Trung Quốc vạch chiến lược phát triển giữa căng thẳng thương mại với Mỹ

Trung Quốc ngày 23/10 đã thông qua dự thảo kế hoạch phát triển 5 năm tới của đất nước, trong đó nêu rõ "những cải thiện đáng kể về tự chủ và sức mạnh khoa học và công nghệ" là một trong những mục tiêu chính của Trung Quốc trong giai đoạn 2026-2030.

Trung Quốc đặt mục tiêu xây dựng "một hệ thống công nghiệp hiện đại với sản xuất tiên tiến làm xương sống", thúc đẩy "tự lực khoa học và công nghệ trình độ cao" và phát triển "một thị trường nội địa vững mạnh".

Chiến lược của Trung Quốc được công bố trong bối cảnh Mỹ dần thắt chặt các biện pháp hạn chế đối với việc Bắc Kinh trong việc tiếp cận chất bán dẫn và các công nghệ tiên tiến khác, vốn rất quan trọng đối với nhiều lĩnh vực, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, Mỹ cũng áp đặt thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc.

Vào tháng 1, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ủng hộ một sáng kiến ​​liên bang trị giá 500 tỷ USD nhằm đảm bảo vị thế dẫn đầu của Mỹ trong các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến. Động thái được Bắc Kinh coi là một phần của chiến dịch rộng lớn hơn nhằm kiềm chế sự trỗi dậy về công nghệ của Trung Quốc.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố Bắc Kinh đặt mục tiêu đạt được "ưu thế về AI", đồng thời tăng cường sản xuất chip và phần mềm nội địa như một phần trong nỗ lực hiện đại hóa.

Bắc Kinh đã đáp trả Washington bằng cách hạn chế xuất khẩu kim loại đất hiếm, vốn thiết yếu cho các ngành công nghiệp công nghệ cao của Mỹ, trong động thái mà Tổng thống Donald Trump công khai tuyên bố là "chiến tranh thương mại" vào tuần trước.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã định hình chiến lược của Bắc Kinh như một phần của tầm nhìn rộng lớn hơn về "một thế giới đa cực bình đẳng và trật tự", nhấn mạnh rằng Trung Quốc "sẽ luôn cam kết tự tin và tự lực". Trung Quốc cũng nhiều lần cáo buộc Mỹ gây sức ép kinh tế.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/10 cho biết ông dự kiến ​ đạt được các thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Hàn Quốc vào tuần tới.

Ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục rằng ông dự định thảo luận về việc Trung Quốc mua dầu của Nga và cách chấm dứt chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine.

"Tôi nghĩ chúng tôi sẽ đạt được một thỏa thuận", ông Trump nói, đồng thời cho biết ông tin rằng ông Tập Cận Bình đã thay đổi lập trường về cuộc xung đột Ukraine và sẽ sẵn sàng thảo luận về việc chấm dứt chiến tranh.

Trong bối cảnh nông dân Mỹ đang gặp khó khăn vì đơn đặt hàng đậu nành của Trung Quốc giảm mạnh, Tổng thống Trump cho biết ông hy vọng sẽ đạt được một số thỏa thuận với Chủ tịch Tập Cận Bình về vấn đề này.

Ông Trump nói rằng hai bên cũng có thể đạt được một thỏa thuận về vũ khí hạt nhân, đồng thời cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nêu ra triển vọng giảm leo thang vũ khí hạt nhân song phương, và Trung Quốc có thể tham gia vào nỗ lực này.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đã bùng phát trong những tuần gần đây sau nhiều tháng lắng dịu. Ông Trump đã áp đặt thêm thuế 100% lên Trung Quốc, dự kiến ​​có hiệu lực vào ngày 1/11 sau khi Trung Quốc công bố kiểm soát xuất khẩu gần như toàn bộ đất hiếm.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer đã đến Malaysia để xoa dịu căng thẳng liên quan đến lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Bắc Kinh, trong bối cảnh các quan chức Washington chuẩn bị áp đặt các biện pháp trừng phạt mới lên Bắc Kinh nếu hai bên không đạt được thỏa thuận nào.