Đức nêu phương án dùng tài sản đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine

Thủ tướng Đức Friedrich Merz kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để cấp cho Ukraine một khoản vay không lãi suất trị giá khoảng 160 tỷ USD (140 tỷ euro), nhằm bảo đảm năng lực phòng thủ của Kiev trong nhiều năm tới.

Trong bài viết trên Financial Times ngày 25/9, ông Merz cho biết ông “ủng hộ việc huy động nguồn lực tài chính ở quy mô có thể bảo đảm khả năng quân sự của Ukraine trong nhiều năm”, đánh dấu sự thay đổi so với lập trường hoài nghi trước đây của Berlin về việc sử dụng tài sản Nga bị đóng băng.

Một số chính phủ các nước thành viên EU, bao gồm cả Đức, từ lâu đã phản đối việc này, viện dẫn rủi ro tài chính và pháp lý, đồng thời cảnh báo động thái đó có thể làm suy giảm niềm tin vào đồng euro với tư cách tiền tệ dự trữ và gây leo thang trong căng thẳng với Nga.

Ông Merz thừa nhận những lo ngại đó, nhấn mạnh rằng Đức “đã và vẫn thận trọng trong vấn đề tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga”. Ông nói rằng ngoài những câu hỏi liên quan đến luật pháp quốc tế, còn có “các vấn đề căn bản liên quan đến vai trò toàn cầu của đồng euro với tư cách tiền tệ dự trữ”.

Tuy nhiên, ông lập luận rằng EU không được để những lo ngại đó ngăn cản hành động: “Chúng ta phải xem xét làm thế nào, bằng cách lách qua những vấn đề này, có thể đưa các quỹ đó phục vụ cho việc bảo vệ Ukraine".

Theo kế hoạch của ông Merz, Ukraine sẽ nhận một khoản vay không lãi suất được bảo đảm bằng tài sản Nga bị đóng băng. Khoản vay này chỉ được hoàn trả khi Moscow bồi thường cho Kiev những thiệt hại do xung đột gây ra.

“Cho đến lúc đó, tài sản Nga vẫn sẽ bị đóng băng, như Hội đồng châu Âu đã quyết định", ông nói.

Ông Merz cho rằng châu Âu cần “một động lực mới để thay đổi tính toán của Nga” và một đòn bẩy hiệu quả để khiến Nga ngồi vào bàn đàm phán.

Ông cũng nhấn mạnh số tiền này nên được dùng để củng cố quốc phòng châu Âu, coi đây là một khoản đầu tư cho cả “an ninh tập thể và chủ quyền châu Âu".

Hồi đầu tháng, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đề xuất EU sử dụng các khoản tiền mặt gắn liền với khối tài sản bị đóng băng của Nga để bảo đảm cho một khoản vay mới dành cho Ukraine.

“Ukraine sẽ chỉ hoàn trả khoản vay này khi Nga trả tiền bồi thường. Số tiền đó sẽ giúp Ukraine ngay từ hôm nay”, bà nói.

Bà bổ sung rằng khoản vay này “cũng sẽ rất quan trọng trong trung và dài hạn đối với an ninh của Ukraine. Ví dụ như tài trợ cho lực lượng vũ trang Ukraine, đóng vai trò tuyến phòng thủ đầu tiên về đảm bảo an ninh".

Sau đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cảnh báo nếu EU lấy tài sản của Nga, hậu quả đối với toàn bộ hệ thống tài chính toàn cầu sẽ vô cùng tiêu cực.

"Chúng tôi sẽ đáp trả mạnh mẽ bất kỳ hành động nào liên quan đến các nỗ lực nhằm tước đoạt quyền sở hữu chủ quyền của Nga", bà Zakharova cảnh báo.