Châu Âu cân nhắc phương án mới với khối tài sản bị đóng băng của Nga

Politico đưa tin, bà Von der Leyen đã đề xuất sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để phát hành một “khoản vay bồi thường” cho Ukraine trong một bài phát biểu tại Strasbourg, Pháp.

Khi Ukraine đối mặt với khoản thâm hụt ngân sách ước tính 8 tỷ euro vào năm 2026, bà Von der Leyen gợi ý châu Âu sẽ cần chuyển nguồn tài trợ mới để hỗ trợ quốc gia đã bị chiến sự tàn phá trong hơn 3 năm qua.

Ý tưởng của bà là sử dụng các khoản tiền mặt gắn liền với khối tài sản bị đóng băng của Nga để bảo đảm cho một khoản vay mới dành cho Ukraine. Bà Von der Leyen không nêu chi tiết thêm về cách thức thực hiện.

“Ukraine sẽ chỉ hoàn trả khoản vay này khi Nga trả tiền bồi thường. Số tiền đó sẽ giúp Ukraine ngay từ hôm nay”, Bà Von der Leyen phát biểu trước Nghị viện châu Âu.

Bà bổ sung rằng khoản vay này “cũng sẽ rất quan trọng trong trung và dài hạn đối với an ninh của Ukraine. Ví dụ như tài trợ cho lực lượng vũ trang Ukraine, đóng vai trò tuyến phòng thủ đầu tiên về đảm bảo an ninh".

Điểm then chốt là phương án này sẽ không tịch thu trực tiếp tài sản của Nga, điều mà đa số các nước EU phản đối vì lo ngại về pháp lý và tài chính.

Tuy nhiên, một số nước châu Âu trước đây đã bác bỏ ý tưởng “khoản vay bồi thường” vì lo ngại đây có thể là hành động không tuân theo luật pháp quốc tế.

Bỉ đặc biệt nhạy cảm với vấn đề này vì nước này là nơi đặt trụ sở của Euroclear, công ty tài chính đang nắm giữ các tài sản Nga bị phong tỏa.

Tuần trước, Ngoại trưởng Bỉ Maxime Prevot nói với AFP rằng, việc tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị phong tỏa, có nguy cơ gây ra tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế châu Âu.  

EU đã đóng băng khoảng 200 tỷ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga sau cuộc chiến ở Ukraine năm 2022.

“Đối với Bỉ, việc tịch thu tài sản quốc gia của Nga không phải là một lựa chọn. Một vụ tịch thu như vậy, được thúc đẩy bởi một quyết định chính trị thay vì một quyết định pháp lý hay tư pháp, nhiều khả năng sẽ gây ra một cú sốc hệ thống khủng khiếp đối với toàn bộ các thị trường tài chính châu Âu, giáng đòn nặng nề vào uy tín của đồng euro, và từ đó tạo ra những hiệu ứng domino rất đáng lo ngại", ông nói.

Năm ngoái, Liên minh châu Âu, cùng với các đối tác G7, đã sử dụng tiền lãi thu được từ các tài sản này để bảo lãnh khoản vay 50 tỷ USD cho Ukraine, hiện vẫn được giải ngân theo từng đợt.

“Bạn có nghĩ rằng tất cả các quốc gia khác trên thế giới, những nước cũng đã đầu tư hàng chục tỷ (euro) vào các thị trường tài chính châu Âu sẽ nói rằng: "Nếu việc tịch thu tài sản dễ dàng như vậy thì ngày mai tôi sẽ chuyển chúng sang nơi khác" hay sao?”, ông Prevot nói.

Các ngoại trưởng EU đã thảo luận về khả năng hành động nhiều hơn với số tài sản này tại một cuộc họp tuần trước, nhưng sự phản đối từ Bỉ cùng với các quốc gia khác như Đức khiến cho việc này khó thành hiện thực.