Điểm đặc biệt trong chiến thuật của Nga khi kiểm soát lãnh thổ Ukraine

Cuối tuần qua, Nga đã kiểm soát được thị trấn Shevchenko, nơi có một trong những mỏ lithium lớn nhất trên lãnh thổ Ukraine, theo báo cáo của DeepState, một nền tảng theo dõi chiến sự Nga-Ukraine dựa trên nguồn mở.

Mỏ lithium này nằm ở phía đông của Shevchenko, thuộc khu vực Donetsk, và đã bị quân đội Nga giành được trong quá trình tiến công về phía Pokrovsk.

Lithium, còn được gọi là "vàng trắng," là một nguồn tài nguyên chiến lược quan trọng. Nó được sử dụng để sản xuất pin và là yếu tố thiết yếu trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh bền vững trong tương lai.

Việc mất mỏ lithium ở Shevchenko là tổn thất thứ hai của Ukraine trước quân đội Nga trong thời gian gần đây. Trước đó, Ukraine đã mất mỏ Balka Kruta ở khu vực Zaporizhia, cách Berdiansk khoảng 30km về phía bắc.

Hai mỏ lithium lớn khác của Ukraine nằm gần Kropyvnytsky, phía tây sông Dnipro, do đó Ukraine vẫn kiểm soát.

Trong suốt năm qua, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lyndsey Graham và các chính trị gia Mỹ khác thân cận với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã nhiều lần nói về lượng khoáng sản dồi dào của Ukraine ở Donetsk.

Kyiv Post dẫn lời các chuyên gia cho rằng, đây dường như là lý do mà Nga có thể đã ưu tiên kiểm soát các khu vực giàu tài nguyên khoáng sản trong thời gian qua.

Vào năm ngoái, ông Graham cho rằng Mỹ không được phép để Nga giành chiến thắng ở Ukraine vì điều đó có nghĩa là Washington sẽ mất đi khả năng tiếp cận trực tiếp với trữ lượng khoáng sản dồi dào của Kiev ở khu vực miền Đông. Đây là trung tâm công nghiệp nặng, xương sống của nền kinh tế Ukraine.

Chính trị gia Mỹ nhấn mạnh, nếu Moscow thắng trong cuộc xung đột hiện tại, nước này có thể sẽ tiếp quản nguồn tài nguyên của Ukraine và "chia sẻ nó với Trung Quốc". Ông Graham mô tả kịch bản này là không hợp lý và sẽ tốt hơn nếu Mỹ tiếp cận được với trữ lượng khoáng sản này.

"Ukraine đang ở trên 10.000-12.000 tỷ USD trữ lượng khoáng sản quan trọng. Họ có thể là quốc gia giàu nhất châu Âu. Nếu chúng ta giúp Ukraine bây giờ, họ có thể trở thành đối tác kinh doanh tốt nhất mà chúng ta từng mơ ước, rằng lượng khoáng sản quan trọng nói trên có thể được Ukraine và phương Tây sử dụng chứ không phải được trao cho Nga và Trung Quốc", ông Graham nói.

Trong khi đó, vào tháng trước, truyền thông Mỹ dẫn nguồn thạo tin cho biết, Ukraine được cho đã trì hoãn việc ký kết một thỏa thuận khoáng sản quan trọng với chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Động thái này được cho là lá bài để Kiev có thể thuyết phục ông Donald Trump tiếp tục ủng hộ cho Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng với Nga trong tương lai.

Ukraine có trữ lượng lớn 20 loại khoáng sản quan trọng, bao gồm coban, graphite và lithium, nhiều trong số đó rất cần thiết cho các ngành công nghiệp của Mỹ. Trị giá của những kho khoáng sản này lên tới hàng nghìn tỷ USD. 

Nếu ông Trump ký thỏa thuận khoáng sản với Ukraine vào đầu nhiệm kỳ thứ 2, đó sẽ là một thành tựu nhanh chóng mà ông đạt được và sẽ khiến ông vui lòng. Nó cũng sẽ phù hợp với mong muốn của ông Trump, người có xu hướng điều hành nước Mỹ dưới góc nhìn của một doanh nhân.

Với việc kiểm soát lượng khoáng sản quan trọng của Ukraine, Nga có thể khiến cho lá bài này của Kiev giảm đi tác dụng với Mỹ và chính quyền ông Trump trong tương lai. 

Mặt khác, Nga cũng đang hướng về Pokrovsk. Đây không chỉ là trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine, mà còn là nơi có mỏ than cốc rất lớn, đóng vai trò thiết yếu trong ngành luyện kim của phía Kiev. 

Liên đoàn các nhà sản xuất thép Ukraine cảnh báo việc đóng cửa hoàn toàn mỏ than cốc có thể làm giảm hơn một nửa sản lượng thép của Ukraine. Đây sẽ là thiệt hại không nhỏ với nền kinh tế Ukraine, vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề sau gần 3 năm chiến sự.