Ông Trump: Ukraine đang tìm cách rút khỏi thỏa thuận khoáng sản với Mỹ

Tổng thống Volodymyr Zelensky đang tìm cách rút khỏi một thỏa thuận khoáng sản quan trọng với Mỹ, Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một vào ngày 30/3.

Các quan chức Ukraine hiện đang xem xét dự thảo mới nhất của thỏa thuận khoáng sản do Mỹ đưa ra, trong đó có điều khoản có thể trao cho Mỹ quyền kiểm soát chưa từng có đối với tài nguyên thiên nhiên của Ukraine thông qua một quỹ đầu tư chung.

Ông Trump nói với các phóng viên rằng ông tin Tổng thống Zelensky không còn muốn ký thỏa thuận này và cảnh báo rằng việc từ chối sẽ mang lại hậu quả.

"Ông ấy đang cố gắng rút khỏi thỏa thuận đất hiếm, và nếu làm vậy, ông ấy sẽ gặp rắc rối lớn, rất lớn", ông Trump nói.

"Ông ấy muốn trở thành thành viên NATO, nhưng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Ông ấy hiểu điều đó", Tổng thống Mỹ nhấn mạnh.

Ông Zelensky tuyên bố vào ngày 28/3 rằng ông sẽ không ký bất kỳ thỏa thuận khoáng sản nào làm ảnh hưởng đến kế hoạch gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Ukraine.

"Không có điều gì có thể làm ảnh hưởng tới viễn cảnh Ukraine gia nhập EU có thể được chấp nhận", ông nói.

Bloomberg đưa tin vào ngày 29/3 rằng Kiev đang yêu cầu sửa đổi đề xuất hiện tại, bao gồm việc Mỹ đầu tư nhiều hơn và làm rõ cách thức hoạt động của quỹ đầu tư chung.

Chính quyền Trump coi thỏa thuận khoáng sản là một phần thiết yếu trong con đường hướng tới hòa bình của Ukraine, nhưng chưa đưa ra đảm bảo an ninh cụ thể nào để đổi lấy quyền tiếp cận rộng rãi các nguồn tài nguyên.

Kiev và Washington dự kiến ký phiên bản trước đó của thỏa thuận vào ngày 28/2, nhưng kế hoạch đổ vỡ sau một cuộc tranh luận căng thẳng tại Phòng Bầu dục giữa ông Zelensky, ông Trump và Phó Tổng thống JD Vance.

Sau đó, Mỹ đã đưa ra một phiên bản mới của thỏa thuận cho phía Ukraine. Nhà Trắng mô tả thỏa thuận khoáng sản là một cơ chế để Mỹ "thu hồi" viện trợ tài chính mà nước này đã cung cấp cho Ukraine kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước láng giềng.

Theo dự thảo thỏa thuận mà truyền thông Ukraine tiếp cận được, Mỹ muốn hợp tác để lấy lại 120 tỷ USD đã viện trợ cho Ukraine. Ngoài ra, Ukraine còn phải đối mặt với khoản lãi suất 4% mỗi năm với số tiền này.

Sau đó, phía Ukraine khẳng định rằng họ không coi những khoản viện trợ trước đó của Mỹ là khoản nợ trong bất cứ thỏa thuận khoáng sản nào.

Mặt khác, theo Telegraph, nếu Ukraine đồng ý với bản dự thảo này, con đường gia nhập EU của Kiev sẽ trở nên thách thức hơn bao giờ hết.

Theo dự thảo thỏa thuận, mọi dự án đầu tư mới liên quan đến phát triển tài nguyên của Ukraine hoặc xây dựng cơ sở hạ tầng mới trước tiên phải được trình lên quỹ chung để xem xét. Điều này sẽ không tương thích với các yêu cầu của EU để tích hợp nền kinh tế Ukraine vào Liên minh châu Âu.

Ông Trump cũng bày tỏ mong muốn hợp tác khai thác tài nguyên thiên nhiên với Nga. Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 18/3, ông Trump cho biết Mỹ hy vọng mở rộng thương mại với Moscow và tiếp cận "các nguồn đất hiếm rất lớn."

Trước đó, vào ngày 24/2, ông Putin tuyên bố Nga sẵn sàng hợp tác với các đối tác nước ngoài để khai thác khoáng sản đất hiếm, bao gồm cả ở các khu vực mà họ đang kiểm soát ở Ukraine.