Chuyên gia WHO phát hiện điều bất thường khi điều tra Covid-19 ở Trung Quốc

Sau gần 1 tháng, nhóm chuyên gia của WHO, trong đó có cả các chuyên gia độc lập, đã hoàn tất quá trình điều tra nguồn gốc Covid-19 ở Trung Quốc. Báo cáo sơ bộ của cuộc điều tra dự kiến sẽ công bố trong vài ngày tới. Nguồn thạo tin cho hay, báo cáo sơ bộ được cho là sẽ khuyến nghị mở rộng truy vết tiếp xúc của bệnh nhân Covid-19 đầu tiên ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc Trung Quốc. Các chuyên gia WHO đã vô cùng ngạc nhiên khi phát hiện rằng các nhà khoa học Trung Quốc không quan tâm đúng mức đến việc truy vết tiếp xúc bệnh nhân Covid-19 đầu tiên ở Vũ Hán cũng như chuỗi cung ứng thực phẩm ở chợ hải sản Hoa Nam. Giáo sư Yanzhong Huang, một chuyên gia cấp cao về y tế cộng đồng nói, ông vô cùng bất ngờ khi giới chức Trung Quốc "không đầu tư công sức điều tra hai manh mối quan trọng như thế".

Một trong hai khía cạnh mà các chuyên gia WHO khuyến nghị là điều tra thêm về lịch sử tiếp xúc của bệnh nhân Covid-19 đầu tiên được xác nhận ở Trung Quốc hôm 8/12/2019. Danh tính của bệnh nhân không được tiết lộ, nhưng được biết đây là một người đàn ông khoảng 40 tuổi, sống cùng với vợ con và không đi xa nơi sinh sống gần thời điểm phát hiện mắc Covid-19. Người đàn ông này không có liên hệ nào với chợ hải sản Hoa Nam - khu chợ được cho là có mối liên hệ với giai đoạn đầu bùng phát dịch Covid-19. Bệnh nhân không phải là người yêu thích các hoạt động thể thao tập trung đông người, sở thích chính của anh là lướt internet.

Ông Peter Daszak, một thành viên trong nhóm 17 chuyên gia của WHO, cho biết bệnh nhân nói bố mẹ của anh đã đến một chợ bán động vật tươi sống ở Vũ Hán thời gian đó, nhưng không phải là chợ hải sản Hoa Nam. "Tôi thấy một điều đáng chú ý là các chợ khác ở Vũ Hán, không chỉ chợ Hoa Nam cũng bán sản phẩm từ động vật hoang dã (trung gian có thể đã lây truyền Covid-19)", ông Daszak nói.

Các nhà khoa học khẳng định với nhóm chuyên gia WHO rằng cha mẹ của bệnh nhân Covid-19 đầu tiên đã có kết quả âm tính, nhưng dường như giới chức Trung Quốc đã không truy vết tiếp xúc của họ tại khu chợ đó.

"Nếu cha mẹ bệnh nhân có kết quả âm tính, không có nghĩa là không cần truy vết tiếp xúc của họ. Điều này cần phải làm bây giờ để tìm hiểu sự lây lan của Covid-19 ở Vũ Hán", ông Daszak nói.

Giáo sư Maureen Miller, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Columbia, cho rằng việc bệnh nhân không có liên hệ với các chợ tươi sống và không đi lại nhiều quanh thời điểm được xác định mắc Covid-19 cho thấy dịch có thể đã lây lan trong cộng đồng ở Trung Quốc từ trước đó.

Một khuyến nghị nữa dự kiến sẽ được đưa ra trong báo cáo sơ bộ của nhóm chuyên gia WHO đó là lập tức điều tra chuỗi cung của chợ hải sản Hoa Nam. Ông Daszak cho biết, các nhà khoa học Trung Quốc đã cung cấp cho các chuyên gia WHO một danh sách nông sản của các tỉnh phía nam của nước này gồm Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông cung cấp cho chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán.

"Sẽ có nhiều khuyến nghị trong đó bao gồm khuyến nghị truy nguồn gốc sản phẩm từ các trang trại, xét nghiệm người nông dân, phỏng vấn và xét nghiệm người thân của họ, tìm manh mối liệu có phải dịch đã lây lan ở đó trước khi bùng phát ở Vũ Hán hay không. Trước đó không ai kiểm tra động vật. Các trang trại đó giờ đã đóng cửa", ông Daszak cho biết.

Ông Daszak cho hay, các nhà khoa học Trung Quốc đã đến kiểm tra các trang trại động vật hoang dã trong và xung quanh tỉnh Hồ Bắc, và một số "nhà cung cấp đầu mối", nhưng không phải các trang trại phía Nam mà ông và các chuyên gia WHO quan tâm nhất.

Theo ông, việc kiểm tra chuỗi cung có thể giúp các nhà khoa học xác định loại động vật nào (hoặc con người) đã lây truyền vi rút cho nhau trước khi truyền sang người. "Lây truyền có thể đã xuất hiện sớm hơn một chút, khoảng tháng 11 hoặc thậm chí tháng 10", ông Daszak nói khi đề cập đến thời điểm vi rút SARS-CoV-2 chuyển từ động vật sang người.

Về phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao và Ủy ban Y tế Quốc gia của nước này hiện chưa đưa ra bình luận. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm 18/2 khẳng định Trung Quốc đã điều tra rất "kỹ lưỡng, chuyên nghiệp dựa trên cơ sở khoa học với các chuyên gia của WHO".