Châu Âu vẫn gián tiếp chi hàng tỷ USD mua dầu Nga?

Dựa trên báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) và Trung tâm Nghiên cứu Dân chủ (CSD), hãng tin Mỹ Politico chỉ ra rằng, dầu của Nga dường như đang chảy vào EU qua Thổ Nhĩ Kỳ với số lượng lớn.

Một nhà phân tích năng lượng cấp cao của CSD cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ dường như đã trở thành điểm "trung chuyển" cho các sản phẩm nhiên liệu của Nga sang EU, tạo ra doanh thu "khủng" cho Điện Kremlin.

Từ tháng 2/2023 đến tháng 2/2024, Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng lượng dầu nhập từ Nga lên 105% so với 12 tháng trước đó. Trong cùng thời gian, xuất khẩu nhiên liệu của Thổ Nhĩ Kỳ sang EU tăng 107%.

"Điều đó không có nghĩa là mọi chuyến hàng nhiên liệu đến EU từ Thổ Nhĩ Kỳ đều có nguồn gốc từ Nga. Thổ Nhĩ Kỳ có các nhà máy lọc dầu có thể xử lý gần 1 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Và các công ty Thổ Nhĩ Kỳ cũng có khả năng bán một lượng nhiên liệu không phải của Nga cho EU", báo cáo cho biết.

Tuy nhiên, theo Politico, điều này cho thấy các lệnh trừng phạt phương Tây áp lên Nga vẫn lộ ra những lỗ hổng nhất định. Bất chấp những hạn chế, các nước EU vẫn được phép nhập khẩu nhiên liệu "hỗn hợp" nếu nó được dán nhãn là không phải của Nga.

Theo nghiên cứu, cơ chế xuất khẩu gián tiếp này được cho đã mang lại cho Moscow tới 3 tỷ euro chỉ từ ba cảng Thổ Nhĩ Kỳ (Ceyhan, Marmara Ereğlisi và Mersin) trong 12 tháng sau khi EU cấm nhiên liệu của Nga vào tháng 2/2023.

Ví dụ, từ tháng 2/2023 đến năm 2024, cảng Ceyhan đã tiếp nhận khoảng 22 triệu thùng nhiên liệu, 92% trong số đó đến từ Nga, gấp 3 lần lượng nhập khẩu từ Moscow năm trước. Trong cùng thời gian, 85% nhiên liệu xuất khẩu từ cảng này chảy sang EU.

Tình trạng tương tự cũng đang xảy ra ở cảng Marmara Ereğlisi phía tây và cảng Mersin phía nam. Cả hai cảng đều ghi nhận lượng nhập khẩu nhiên liệu từ Nga tăng đột biến so với hàng năm, trùng với thời điểm xuất khẩu sang EU cũng tăng đột biến.