Ukraine chốt thỏa thuận khoáng sản với Mỹ

"Sau hai tuần làm việc tích cực về thỏa thuận giữa chính phủ Mỹ và Ukraine liên quan đến hợp tác kinh tế, về cơ bản chúng tôi đã xây dựng được thỏa thuận cuối cùng", Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal tuyên bố hôm 26/2.

Thủ tướng Shmyhal cho biết văn bản có tên chính thức là Thỏa thuận Thiết lập quy tắc và điều kiện của Quỹ đầu tư tái thiết Ukraine, "liên quan trực tiếp" đến các đảm bảo an ninh. Ông Shmyhal nói rằng nếu không có các đảm bảo này, Kiev sẽ không xem xét ký thỏa thuận.

Theo thỏa thuận, Ukraine và Mỹ sẽ thành lập một quỹ chung, được tài trợ bởi doanh thu từ việc cấp phép khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng có liên quan. Ông Shmyhal lưu ý rằng quỹ này sẽ được sử dụng để hỗ trợ cho quá trình phát triển, tái thiết và an ninh của Ukraine.

Theo ông Shmyhal, chính phủ Ukraine dự kiến phê duyệt dự thảo thỏa thuận trong ngày 26/2 để kịp ký kết, khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dự kiến gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 28/2.

"Sau khi Tổng thống Ukraine và Mỹ nhất trí về các đảm bảo an ninh cho Kiev, cũng như cách thức gắn kết thỏa thuận sơ bộ này với các đảm bảo an ninh từ Mỹ cho đất nước chúng tôi, đại diện của chính phủ sẽ ký thỏa thuận sơ bộ trước sự chứng kiến của cả hai nhà lãnh đạo", ông Shmyhal cho biết thêm.

Tổng thống Zelensky nhấn mạnh thỏa thuận mới về khoáng sản với Mỹ không chứa bất kỳ điều khoản nào liên quan đến "khoản nợ" của Kiev đối với Washington.

Ông Zelensky tuyên bố ưu tiên chính của ông trong việc chuẩn bị thỏa thuận về khoáng sản với Mỹ là đảm bảo rằng Ukraine "không phải là con nợ".

"Bất chấp những gì đang được đưa tin trên truyền thông, thỏa thuận không bao gồm bất kỳ khoản nợ 500 tỷ USD nào, cũng không phải 350 tỷ USD hay 100 tỷ USD. Theo tôi, điều đó là không công bằng", ông Zelensky nói.

Tổng thống Ukraine cũng xác nhận bản dự thảo mới nhất của thỏa thuận không có điều khoản yêu cầu Ukraine phải hoàn trả viện trợ của Mỹ theo tỷ lệ "hai đổi một".

"Theo những gì tôi biết, điều khoản "hai đổi một" - nghĩa là với mỗi USD, chúng tôi sẽ phải trả 2 USD - không có chuyện đó. Tôi tin rằng đó sẽ là một điều khoản vô lý, vì vậy nó đã bị xóa bỏ. Tôi có quan điểm tích cực về vấn đề này", nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm.

Tổng thống Zelensky tuyên bố một thỏa thuận khung với Mỹ về việc khai thác khoáng sản sẽ được tiếp nối bằng một thỏa thuận về quỹ đầu tư chung cần được Ukraine phê chuẩn.

Tổng thống Donald Trump ngày 25/2 đã nói với các phóng viên rằng Tổng thống Zelensky muốn đến Washington vào ngày 28/2 để ký một "thỏa thuận rất lớn".

Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2024, Ukraine "có tiềm năng to lớn như một nhà cung cấp toàn cầu về các nguyên liệu thô quan trọng", đóng vai trò "thiết yếu" cho các ngành công nghiệp quốc phòng, công nghệ cao và năng lượng xanh.

Trước khi xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022, Ukraine có trữ lượng titanium và lithium lớn nhất châu Âu. Đây là những vật liệu rất quan trọng đối với các ngành công nghiệp quân sự, pin và tụ điện.

Kiev cũng có các mỏ beryllium, manganese, gallium, uranium, zirconium, graphite, apatite, fluorite và nickel đáng kể.

Theo tạp chí Forbes, khoảng 7.000 tỷ USD trong tổng tài sản khoáng sản của Ukraine nằm ở khu vực Donbass, miền Đông Ukraine, hầu hết khu vực này đang bị Nga kiểm soát.

Tổng thống Trump thừa nhận Ukraine sở hữu "vùng lãnh thổ vô cùng có giá trị về mặt đất hiếm và dầu khí".