Tây Ban Nha hủy mua "tia chớp" F-35 Mỹ, ưu tiên máy bay châu Âu

Tây Ban Nha không còn xem xét phương án mua tiêm kích F-35 do Mỹ sản xuất và đang lựa chọn giữa 2 phương án: tiêm kích Eurofighter do châu Âu chế tạo và Hệ thống Tác chiến Trên không Tương lai (FCAS), theo một người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha hôm 6/8.

Người phát ngôn xác nhận thông tin mà báo El País đăng trước đó rằng chính phủ đã gác lại kế hoạch mua tiêm kích F-35 do tập đoàn hàng không vũ trụ Mỹ Lockheed Martin sản xuất.

Theo El País, chính phủ Tây Ban Nha đã phân bổ 6,25 tỷ euro (7,24 tỷ USD) trong ngân sách năm 2023 để mua tiêm kích mới. Tuy nhiên, kế hoạch năm nay của chính phủ, vốn chi phần lớn trong số 10,5 tỷ euro ngân sách bổ sung cho hoạt động quốc phòng tại châu Âu, đã khiến việc mua tiêm kích Mỹ trở nên bất khả thi.

Khi được hỏi về vấn đề này, Lockheed Martin trả lời trong một tuyên bố rằng: “Việc bán vũ khí quân sự ra nước ngoài là các giao dịch giữa chính phủ với chính phủ. Vấn đề này nên được phía chính phủ Mỹ hoặc chính phủ Tây Ban Nha giải thích”.

Đầu năm nay, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đã công bố kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng để đáp ứng mục tiêu hiện tại của NATO: Đạt mức 2% GDP vào năm 2025. Tuy nhiên, ông từ chối nâng mức chi tiêu lên 5% trong dài hạn, dù nhận được áp lực từ các đồng minh khác trong liên minh.

Lập trường này của ông Sanchez đã khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump không hài lòng vì ông chủ Nhà Trắng muốn các đồng minh NATO chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng trong tương lai. Ông Trump từng cảnh báo sẽ có các biện pháp áp thuế đối với hàng hóa Tây Ban Nha.

Tiêm kích Eurofighter hiện được sản xuất bởi các tập đoàn Airbus (Pháp-Đức), BAE Systems (Anh) và Leonardo (Italy), trong khi FCAS là dự án hợp tác giữa Dassault Aviation (Pháp), Airbus và Indra Sistemas (Tây Ban Nha).

Hồi tháng 5, Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) vừa chính thức thông qua kế hoạch vay 150 tỷ euro (tương đương 170 tỷ USD) để tài trợ cho các nỗ lực tăng cường quốc phòng trên toàn khối.

Việc đẩy mạnh sản xuất và mua sắm quốc phòng của châu Âu diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục kêu gọi các nước NATO tại châu Âu đóng góp nhiều hơn cho trách nhiệm phòng thủ và tăng chi tiêu quân sự.