Lo ngại an ninh, Ba Lan tính gạt công nghệ Trung Quốc khỏi dự án gen người

Reuters đưa tin, công nghệ giải trình tự gen từ Tập đoàn BGI Trung Quốc có thể bị loại khỏi một dự án nhằm xây dựng bản đồ gen người của Ba Lan do lo ngại về bảo mật dữ liệu.

Giáo sư Marek Figlerowicz từ Học viện Khoa học Ba Lan, một trong người chỉ đạo dự án, cho biết nước này quan ngại về nguy cơ liệu dữ liệu gen của Ba Lan có thể bị sử dụng làm ảnh hưởng tới an ninh quốc gia.

Giáo sư Figlerowicz cho hay những lo ngại nói trên xuất hiện sau khi Ủy ban An ninh Quốc gia Mỹ về Trí tuệ Nhân tạo (NSCAI) năm nay công bố một báo cáo trong đó nghi ngờ rằng tập đoàn BGI có thể đóng vai trò như một "cơ chế thu thập toàn cầu cho các cơ sở dữ liệu di truyền của chính phủ Trung Quốc".

Trả lời Reuters, BGI nói rằng báo cáo của NSCAI là "thông tin sai lệch". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã gọi đây là "những cáo buộc và bôi nhọ vô căn cứ". Mặt khác, một phát ngôn viên của NSCAI cho biết, họ vẫn giữ nguyên nội dung báo cáo đã phát đi.

Sau thông tin về việc Ba Lan tính loại bỏ công nghệ Trung Quốc, BGI tuyên bố rằng họ rất "coi trọng việc bảo vệ dữ liệu, quyền riêng tư và đạo đức", nhấn mạnh họ tuân thủ tất cả các luật và quy định hiện hành về bảo vệ dữ liệu.

Ông Figlerowicz cho biết dự án Bản đồ gen trị giá 25,3 triệu USD. Hiện nó đang đi được một nửa chặng đường trong việc giải trình tự gen của 5.000 người Ba Lan. Dự án này bắt đầu cho bên thứ 3 tham gia từ năm 2019.

Sau đó, công ty CEGC có trụ sở ở Bialystok, Ba Lan đã bắt đầu sử dụng công nghệ của tập đoàn BGI từ năm ngoái. Giờ đây, theo ông Figlerowicz, dự án bản đồ gen Ba Lan sẽ ngừng gửi "dữ liệu gen ra bên ngoài Ba Lan" và dự kiến sẽ hủy hợp đồng với CEGC. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, kết luận cuối cùng vẫn đang được các tổ chức cấp vốn xem xét. Liên minh châu Âu EU cấp 65% ngân sách cho dự án.

Dự án này muốn đảm bảo rằng Ba Lan sẽ có sự "độc lập" về thông tin gen người để có thể đảm bảo an ninh dữ liệu.

Theo Reuters, từ năm 2015, Bắc Kinh được cho đã hạn chế các nhà nghiên cứu nước ngoài tiếp cận với dữ liệu gen của người Trung Quốc.

Hồi tháng 7, Reuters đưa tin rằng, BGI đã phát triển một xét nghiệm sàng lọc trước khi sinh được bán ở ít nhất 52 quốc gia với sự hợp tác của các bệnh viện quân đội Trung Quốc (PLA).

Chính sách an ninh trên trang web giới thiệu bộ xét nghiệm nói rằng, các dữ liệu thu thập có thể được chia sẻ nếu nó "trực tiếp liên quan tới an ninh quốc gia hoặc an ninh quốc phòng" ở Trung Quốc, mặc dù BGI cho biết họ không được yêu cầu làm điều đó.

Ngoài ra, theo Reuters, BGI sử dụng dữ liệu di truyền của phụ nữ mang thai để nghiên cứu các đặc điểm của quần thể. Tập đoàn này cũng hợp tác với PLA trong các lĩnh vực nghiên cứu khác. BGI hiện được xem là Công ty công nghệ sinh học lớn nhất thế giới.