng đến hành vi sinh sản của người dân".

Hệ quả là, nhóm thanh niên được sinh ra từ thời đó, nay đã 18-27 tuổi, chiếm phần nhỏ trong dân số Ukraine. Tại quốc gia này, đàn ông ở độ tuổi 40 nhiều hơn gấp đôi so với thanh niên ở độ tuổi 20.

Giống Ukraine, sau thời điểm Liên Xô sụp đổ, Nga cũng đối mặt với một thập niên tỷ lệ sinh giảm khá mạnh, cũng vì lý do tương tự.

Nhưng trong cuộc chiến hơn 2 năm qua, Ukraine đang chịu áp lực lớn hơn Nga. Dân số Nga đông gấp 4 lần Ukraine, tức là họ vẫn còn nguồn lực về nam giới nhiều hơn so với đối thủ. Và tỷ lệ sinh ở Ukraine giảm mạnh hơn nhiều so với Nga, gây ra thách thức lớn về nhân khẩu học.

Vì vậy, theo New York Times, việc Ukraine giảm tuổi gọi nhập ngũ xuống 25 có thể được coi là bước đi rủi ro, có thể ảnh hưởng tới tương lai dân số sau này của đất nước.

Theo thống kê của chính phủ, Ukraine có 467.000 nam giới ở độ tuổi 25 và 26. Tuy nhiên, không phải tất cả những người này đều đang sống trong nước vì một số đã ra nước ngoài, hoặc sống ở các khu vực mà Nga kiểm soát.

Cuộc khủng hoảng có nguy cơ kéo dài

Ngoài ra, một nỗi lo khác mà Ukraine phải đối mặt chính là tỷ lệ sinh tiếp tục giảm trong những năm qua. Số trẻ em sinh ra ở nước này giảm gần một nửa từ năm 2021 tới 2023.

Một trong những lý do dẫn tới sự sụt giảm này là có khoảng 800.000 phụ nữ Ukraine trong độ tuổi 18-34 đã rời đất nước vì chiến sự.

Giờ đây, theo New York Times, việc thiếu đi phụ nữ còn tác động mạnh hơn tới cuộc khủng hoảng nhân khẩu học mà Ukraine đang phải đối mặt so với việc gọi thêm nam thanh niên nhập ngũ.

Theo chuyên gia Hladun, tình hình nhân khẩu học ở Ukraine giờ đây sẽ phụ thuộc vào 2 yếu tố: Bao nhiêu đàn ông sẽ trở về sau cuộc chiến và bao nhiêu phụ nữ sẽ về nước. Nhưng giờ đây Ukraine không còn nhiều lựa chọn ngoài việc gọi thêm thanh niên nhập ngũ nếu họ muốn chiến đấu tới cùng với Nga.

"Chúng tôi có thể làm gì đây? Chúng tôi đang trong một cuộc chiến", ông Hladun nhấn mạnh.