Ông Tập Cận Bình từng từ chối đề nghị giúp chống Covid-19 của ông Trump

Trong cuốn sách có tên gọi “Rage” (tạm dịch: “Cơn thịnh nộ”) ghi lại các cuộc phỏng vấn với Tổng thống Donald Trump, nhà báo Bob Woodward cho biết giới chức y tế Mỹ đã theo dõi sự bùng phát của dịch Covid-19 từ cuối tháng 12 năm ngoái. Các quan chức Mỹ duy trì liên lạc thường xuyên với đối tác Trung Quốc và đề nghị cử nhóm chuyên gia y tế tới nơi bùng phát dịch bệnh, nhưng đề xuất này bị phía Trung Quốc từ chối.

Cuốn sách của Bob Woodward đã ghi lại hai cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm nay.

Trong cuộc điện đàm kéo dài 30 phút với ông Tập hôm 6/2, Tổng thống Trump đã đích thân đưa ra đề nghị giúp đỡ Trung Quốc. Ông chủ Nhà Trắng đã vài lần đề xuất cử các chuyên gia y tế Mỹ tới Trung Quốc để “hỗ trợ 100%”, nhưng ông Tập đã không chấp thuận đề xuất này.

"Chúng tôi muốn giúp đỡ ông và xóa sổ dịch bệnh này. Chúng tôi muốn tiêu diệt loại virus này và các chuyên gia tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cũng đã sẵn sàng, nhưng họ cần thị thực", Bob Woodward dẫn lời Tổng thống Trump nói với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Đáp lại, ông Tập cảm ơn ông Trump nhưng không chấp nhận đề nghị hỗ trợ. Ông Tập cho biết ông đang "tự mình giám sát" nỗ lực chống dịch của Trung Quốc và đề nghị Mỹ tham gia phái đoàn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tới Trung Quốc.

Tổng thống Trump khẳng định Mỹ sẽ trợ giúp nếu ông Tập yêu cầu. Ông Tập cũng nói với Tổng thống Trump rằng Trung Quốc công khai, minh bạch và các hành động của họ bảo vệ không chỉ Trung Quốc mà còn cả thế giới.

"Tôi đề nghị Mỹ và các quan chức của ông không có những hành động thái quá để gây thêm hoảng loạn", ông Tập nói, đồng thời chỉ trích biện pháp hạn chế đi lại của Mỹ bất chấp khuyến cáo của WHO.

Vài tuần sau cuộc điện đàm, Bắc Kinh và Washington tiếp tục “lời qua tiếng lại” về nguồn gốc và cách xử lý dịch Covid-19. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ám chỉ virus corona do quân đội Mỹ mang đến Trung Quốc.

Trong cuộc điện đàm thứ hai vào ngày 27/3, Tổng thống Trump nói bình luận của ông Triệu Lập Kiên là "ngớ ngẩn", trong khi ông Tập kêu gọi giới chức Mỹ kiềm chế sử dụng ngôn từ chống Trung Quốc.

Theo cuốn “Rage”, ông Tập đã khuyên ông Trump rằng các biện pháp phong tỏa, cách ly và giãn cách xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát virus, ngoài ra việc xét nghiệm, cách ly và điều trị sớm cũng mang lại hiệu quả.

Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã đưa quan điểm ít căng thẳng hơn so với cuốn sách của Woodward khi nói về cuộc điện đàm đầu tiên của hai nhà lãnh đạo. Tân Hoa Xã đưa tin Trung Quốc hy vọng Mỹ sẽ bình tĩnh đánh giá đại dịch.

Khi đưa tin về cuộc điện đàm thứ hai hôm 27/3, Tân Hoa Xã cho biết cách xử lý đại dịch Covid-19 của Trung Quốc là “cởi mở, minh bạch và trách nhiệm”, đồng thời khẳng định Trung Quốc sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm trong việc ứng phó với đại dịch.

Hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung không trao đổi sau cuộc điện đàm thứ 2 và quan hệ song phương vẫn tiếp tục “rơi tự do”.

Chính quyền Trump công khai đổ lỗi cho Trung Quốc vì đã không kiểm soát được sự lây lan của virus, để virus vượt khỏi biên giới Trung Quốc. Mỹ cáo buộc Trung Quốc che giấu thông tin quan trọng về virus. Tổng thống Trump cũng chỉ trích WHO ứng phó dịch bệnh quá chậm và thiên vị Trung Quốc.

Ngoài ra, Mỹ - Trung còn đối đầu trong hàng loạt vấn đề, từ Biển Đông, Hong Kong, cho tới chiến tranh thương mại. Hai nước đóng cửa lãnh sự quán và thu hồi thị thực cấp cho nhà báo của nhau.