Liên hợp quốc kêu gọi EU không áp tiêu chuẩn kép về Ukraine và Gaza

Tại hội nghị thượng đỉnh EU ở Bỉ, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi các nhà lãnh đạo châu Âu thể hiện sự tôn trọng đối với luật pháp quốc tế ở Gaza tương tự như Ukraine, khi hàng trăm nghìn người Palestine phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng và nạn đói có thể xảy ra.

Ông Guterres cho rằng, các nhà lãnh đạo EU cần tiếp tục mạnh mẽ và đoàn kết trong việc tôn trọng các tiêu chuẩn được quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

"Nguyên tắc cơ bản của luật nhân đạo quốc tế là bảo vệ dân thường. Chúng ta phải tuân thủ các nguyên tắc ở Ukraine cũng như ở Gaza mà không có tiêu chuẩn kép", ông Guterres nói với các phóng viên khi đứng cạnh Chủ tịch Hội đồng EU Charles Michel, người chủ trì hội nghị thượng đỉnh.

Một cơ quan lương thực của Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng "nạn đói sắp xảy ra" ở phía bắc Gaza. Trong khi đó, Israel tỏ ra quyết tâm tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào thành phố Rafah ở phía nam, nơi nhiều dân thường đang tìm nơi ẩn náu để tránh giao tranh.

EU gồm 27 quốc gia thành viên và từ lâu họ đã có quan điểm chia rẽ khá rõ ràng trong cách tiếp cận với cuộc chiến Israel - Hamas. Nhưng khi số người chết ở Gaza tăng lên gần 32.000 người, ngày càng có nhiều quốc gia ủng hộ kêu gọi thiết lập lệnh ngừng bắn.

Ngược lại, gần như toàn bộ khối EU coi cuộc chiến kéo dài hai năm của Nga với Ukraine là một mối đe dọa hiện hữu. Họ đã đổ hàng tỷ euro để hỗ trợ Kiev, bằng cách cung cấp vũ khí, đạn dược và giúp thúc đẩy nền kinh tế của Ukraine.

Thủ tướng Ireland Leo Varadkar, một trong những nước ủng hộ mạnh mẽ nhất cho người Palestine, cho biết: "Thành thật mà nói, châu Âu chưa có phản ứng đầy đủ trước cuộc khủng hoảng kinh hoàng ở Palestine. Tôi nghĩ rằng nó đã làm suy yếu những nỗ lực của chúng ta nhằm bảo vệ Ukraine bởi vì rất nhiều quốc gia ở phía nam bán cầu cho rằng các hành động của châu Âu liên quan đến Ukraine so với Palestine là tiêu chuẩn kép. Tôi nghĩ họ có lý".

Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cho biết: "Ngày nay chúng ta thấy nhiều người Palestine đang cố gắng sinh tồn bằng cách ăn cỏ. Những người này đang trên bờ vực của nạn đói. Châu Âu cần dẫn đầu chứ không phải tuân theo, và đã đến lúc chúng ta phải nói rõ: Yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức, yêu cầu thả các con tin".

Trong phần kết luận của hội nghị thượng đỉnh, các nhà lãnh đạo bày tỏ sự tiếc thương về "sự mất mát chưa từng có về tính mạng dân thường và tình hình nhân đạo nghiêm trọng. Hội đồng Châu Âu kêu gọi ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức để dẫn đến lệnh ngừng bắn bền vững".

Cuộc chiến Israel - Hamas đã khiến 80% dân số Gaza gồm 2,3 triệu người Palestine phải rời bỏ nhà cửa và các quan chức Liên Hợp Quốc cho biết 1/4 dân số đang có nguy cơ chết đói.

Cuộc tấn công của Hamas vào các khu vực do Israel kiểm soát vào tháng 10 năm ngoái đã làm khoảng 1.200 người chết và 250 người khác bị bắt cóc. Hamas được cho là vẫn đang giữ khoảng 100 người làm con tin cũng như thi thể của 30 người khác.

Mối lo ngại đang gia tăng về một cuộc tấn công trên bộ sắp xảy ra của Israel chống lại Hamas ở Rafah, thành phố cực nam của Gaza gần biên giới với Ai Cập. Đây là một kế hoạch đã gây báo động toàn cầu vì có khả năng gây tổn hại cho hàng trăm nghìn thường dân đang trú ẩn ở đó.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu từng nói rằng Israel không thể đạt được mục tiêu "chiến thắng toàn diện" trước Hamas nếu không tiến vào Rafah.

Các nhà lãnh đạo EU cũng kêu gọi "chính phủ Israel kiềm chế chiến dịch trên bộ ở Rafah", nói rằng điều đó "sẽ làm xấu đi tình hình nhân đạo vốn đã thảm khốc và ngăn cản việc cung cấp các dịch vụ cơ bản và hỗ trợ nhân đạo cần thiết khẩn cấp".

Thủ tướng Đức Olaf Scholz, một người ủng hộ Israel, cũng cho rằng: "Chúng tôi không ủng hộ một cuộc tấn công lớn ở Rafah. Bản thân tôi đã nhấn mạnh điều đó ở Israel và chúng tôi hy vọng rằng giờ đây sẽ có thể thực hiện được một lệnh ngừng bắn lâu dài hơn. Và điều này cũng liên quan đến việc thả tất cả con tin… và bàn giao thi thể người chết".

Người phụ trách chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell nói rằng "những gì đang xảy ra ngày hôm nay ở Gaza là sự thất bại của nhân loại. Đây không phải là một cuộc khủng hoảng nhân đạo. Đó là sự thất bại của nhân loại".