Ngôi sao đang lên mở đường để nhà Shinawatra trở lại chính trường Thái Lan

Cuối tuần qua, cô Paethongtan tuyên bố với báo giới rằng đã sẵn sàng tham gia tranh cử thủ tướng trong cuộc bầu cử dự kiến diễn ra trong năm nay để thực hiện các lời hứa với người dân.

Diễn biến này cho thấy tầm ảnh hưởng rất lớn của gia tộc Shinawatra tại chính trường Thái Lan. Gia đình này từng có 3 thành viên làm thủ tướng nhưng ông Thaksin và em gái Yingluck Shinawatra đều bị lật đổ bởi các cuộc đảo chính của quân đội. Sau nhiều năm sống lưu vong, ông Thaksin được cho là đang tìm cách trở lại chính trường. Và lần này cô Paethongtan đang được "chọn mặt gửi vàng" nhằm mở đường cho gia tộc quyền lực này tái xuất chính trường Thái Lan.

Ngôi sao đang lên

Paethongtarn Shinawatra sinh ra ở Bangkok. Cô tốt nghiệp cử nhân khoa học chính trị, xã hội học và nhân chủng học tại đại học Chulalongkorn năm 2008 và tiếp tục học thạc sĩ ngành quản lý khách sạn Quốc tế tại Đại học Surrey, Anh.

Trong bài phát biểu trước đó, cô tiết lộ rằng đã tiếp xúc với chính trị từ năm 8 tuổi khi ông Thaksin còn là ngoại trưởng.

Cô Paetongtarn giữ chức vụ phó giám đốc điều hành tại công ty bất động sản Rende Development, ngoài ra, cô cũng sở hữu cổ phần tại một số công ty lớn.

Cô là một người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội khi trang Instagram cá nhân có tới nửa triệu người theo dõi. Với tầm ảnh hưởng của gia đình Shinawatra, việc cô Paetongtarn bước chân vào chính trường được xem là nỗ lực của Pheu Thai nhằm thu hút các cử tri trẻ tuổi.

Theo giới quan sát, trong ba người con của ông Thaksin, cô Paetongtarn là người duy nhất có khả năng làm chính trị và có thể trở thành một "Shinawatra" khác trên chính trường. Người con trai cả của ông Thaksin vốn chịu nhiều điều tiếng, trong khi người con gái giữa là mẫu phụ nữ của gia đình.

Cô Paetongtarn "chào sân" chính trường Thái Lan tại một cuộc họp của đảng Pheu Thai vào tháng 10/2021. Pheu Thai, đảng đối lập lớn nhất ở Thái Lan, khi đó bổ nhiệm Paethongtan làm người đứng đầu Ủy ban Tư vấn Đổi mới và Hòa nhập. Kể từ sau đó có rất nhiều đồn đoán về việc cô Paetongtarn sẽ ra tranh cử thủ tướng Thái Lan.

Trong suốt một thời gian dài, cô thường đưa ra các quan điểm không mấy rõ ràng về kế hoạch tương lai của bản thân. Mặc dù vậy, cô vẫn tích cực tham gia vào các hoạt động chính trị trước thềm cuộc bầu cử dự kiến sẽ diễn ra vào năm nay.

Paethongtan cho biết thêm, cô vẫn thường xuyên gặp gỡ cha mình. Cô cũng từng gặp gỡ nhiều nhà khoa học nước ngoài và mong muốn tận dụng những kiến thức học hỏi được để hỗ trợ cải cách đảng trong lĩnh vực giáo dục, công nghệ, cũng như thúc đẩy quyền lực mềm.

Nỗ lực của cô Paetongtarn đã nhận lại được thành tựu. Tháng 9/2022, theo khảo sát của Viện Quản lý phát triển quốc gia (NIDA), tỷ lệ ủng hộ Paetongtarn Shinawatra là 21,6%, chỉ thấp hơn tỷ lệ 24% cử tri còn do dự và cao hơn tất cả các chính trị gia khác.

Ba tháng sau, cũng trong khảo sát của NIDA, cô đã nhận được 34% sự ủng hộ từ 2.000 người trên 18 tuổi tham gia trả lời câu hỏi, trở thành ứng viên sáng giá nhất cho ghế thủ tướng.

Sau đó, cô đã tuyên bố sẵn sàng ra tranh cử vị trí thủ tướng.

Thuận lợi và thách thức

Thuận lợi lớn nhất của cô Paetongtarn chính là cô có sự ủng hộ từ gia tộc Shinawatra quyền lực. Các đảng phái chính trị có liên quan tới ông Thaksin đã thắng hầu hết ghế tại mọi cuộc bầu cử diễn ra ở Thái Lan kể từ năm 2001 tới nay. 

Dù hiện không nắm bất cứ vị trí chính thức nào trong Pheu Thai, ông Thaksin được cho vẫn có tầm ảnh hưởng phía sau hậu trường. Theo các nguồn thạo tin, vợ cũ của ông Thaksin và mẹ của cô Paetongtarn, bà Potjaman Na Pombejra, được cho là có quyền kiểm soát đáng kể với vấn đề tài chính của Pheu Thai và các đảng phái có liên quan tới chồng cũ.

Ông Thaksin bị lật đổ trong cuộc đảo chính quân sự năm 2006. Ông sống lưu vong ở nước ngoài trong hơn 10 năm qua. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, ông vẫn có vai trò trong việc giúp đỡ các thành viên trong gia tộc Shinawatra trên con đường chính trị. Em rể ông Somchai Wongsawat và em gái Yingluck Shinawatra đều trở thành thủ tướng Thái Lan. 

Theo giới quan sát, ông Thaksin hiện vẫn được xem là yếu tố thu hút phiếu bầu cho Pheu Thai ở các khu vực phía bắc và đông bắc Thái Lan. Vì vậy, các chuyên gia cho rằng, tầm ảnh hưởng này sẽ giúp cô Paetongtarn có thể đạt được vị trí cao hơn trong đảng vì cô có thể thu hút các cử tri trẻ tuổi.

Nhiều cử tri nói rằng, họ thích chương trình nghị sự và thành tích trước đó của Pheu Thai. Pheu Thai cam kết tăng mức lương tối thiểu 70% vào cuối nhiệm kỳ 4 năm và thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế lên mức trung bình 5% hàng năm nếu họ được bầu lên nắm quyền.

"Chúng tôi cần cô. Chúng tôi nhớ cha cô", một người nói với cô Paetongtarn khi cô đi vận động tranh cử cho Pheu Thai ở cuộc bầu cử địa phương tại Bangkok năm ngoái.

Thái Lan trong 5 năm dưới sự lãnh đạo của ông Thaksin đã chứng kiến sự phát triển về kinh tế và chú ý tới các chính sách cho người nghèo. Cô Paetongtarn cho biết cô tự hào về thành quả mà cha cô đã đạt được.

Theo giới quan sát, theo cục diện hiện tại, Pheu Thai có khả năng sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Nếu điều này xảy ra, điều đó có thể sẽ đánh dấu sự tái xuất của ông Thaksin. Năm 2021, ông tuyên bố sẽ trở lại Thái Lan "bằng cửa trước".

Dù chưa có nhiều kinh nghiệm chính trị, nhưng cô Paetongtarn vẫn được xem là rất có tiềm năng. 

"Chỉ mất vài tuần để bà Yingluck tham gia tranh cử hồi năm 2011 và trở thành thủ tướng sau đó. Mọi thứ đều có thể xảy ra", Tiến sĩ Punchada Sirivunnabood từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS), nhận định.

Tuy nhiên, để giành lại được quyền lực, Pheu Thai và cô Paetongtarn cũng phải đối mặt với những thách thức. Để trở thành thủ tướng, một ứng viên cần được đa số 500 ghế trong hạ viện và 250 ghế trong thượng viện ủng hộ.

Thượng viện Thái Lan hiện được xem là có sự góp mặt của nhiều nhân vật có quan điểm ủng hộ quân đội. Năm 2019, Pheu Thai từng thắng phần lớn ghế ở hạ viện, nhưng thượng viện cho phép Thủ tướng đương nhiệm Prayut Chan-O-Cha lập chính phủ liên minh. Đây có thể được xem là trở ngại nếu Pheu Thai muốn lên nắm quyền trở lại.