Ukraine cảnh báo "vũ khí" trưng cầu dân ý, xử phạt công dân nhập tịch Nga

Bà Irina Vereschuk, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Tái hòa nhập các vùng lãnh thổ bị kiểm soát tạm thời của Ukraine, hôm 22/7 tuyên bố vấn đề công dân Ukraine xin nhập quốc tịch Nga đã được thảo luận trong cuộc họp kín giữa các bộ.

"Quá trình xây dựng dự thảo luật vẫn đang tiếp tục, nhưng đã xác định được phương hướng", bà Vereschuk cho biết.

Bà Vereschuk thừa nhận đây có thể có "một cuộc thảo luận kéo dài và khó khăn" về các khía cạnh pháp lý liên quan đến việc xin cấp hộ chiếu Nga, về quyền con người, và "nhu cầu sinh sống trong hoàn cảnh bị chiếm đóng".

Hai ngày trước, quan chức Ukraine viết trên Facebook rằng, hộ chiếu và các cuộc trưng cầu dân ý đang được Moscow sử dụng như "vũ khí". Theo quan điểm của bà Vereschuk, những "vũ khí" này cho phép Nga tạo ra một "lá chắn sống" gồm các công dân Ukraine ở các vùng lãnh thổ mà Moscow kiểm soát.

Do đó, Phó thủ tướng Ukraine cho rằng, Kiev nên có "lập trường rõ ràng và nghiêm khắc hơn" đối với những người Ukraine được Nga cấp quyền công dân và tham gia bỏ phiếu trong các cuộc trưng cầu dân ý.

Ngày 11/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh đơn giản hóa quy trình cấp quốc tịch Nga cho toàn bộ người dân Ukraine. Sắc lệnh này mở rộng phạm vi áp dụng của sắc lệnh trước đó, khi Nga đơn giản hóa quy định nhập quốc tịch đối với người dân sống ở các tỉnh Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporozhye - những khu vực Moscow đang kiểm soát.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã chỉ trích động thái của Nga, gọi đây là sắc lệnh "vô giá trị". Bộ Ngoại giao Ukraine cũng phát đi thông báo, cáo buộc chính sách mới của Nga là "sự xâm phạm tiếp theo đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, không phù hợp với các chuẩn mực và nguyên tắc của luật pháp quốc tế".

Khoảng 18% người dân sống ở các khu vực Donetsk và Lugansk đã được nhận hộ chiếu Nga kể từ năm 2019, theo hãng tin AP.

Động thái của Nga diễn ra trong bối cảnh các chính quyền các vùng ly khai và các khu vực mà Moscow đang kiểm soát ở Ukraine đều lên tiếng về khả năng tổ chức trưng cầu ý dân để sáp nhập vào Nga. 

Leonid Slutsky, Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề Quốc tế của Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga, hôm 1/6 cho biết 4 tỉnh của Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia có thể tổ chức trưng cầu dân ý vào mùa hè này để quyết định việc có sáp nhập vào Nga hay không.

Giới chức Ukraine cảnh báo các cuộc trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Nga sẽ không có cơ sở pháp lý và đối mặt với phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.

Năm 2014, Nga sáp nhập bán đảo Crimea ở phía Nam Ukraine sau một cuộc trưng cầu dân ý. Động thái này của Nga vấp phải sự phản đối của Ukraine và phương Tây, khiến Moscow phải hứng chịu làn sóng trừng phạt suốt nhiều năm qua.