Hé lộ kế hoạch hòa bình 28 điểm của châu Âu nhằm chấm dứt xung đột Ukraine

Truyền thông ngày 23/11 đã công bố nội dung bản kế hoạch hòa bình sửa đổi của châu Âu nhằm giải quyết xung đột Ukraine.

Đề xuất sửa đổi này, do 3 cường quốc châu Âu gồm Anh, Pháp và Đức soạn thảo, lấy kế hoạch của Mỹ làm cơ sở, nhưng xem xét từng điểm với một số đề xuất được thay đổi và xóa bỏ.

Kế hoạch hòa bình của châu Âu, sửa đổi dựa trên kế hoạch hòa bình của Mỹ, như sau:

1. Ukraine sẽ được bảo đảm về chủ quyền

2. Nga, Ukraine và châu Âu sẽ ký một thỏa thuận không xâm phạm toàn diện. Mọi vấn đề mơ hồ kéo dài suốt 30 năm qua sẽ được coi là đã giải quyết.

Điểm 3 trong kế hoạch hòa bình của Mỹ, trong đó nêu rõ "Nga cam kết sẽ không can thiệp vào các nước láng giềng và NATO cam kết không mở rộng thêm", bị xóa bỏ.

4. Sau khi thỏa thuận hòa bình được ký kết, Nga và NATO sẽ tổ chức đối thoại để giải quyết mọi vấn đề về an ninh và tạo điều kiện hạ nhiệt căng thẳng, nhằm đảm bảo an ninh toàn cầu, đồng thời tăng cường cơ hội kết nối và phát triển kinh tế trong tương lai.

5. Ukraine sẽ nhận được các đảm bảo an ninh đáng tin cậy.

6. Quy mô quân đội Ukraine sẽ được giới hạn ở mức 800.000 người trong thời bình. (Kế hoạch của Mỹ quy định giới hạn quân số của các lực lượng vũ trang Ukraine chỉ 600.000 người bất kể trong thời kỳ xung đột hay hòa bình).

7. Việc Ukraine gia nhập NATO phụ thuộc vào sự đồng thuận của các thành viên NATO. (Kế hoạch của Mỹ đề xuất Ukraine chấp nhận ghi vào hiến pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, trong khi NATO bổ sung vào điều lệ quy định sẽ không kết nạp Ukraine trong tương lai).

8. NATO đồng ý không triển khai quân đội dưới quyền chỉ huy lâu dài tại Ukraine trong thời bình. (Kế hoạch của Mỹ đề xuất NATO không triển khai quân ở Ukraine).

9. Máy bay chiến đấu của NATO sẽ được triển khai tại Ba Lan.

10. Về bảo đảm từ Mỹ cho Ukraine sẽ tương tự Điều 5 Hiến chương NATO.

- Mỹ sẽ nhận được bồi hoàn cho việc cung cấp bảo đảm.

- Nếu Ukraine tấn công Nga, Ukraine sẽ mất sự bảo đảm này.

- Nếu Nga tấn công Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp mạnh mẽ, tất cả các lệnh trừng phạt toàn cầu sẽ được khôi phục và mọi hình thức công nhận đối với lãnh thổ mới và tất cả các lợi ích khác từ thỏa thuận này sẽ bị hủy bỏ.

11. Ukraine đủ điều kiện gia nhập EU và sẽ nhận được quyền tiếp cận thị trường châu Âu theo chế độ ưu tiên ngắn hạn trong thời gian xem xét vấn đề này.

12. Một gói biện pháp tái thiết Ukraine quy mô lớn toàn cầu bao gồm những yếu tố sau và có thể tiếp tục mở rộng:

- Thành lập Quỹ Phát triển Ukraine để đầu tư vào các ngành công nghiệp tăng trưởng cao, bao gồm công nghệ, trung tâm dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

- Mỹ sẽ hợp tác với Ukraine để cùng nhau khôi phục, phát triển, hiện đại hóa và vận hành cơ sở hạ tầng khí đốt của Ukraine, bao gồm đường ống và các cơ sở lưu trữ.

- Các nỗ lực chung để khôi phục các khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh nhằm tái thiết, phát triển và hiện đại hóa các thành phố và khu dân cư.

- Phát triển cơ sở hạ tầng.

- Khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên.

- Ngân hàng Thế giới sẽ xây dựng một gói tài chính đặc biệt để thúc đẩy các nỗ lực này.

13. Nga sẽ được tái hòa nhập vào nền kinh tế toàn cầu:

- Việc nới lỏng trừng phạt sẽ được thảo luận và thống nhất theo từng giai đoạn và trên cơ sở từng trường hợp cụ thể.

- Mỹ sẽ ký kết một Thỏa thuận Hợp tác Kinh tế dài hạn với Nga để cùng phát triển lĩnh vực năng lượng, tài nguyên thiên nhiên, cơ sở hạ tầng, trí tuệ nhân tạo (AI), trung tâm dữ liệu, đất hiếm, các dự án chung ở Bắc Cực, cũng như nhiều cơ hội hợp tác cùng có lợi khác.

- Nga sẽ được mời trở lại G8.

14. Ukraine sẽ được tái thiết hoàn toàn và bồi thường tài chính, bao gồm thông qua các tài sản có chủ quyền của Nga, vốn sẽ bị đóng băng cho đến khi Nga bồi thường thiệt hại cho Ukraine. (Châu Âu đã hủy bỏ đề xuất của Mỹ về việc đầu tư 100 tỷ USD tài sản Nga bị đóng băng vào các nỗ lực do Mỹ dẫn dắt để tái thiết, đầu tư vào Ukraine và Mỹ sẽ nhận 50% lợi nhuận từ khoản đầu tư này).

15. Một nhóm công tác chung về vấn đề an ninh sẽ được thành lập với sự tham gia của Mỹ, Ukraine, Nga và các nước châu Âu để thúc đẩy và thực thi tất cả các điều khoản của thỏa thuận này.

16. Nga sẽ ban hành chính sách không gây hấn với châu Âu và Ukraine.

17. Mỹ và Nga đồng ý gia hạn các hiệp ước không phổ biến và kiểm soát vũ khí hạt nhân, bao gồm hiệp ước START I.

18. Ukraine đồng ý tiếp tục là một quốc gia phi hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân.

19. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được khởi động lại dưới sự giám sát của IAEA, và lượng điện sản xuất được sẽ được chia đều cho Nga và Ukraine theo tỷ lệ 50:50.

20. Ukraine sẽ áp dụng các quy định của EU về khoan dung tôn giáo và bảo vệ các nhóm ngôn ngữ thiểu số. (Đề xuất của Mỹ không tham chiếu đến các quy định của EU và bao gồm một điều khoản cấm "mọi hệ tư tưởng Đức Quốc xã").

21. Các vùng lãnh thổ:

Ukraine cam kết không giành lại lãnh thổ thuộc chủ quyền của nước này nhưng bị kiểm soát bằng các biện pháp quân sự. Các cuộc đàm phán về trao đổi lãnh thổ sẽ bắt đầu từ đường giới tuyến.

(Kế hoạch của Mỹ đề xuất Crimea, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận thuộc quyền kiểm soát của Nga trên thực tế và Mỹ sẽ là một trong những bên công nhận; Kherson và Zaporizhzhia sẽ được đóng băng theo giới tuyến hiện tại; Nga sẽ từ bỏ các vùng lãnh thổ khác mà nước này kiểm soát ngoài 5 khu vực trên theo thỏa thuận; Ukraine sẽ rút khỏi phần tỉnh Donetsk mà nước này đang kiểm soát, khu vực này sẽ trở thành vùng đệm phi quân sự trung lập, được quốc tế công nhận là lãnh thổ thuộc Nga, nhưng Nga sẽ không đưa quân vào vùng phi quân sự này).

22. Sau khi đạt được thỏa thuận về lãnh thổ trong tương lai, cả Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các thỏa thuận này bằng vũ lực. Mọi đảm bảo an ninh sẽ không được áp dụng nếu điều này bị vi phạm.

23. Nga cam kết không cản trở việc Ukraine sử dụng sông Dnipro cho mục đích thương mại, và các thỏa thuận sẽ được đạt được về vận chuyển ngũ cốc tự do qua Biển Đen.

24. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng:

- Tất cả tù binh và thi thể còn lại sẽ được trao đổi theo nguyên tắc bàn giao tất cả.

- Tất cả dân thường bị giam giữ và con tin sẽ được trả tự do, bao gồm cả trẻ em.

- Sẽ có một chương trình đoàn tụ gia đình.

-  Các biện pháp sẽ được thực hiện để giảm thiểu tổn thương của các nạn nhân từ cuộc xung đột.

25. Ukraine sẽ tổ chức bầu cử càng sớm càng tốt sau khi ký kết thỏa thuận hòa bình. (Kế hoạch của Mỹ yêu cầu Ukraine sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 100 ngày).

26. Các điều khoản sẽ được đưa ra để giảm thiểu tổn thương của các nạn nhân từ cuộc xung đột. (Kế hoạch của Mỹ đề xuất một lệnh ân xá toàn diện cho tất cả các bên, bao gồm cả Nga).

27. Thỏa thuận này sẽ có hiệu lực pháp lý. Quá trình thực hiện thỏa thuận sẽ được giám sát và đảm bảo bởi một Hội đồng Hòa bình, do Tổng thống Donald J. Trump đứng đầu. Sẽ có biện pháp trừng phạt cho hành vi vi phạm.

28. Khi tất cả các bên đồng ý với bản ghi nhớ này, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay lập tức khi cả hai bên rút quân về các vị trí đã thỏa thuận để bắt đầu thực hiện thỏa thuận. Các phương thức ngừng bắn, bao gồm cả giám sát, sẽ được cả hai bên thống nhất dưới sự giám sát của Mỹ.