Donald Trump và sự khao khát thay đổi của người Mỹ

Ông bình luận gì về chiến thắng của ông Donald Trump trước ứng cử viên Đảng Dân chủ - bà Hillary Clinton?

Có thể nói, chiến thắng của ông Donald Trump trước một ứng cử viên giàu kinh nghiệm chính trường, một chính trị gia nổi tiếng là bà Clinton đã khiến không chỉ người Mỹ mà cả thế giới bất ngờ. Tôi cho rằng, ông Trump xuất hiện vào đúng thời điểm người Mỹ đang cần thay đổi và khao khát thay đổi. Có thể ông ấy không phải là một ứng cử viên hoàn hảo nhưng ông Trump lại là tia hy vọng, mang lại làn gió mới cho quốc gia này.

Hơn nữa, chính bản tính thẳng thắn, cứng cỏi và bản lĩnh của ông Trump - một doanh nhân tài ba trên thương trường đã thuyết phục được cử tri Mỹ. Điều này được thể hiện trong vòng bầu cử sơ bộ khi ông nhanh chóng vượt qua nhiều đối thủ đáng gờm để trở thành ứng cử viên chính thức của Đảng Cộng Hòa, rồi sau đó là một Hillary Clinton chuyên nghiệp, từng trải trên chính trường để đắc cử tổng thống.

Có thể thấy trong các tuyên bố, phát biểu của mình, dù ông Trump không có những lời hoa mỹ, trau chuốt nhưng đã đánh trúng tâm lý của một bộ phận đông đảo cử tri Mỹ. Ví dụ như: cam kết đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại, giảm sự hỗ trợ đối với các đồng minh, giảm can thiệp vào các điểm nóng… để ưu tiên giành các nguồn lực cho sự phát triển đất nước. Người ta cảm thấy ông ấy sẽ tập trung bảo vệ lợi ích của nước Mỹ, đặt lợi ích của nước Mỹ là trên hết. Dù tôi nghĩ đó có thể chỉ là khẩu hiệu khi tranh cử nhưng nó cho thấy ông ấy là một ứng cử viên muốn đổi mới, muốn tập trung sức mạnh để phục vụ và đưa lợi ích của nước Mỹ lên hàng đầu.

Ông Donald Trump được coi là một hiện tượng trong lịch sử bầu cử Mỹ khi chưa từng có kinh nghiệm chính trị, quân sự lại tham gia ứng cử và trở thành tổng thống. Theo ông, đâu là lý do khiến người Mỹ lựa chọn Donald Trump?

Có thể nói, ông Donald Trump là một tỷ phú nổi danh ở Mỹ thì chắc chắn ông ấy cũng phải là một người tài ba, thông minh. Trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay thì nhiều người tin rằng với kinh nghiệm, sự từng trải trên thương trường của mình sẽ giúp ông Trump vận dụng tốt vào việc quản lý và đưa ra những chính sách, vực dậy nền kinh tế Mỹ. Ông ấy có thể tạo ra nhiều công ăn việc làm, giải quyết được những vấn đề như: nợ nần, lạm phát, vấn đề kinh tế vĩ mô hay mối quan hệ thương mại với các nước lớn để đưa nước Mỹ phát triển.

Hơn nữa, theo dõi cuộc bầu cử Mỹ từ những ngày đầu tiên thì tôi thấy rằng, dù bà Clinton luôn giành ưu thế nhưng không phải là không có những điểm bất lợi. Thứ nhất, trong 2 nhiệm kỳ vừa rồi Đảng Dân chủ liên tiếp nắm quyền, trong lịch sử Mỹ việc một Đảng lãnh đạo kéo dài quá lâu là không nhiều. Người Mỹ nói chung luôn muốn sự thay đổi và họ muốn trải qua những thử nghiệm mới.

Thứ hai, bê bối liên quan đến việc sử dụng email cá nhân trong thời gian làm ngoại trưởng của bà Hillary Clinton đã làm cho lòng tin của người Mỹ vào bà bị suy giảm. Dù sau đó, trước bầu cử 2 ngày giám đốc FBI James Comey đã đưa ra tuyên bố minh oan cho bà nhưng đây đã là thời gian quá muộn. Thứ ba, bà Hillary Clinton là một ứng cử viên nữ đầu tiên ra tranh cử tổng thống. Xã hội Mỹ nói chung và người Mỹ nói riêng vẫn còn tồn tại những quan điểm bảo thủ trong việc phân biệt đối xử nam - nữ. Tất cả những bất lợi này đã được ông Trump tận dụng một cách hiệu quả, đúng thời điểm trong chiến dịch tranh cử của mình. Điều này đã tác động khiến nhiều người ủng hộ bà Clinton ban đầu bị lung lay và thay đổi dẫn đến kết quả là ông Trump giành chiến thắng.

Nhiều ý kiến cho rằng, chiến thắng của tỷ phú Donald Trump trong cuộc cử tổng thống Mỹ ngày 8/11 có thể làm thay đổi đáng kể mối quan hệ của Mỹ với các nước trên thế giới đặc biệt là các nước lớn. Ông dự đoán thế nào về xu hướng thay đổi này?

Tôi nghĩ về vấn đề này thì chúng ta phải chờ đợi, bởi hồ sơ chính trị của ông Donald Trump không nhiều và rõ ràng. Tuy nhiên, chính sách đối ngoại của Mỹ là một chính sách đối ngoại của một cường quốc lớn nhất trên thế giới, nó đã được hình thành, củng cố qua nhiều thế hệ. Việc thay đổi người đứng đầu ở Nhà Trắng, đương nhiên có tác động nhất định, nhưng không thay đổi quá nhiều, đặc biệt là thay đổi bản chất trong quan hệ của Hoa Kỳ với các nước khác.

Theo ông, nước Mỹ dưới thời ông Donald Trump sẽ thực hiện chiến lược "tái cân bằng" sang châu Á - Thái Bình Dương như thế nào đặc biệt là trong việc ứng xử với một Trung Quốc đang vươn lên mạnh mẽ?

Vai trò của các nước nói chung và tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói riêng liên quan trực tiếp đến lợi ích của Mỹ. Vì thế, một tổng thống lên nắm quyền không thể làm khác đi hoặc đi ngược lại lợi ích của quốc gia họ. Chính quyền tổng thống Donald Trump theo tôi vẫn sẽ vẫn duy trì chính sách xoay trục sang châu Á của người tiền nhiệm Barack Obama, tuy nhiên mức độ trọng tâm có thể sẽ giảm xuống so với trước đó.

Trong mối quan hệ với Trung Quốc, tôi nghĩ ông Trump sẽ cần thêm thời gian để nghiên cứu lại hồ sơ và đưa ra những chiến lược, sách lược đúng đắn. Cho dù chính sách này có thay đổi thế nào thì cũng phải đặt nước Mỹ làm hạt nhân để xây dựng và đảm bảo một cộng đồng hòa bình, ổn định, phát triển.

Ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, người ta hay nói đến Biển Đông, giao thông hàng hải. Đây là vấn đề hết sức quan trọng đối với tất cả các quốc gia trong khu vực. Tôi hy vọng ông Trump lên nắm quyền, lãnh đạo đất nước trong điều kiện mới thì cũng sẽ tiếp tục đường lối chính sách hết sức quan trọng như vậy để bảo đảm nước Mỹ là một nước có trách nhiệm luôn ủng hộ xây dựng khu vực ổn định - hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế.

Trong 20 năm qua, từ khi Hoa Kỳ và Việt Nam bình thường hoá quan hệ ngoại giao thì mối quan hệ song phương này liên tục phát triển và đã đạt được nhiều kết quả tốt đẹp. Ông dự đoán thế nào về mối quan hệ này dưới thời tổng thống Donald Trump?

Có thể thấy qua hơn 20 năm bình thường thì quan hệ trên tất cả các mặt của 2 nước Việt Nam - Hoa Kỳ đạt được rất nhiều kết quả tốt, đặc biệt là trong quan hệ kinh tế, thương mại. Ngay cả những lĩnh vực về an ninh - quốc phòng thì 2 bên cũng có những cơ chế hợp tác và xây dựng được những kênh đối thoại. Đây là một điều rất có lợi cho lợi ích, quan hệ của hai nước. Chính vì thế, khi ổn định về công việc với tư cách là một tư lệnh của tất cả các mặt thì tôi nghĩ, ông Trump sẽ quan tâm và thúc đẩy mối quan hệ này.

Nước Mỹ từ trước đến nay đều có truyền thống là, cho dù đảng Cộng Hòa hay đảng Dân Chủ lên nắm quyền thì cũng đều hướng tới xây dựng mối quan hệ với Việt Nam tốt hơn. Đơn cử, từ sau thời kỳ chiến tranh, bao vây cấm vấn Việt Nam, giai đoạn đảng Cộng Hòa dưới thời Tổng thống George H.W. Bush đã xây dựng được lộ trình bình thường hóa quan hệ với Việt Nam. Sau đó đến lượt ông Bill Clinton lên nắm quyền thì lộ trình đó vẫn tiếp tục được thực hiện, đi đến việc dỡ bỏ lệnh cấm vận với Việt Nam và bình thường hóa mối quan hệ vào năm 1995. Như vậy có thể thấy dù là tổng thống của đảng Cộng Hòa hay đảng Dân Chủ thì đều hướng đến việc xây dựng mối quan hệ ngày càng tốt hơn với Việt Nam.

Tôi nghĩ chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng và tin tưởng mối quan hệ này sẽ tiếp tục được củng cố, phát triển trong thời gian tới.

Hà Trang - Mạnh Thắng

(Thực hiện)