Đại học Mỹ cảnh giác nguy cơ Trung Quốc đánh cắp công nghệ nhạy cảm

Ủy ban An ninh Quốc gia về Trí tuệ Nhân tạo (NSCAI), do cựu chủ tịch Google Eric Schmidt dẫn đầu, ngày 1/3 dự kiến sẽ bỏ phiếu về bản báo cáo cuối cùng trình Quốc hội Mỹ. Một phần mới liên quan tới vấn đề nghiên cứu trong trường đại học đã được bổ sung vào bản dự thảo báo cáo được công bố gần đây, trong đó đưa nhiều khuyến nghị trong các lĩnh vực như cạnh tranh trí tuệ nhân tạo hay chuỗi cung ứng chất bán dẫn.

Đề xuất của NSCAI bao gồm việc công bố nhiều thông tin hơn về nguồn quỹ nghiên cứu cũng như quan hệ đối tác tại các trường đại học ở Mỹ. NSCAI cũng đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu về các cá nhân và tổ chức để cảnh báo trước các rủi ro.

Động thái của NSCAI diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang tiến hành truy tố ít nhất 5 nhà nghiên cứu Trung Quốc - những đối tượng bị bắt hồi năm ngoái tại nhiều thành phố khác nhau ở Mỹ với cáo buộc gian lận thị thực vì không tiết lộ mối quan hệ với quân đội Trung Quốc.

Chen Song, một trong số những người bị bắt giữ, từng là nhà nghiên cứu về thần kinh học tại Đại học Stanford (Mỹ). Song đối mặt với các cáo buộc gồm cản trở pháp lý, tiêu hủy tài liệu và che giấu mối quan hệ với quân đội Trung Quốc.

Các trường hợp bị bắt giữ khác gồm Juan Tang - nhà nghiên cứu tại Trường Y Davis, Đại học California, Xin Wang - nhà nghiên cứu tại Đại học California San Francisco, Kaikai Zhao - nghiên cứu sinh tại Đại học Indiana ở Bloomington, Lei Guan - nhà nghiên cứu tại Đại học California Los Angeles.

Các vụ việc trên là một phần của chương trình "Sáng kiến Trung Quốc" do Bộ Tư pháp Mỹ triển khai từ năm 2018 nhằm đối phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia từ Bắc Kinh. Washington ngày càng lo ngại về vấn đề an ninh trong lĩnh vực nghiên cứu học thuật. Trong khi đó, Trung Quốc bác bỏ mọi cáo buộc cho rằng nước này tìm cách đánh cắp công nghệ của Mỹ.