EU ủng hộ dùng tài sản Nga vay nợ 163 tỷ USD hỗ trợ Ukraine

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen ngày 13/11 nói với Nghị viện châu Âu rằng EU có thể vay số tiền cần thiết để đáp ứng nhu cầu của Ukraine trong các năm 2026 và 2027 bằng cách thế chấp ngân sách dài hạn của khối, hoặc mỗi quốc gia EU có thể tự vay và cấp một khoản tài trợ cho Ukraine.

Lựa chọn thứ ba là đề xuất của Ủy ban về việc tổ chức một khoản vay mà trên thực tế sẽ trở thành khoản tài trợ, dựa trên các tài sản của ngân hàng trung ương Nga bị đóng băng trong EU.

Các bộ trưởng tài chính Liên minh châu Âu sau đó nhất trí rằng việc cấp vốn cho Ukraine bằng một khoản vay dựa trên các tài sản Nga bị đóng băng sẽ là phương án “hiệu quả” nhất.

 “Đề xuất của Ủy ban là phương án tốt nhất và thực tế nhất, và cần được xem là vấn đề ưu tiên cao nhất”, Bộ trưởng Kinh tế Đan Mạch Stephanie Lose, người chủ trì cuộc họp của các bộ trưởng, phát biểu.

Việc sử dụng các tài sản Nga bị đóng băng là phương án hấp dẫn đối với các bộ trưởng tài chính EU vì nó không làm tăng nợ công của các nước thành viên mà vẫn có thể cung cấp cho Ukraine tới 140 tỷ euro (163,3 tỷ USD) trong vòng 2 năm.

Hầu hết các tài sản Nga bị phong tỏa ở châu Âu nằm trong các tài khoản của Euroclear, tổ chức lưu ký chứng khoán của Bỉ. Kể từ khi xung đột Nga -Ukraine nổ ra năm 2022, gần như toàn bộ số tài sản này đã đáo hạn và trở thành tiền mặt.

Phương án sử dụng tài sản bị phong tỏa sẽ bao gồm việc EU thay thế số tiền mặt của Nga trong các tài khoản Euroclear bằng trái phiếu AAA không lãi suất do Ủy ban châu Âu phát hành.

Sau đó, số tiền mặt này sẽ được chuyển cho Ukraine, và Kiev chỉ phải hoàn trả khoản vay nếu nước này nhận được tiền bồi thường xung đột từ Nga, trên thực tế biến khoản vay thành khoản tài trợ. Phương án này được gọi là Khoản vay Bồi thường vì nó gắn với việc Nga trả bồi thường.

“Đây là phương án duy nhất vừa có đủ sức mạnh tài chính, vừa giảm áp lực lên ngân sách quốc gia của chúng ta”, Bộ trưởng Tài chính Phần Lan Riikka Purra nói.

Tuy nhiên, Bỉ, nơi đặt trụ sở của Euroclear, cho rằng nước này có thể phải gánh trách nhiệm trong trường hợp Nga thắng kiện. Do vậy, Bỉ muốn các chính phủ EU cam kết sẽ cung cấp số tiền cần thiết để hoàn trả cho Moscow trong vòng 3 ngày nếu tòa án ra phán quyết rằng các tài sản phải được trả lại.

Bỉ cũng muốn Ủy ban đưa ra một cơ sở pháp lý vững chắc cho toàn bộ hoạt động này để giảm thiểu nguy cơ thua kiện, và đã yêu cầu các quốc gia EU khác đang nắm giữ tài sản Nga bị phong tỏa tham gia vào cơ chế để chia sẻ trách nhiệm.

Ủy ban châu Âu đang đàm phán với Bỉ để đáp ứng các yêu cầu trên với mục tiêu đạt được sự ủng hộ của các lãnh đạo EU đối với kế hoạch vào tháng 12.

Trong khi đó, Nga từ lâu chỉ trích châu Âu có kế hoạch tịch thu tài sản Nga, gọi đây là hành động phi pháp và tuyên bố sẽ đáp trả.