Thổ Nhĩ Kỳ ra tối hậu thư để kết nạp Thụy Điển, Phần Lan vào NATO

Reuters đưa tin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 15/1 tuyên bố, Thụy Điển và Phần Lan phải trục xuất hoặc dẫn độ 130 "phần tử khủng bố" về Thổ Nhĩ Kỳ trước khi quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ chấp thuận đề xuất gia nhập NATO của 2 quốc gia Bắc Âu.

Thụy Điển và Phần Lan đã nộp đơn xin gia nhập NATO vào năm ngoái sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine nhưng hồ sơ của họ cần phải được tất cả 30 quốc gia thành viên NATO chấp thuận. Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary vẫn chưa phê duyệt nguyện vọng của Helsinki và Stockholm.

Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị Thụy Điển phải có lập trường rõ ràng hơn chống lại những phần tử mà Ankara coi là khủng bố, chủ yếu là các cá nhân liên quan tới tổ chức Đảng công nhân người Kurd (PKK) và nhóm mà Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc có âm mưu đảo chính năm 2016.

Ankara, Mỹ và Liên minh châu Âu xem PKK là khủng bố vì lực lượng này từng tổ chức cuộc nổi dậy hồi những năm 1980 chống lại Thổ Nhĩ Kỳ.

"Nếu bạn không giao nộp những phần tử khủng bố cho chúng tôi, thì chúng tôi không thể thông qua (đơn xin gia nhập NATO) ở quốc hội. Để quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua, đầu tiên nước bạn phải bàn giao hơn 100, khoảng 130 phần tử khủng bố cho chúng tôi", ông Erdogan nói.

Trước đó, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristerss tuyên bố họ sẽ không thực hiện mọi điều kiện mà Ankara đặt ra: "Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận rằng Thụy Điển đã làm những điều mà chúng tôi nói rằng chúng tôi sẽ làm, nhưng họ cũng nói rằng họ muốn những thứ mà chúng tôi không thể hoặc không muốn trao cho họ".

Thủ tướng Kristersson cho rằng, các yêu cầu từ Thổ Nhĩ Kỳ mà Thụy Điển không thể thực hiện, hoặc không muốn thực hiện, cũng như nằm ngoài phạm vi của thỏa thuận 3 bên.

"Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần đề cập đến những cá nhân mà họ muốn dẫn độ từ Thụy Điển. Tôi đã nói rằng những vấn đề đó phải được xử lý theo luật Thụy Điển", ông nói.

Trước đó, Thụy Điển và Phần Lan ký thỏa thuận 3 bên với Thổ Nhĩ Kỳ vào năm ngoái với mục tiêu thương lượng để thuyết phục Ankara đồng ý để 2 nước trên gia nhập khối liên minh quân sự.

Ankara từng bày tỏ sự thất vọng với quyết định vào cuối năm ngoái từ một tòa án hàng đầu của Thụy Điển nhằm ngăn chặn yêu cầu dẫn độ một nhà báo bị cáo buộc có liên hệ với học giả Hồi giáo Fetullah Gulen, người bị Thổ Nhĩ Kỳ nghi là có âm mưu đảo chính.

Nga hiện có chung đường biên giới trên đất liền dài 1.215km với các quốc gia thành viên NATO. Khi Phần Lan gia nhập NATO, con số này sẽ tăng lên 2.600km. Việc NATO mở rộng hiện diện ở cửa ngõ khiến Nga bất an, bởi từ lâu Moscow coi đây là mối đe dọa lớn đối với an ninh của nước này.

Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev từng cảnh báo Moscow sẽ đặt nhiều vũ khí hạt nhân sát cửa ngõ Thụy Điển, Phần Lan khi hai nước này chính thức gia nhập NATO.