Cuộc sống tê liệt ở nơi áp dụng chiến lược "Không Covid" chặt nhất thế giới

Trong vòng một năm qua, Thụy Lệ đã 4 lần phong tỏa, trong đó có đợt phong tỏa kéo dài gần một tháng. Toàn bộ nhà cửa ở một quận được sơ tán vô thời hạn để tạo "vùng đệm" để ngăn các ca nhiễm từ nơi khác xâm nhập. Các trường học đóng cửa nhiều tháng, ngoại trừ một số khối lớp với điều kiện giáo viên và học sinh không rời khỏi trường. Phòng học cũng trở thành ký túc xá.

Nhiều người dân địa phương, trong đó có ông Liu Bin, 59 tuổi, không có thu nhập nhiều tháng qua tại thành phố vốn phụ thuộc vào ngành du lịch và thương mại với Myanmar. Ông Liu, một người làm nghề môi giới hải quan trước khi hoạt động đi lại qua biên giới giữa Trung Quốc và Myanmar bị đóng băng do Covid-19, ước tính thiệt hại 150.000 USD. Ông phải xét nghiệm Covid-19 gần như hàng ngày và phải mượn tiền của con rể.

"Tại sao tôi lại phải trải qua những điều này? Tôi đã chủ động tuân thủ các biện pháp kiểm soát dịch. Những người bình thường như chúng tôi còn phải làm gì để đáp ứng các tiêu chuẩn nữa", ông Liu nói.

Một tài xế công nghệ ở Thụy Lệ cho biết, anh đã phải làm 90 xét nghiệm Covid-19 trong vòng 7 tháng qua. Một người dân khác cho biết, con trai mới một tuổi của anh cũng đã phải xét nghiệm 74 lần.

Cuộc sống gần như tê liệt

Khi thế giới đã chuyển dần sang chung sống an toàn với đại dịch Covid-19, Trung Quốc vẫn kiên trì với chiến lược xóa sổ hoàn toàn Covid-19 hay còn gọi là Không Covid (Zero Covid). Kể từ khi dịch bùng phát đến nay, Trung Quốc ghi nhận gần 5.000 ca tử vong do Covid-19.

Ở những khu vực không có ca mắc, cuộc sống gần như diễn ra bình thường. Trong khi đó, người dân ở Thụy Lệ đang phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt do tác động của chính sách Không Covid kể cả khi chỉ phát hiện một ca nhiễm.

Ở những thành phố khác, để ngăn chặn các ổ dịch bùng phát, lệnh phong tỏa chỉ giới hạn ở những khu vực dân cư nhất định và chỉ kéo dài một vài tuần. Tuy nhiên, ở Thụy Lệ, cuộc sống gần như tê liệt suốt một năm qua, người dân phải ở trong nhà suốt một thời gian dài. Thậm chí, trong thời gian không phong tỏa, người dân địa phương cũng không được ăn uống tại nhà hàng, nhiều doanh nghiệp vẫn phải đóng cửa.

Dai Rongli, một cựu quan chức địa phương, nói: "Mỗi lần thành phố bị phong tỏa là một lần mất mát nghiêm trọng về tinh thần và vật chất".

Hàng chục nghìn người đã rời Thụy Lệ để tránh tác động của lệnh phong tỏa. Chính quyền địa phương mới đây xác nhận, dân số của Thụy Lệ đã giảm xuống còn khoảng 200.000 người. Để kiểm soát dòng người rời khỏi thành phố, giới chức địa phương đã áp dụng chính sách buộc người dân chi trả chi phí 21 ngày cách ly trước khi ra khỏi thành phố.

Kiên trì với "Không Covid"

Trong tháng qua, Thụy Lệ chỉ ghi nhận 5 ca Covid-19 trong cộng đồng. Hơn 96% dân số của thành phố và khu vực lân cận đã được tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19. Trung Quốc cũng chưa ghi nhận ca Covid-19 nào là người từ Thụy Lệ đến các nơi khác.

Mặc dù vậy, giới chức địa phương ở đây vẫn giữ quan điểm chưa cần thiết nới lỏng các biện pháp ứng phó dịch. "Chừng nào Thụy Lệ chưa hết dịch, thì nguy cơ lây lan ra ngoài vẫn còn", Yang Mou, một quan chức thành phố cho biết tại một cuộc họp báo hôm 29/10.

Jin Dongyan, nhà virus học tại Đại học Hong Kong, nhận định Thụy Lệ là một trong những ví dụ rõ ràng nhất cho về sự kiên trì theo đuổi chiến lược Không Covid của chính phủ Trung Quốc. Kể từ khi Covid-19 bùng phát cuối năm 2019 đến nay, Trung Quốc tiếp tục áp dụng chiến lược phong tỏa, xét nghiệm diện rộng để đưa số ca nhiễm về 0 mà không cân nhắc các chiến lược khác có thể ít tốn kém hơn.

"Họ tin rằng đó là cách duy nhất họ có thể thành công, nhưng thực tế có thể không phải vậy. Tình hình thay đổi rất nhanh. Bây giờ rất khác năm 2020", ông Jin Dongyan nói.

Những tuần gần đây, một số khu vực khác ở Trung Quốc đã áp đặt trở lại các biện pháp hạn chế do bùng phát các ổ dịch mới liên quan đến du lịch trong nước. Đợt dịch mới từ giữa tháng 10 đến nay đã khiến hơn 700 người ở Trung Quốc mắc Covid-19.

Khoảng 10.000 du khách mắc kẹt ở Nội Mông sau khi khu vực này ghi nhận các ca Covid-19 mới. Trong khi đó, khoảng 30.000 du khách ở khu giải trí Disneyland tại Thượng Hải phải chờ nhiều giờ đồng hồ để xét nghiệm Covid-19. Một phần thủ đô Bắc Kinh bị phong tỏa, nhiều chuyến tàu, máy bay bị hủy. Một huyện ở tỉnh Giang Tây thậm chí ra quy định chuyển toàn bộ tín hiệu đèn giao thông sang đỏ để hạn chế xe cộ đi lại nhằm ngăn các hoạt động di chuyển không cần thiết. Lệnh này sau đó đã bị rút lại do vấp phải sự phản ứng của dư luận.

Thụy Lệ càng dễ bị tác động bởi các lệnh hạn chế hơn. Thành phố này nằm ở một góc của tỉnh Vân Nam, có chung đường biên giới gần 200 km với Myanmar. Thụy Lệ thu hút nhiều khách du lịch và người buôn bán. Năm 2019, cửa khẩu ở Thụy Lệ có 17 triệu lượt thông quan.

Khi Trung Quốc đóng cửa biên giới để ngăn dịch Covid-19, hoạt động giao thương và du lịch ở đây gần như sụp đổ. "Các lệnh phong tỏa kéo dài khiến thành phố gần như tê liệt", ông Dai nói.

Người dân Thụy Lệ chia sẻ những câu chuyện của mình trên mạng xã hội, phàn nàn về việc không thể thăm hỏi người thân hay việc các cửa hàng đóng cửa hàng loạt. Trong khi đó, chi phí sinh hoạt hàng ngày tăng vọt, khiến người dân nghèo càng khó khăn hơn nữa.