Cái chết luôn rình rập và nỗi đau khôn nguôi ở chiến trường Ukraine

Nữ phóng viên chiến trường Asami Terajima ở báo Kyiv Independent vừa trở về từ mặt trận Donetsk đã kể lại những trận giao tranh khốc liệt và những nỗi đau không thể chữa lành. 

Lữ đoàn cơ giới độc lập số 93 Ukraine nổi tiếng, trong đó Vitalii là thành viên, đã chiến đấu từ lâu ở phía đông Donetsk và là sự kết hợp giữa những chiến binh giàu kinh nghiệm với những người mới, chưa tham gia chiến đấu.

Trong một trong những ngày "shashlyk" (thịt nướng) vào mùa hè năm 2023, chỉ huy đơn vị súng cối lữ đoàn, Oleksandr, đã chào đón những tân binh. Thiếu tá 51 tuổi đến từ miền nam Odessa cảm ơn vì sự dũng cảm của họ trong việc tiếp tục bảo vệ Ukraine.

Chỉ trong vài tuần nữa, đơn vị của Oleksandr sẽ được điều động trở lại một trong những điểm nóng nhất, ngay phía nam Bakhmut do Nga kiểm soát.

Người bạn tốt của cô, Vladyslav (Vlad), một người gốc ở vùng Kryvyi Rih 28 tuổi chiến đấu trong cùng đơn vị, biết rằng những người ở tiền tuyến cần thêm nhân lực và anh ấy rất muốn quay trở lại càng sớm càng tốt. Anh cố gắng đánh lạc hướng bản thân bằng cách khám phá thế giới câu cá, hào hứng với những thiết bị mới.

Tất cả đều không hề biết rằng 3 thành viên đơn vị, chỉ huy Oleksandr cùng những người bạn của cô là Vlad và Artem, sẽ thiệt mạng trong một cuộc tấn công nghiệt ngã bằng tên lửa chống tăng Nga vào sáng sớm ngày 19/11/2023.

Khi thưởng thức món xiên nướng vào tháng 2 này, Vitalii nói rằng, mặc dù đã kéo được thi thể Oleksandr nhưng anh không thể chấp nhận nổi thực tế về cái chết của người chỉ huy. Vlad, người đứng gần chiếc xe tải bị quân Nga tấn công nhất, không thể nhận dạng được. Một người bạn khác - người từng ngủ cạnh Vlad ở căn cứ - gần như bất tỉnh khi thu thập các bộ phận cơ thể bằng than của anh.

Phóng viên Terajima kể rằng cô đã tới thăm Kryvyi Rih, quê hương của Vlad, nhưng điểm đến là một nhà thờ nơi lễ tang của quân nhân Ukraine này đang được cử hành và chứng kiến bạn gái, chị gái và mẹ của anh khóc thương tiếc.

Khi đến lượt nói lời tạm biệt cuối cùng, cô quỳ bên cạnh quan tài và cảm ơn sự phục vụ của anh ấy. Cô thề rằng sẽ tiếp tục làm việc để làm sáng tỏ sự tàn khốc của chiến tranh.

Ba tháng trôi qua kể từ đám tang, sự mất mát của ba người đàn ông dũng cảm này vẫn khiến cô cảm thấy khó tin.

Nói lời tạm biệt

Artem - một cựu thợ mỏ than 35 tuổi - là người thứ ba trong số thành viên đơn vị súng cối thiệt mạng vào ngày đó. Cô nhớ cuộc trò chuyện cuối cùng với Artem vào cuối tháng 9, ở ngay bên ngoài căn hộ của anh ấy, ngồi trên cầu thang dưới bầu trời đầy sao.

Artem đã nói rằng thật khó để thấy cuộc sống tiếp diễn ở những thành phố như Kiev khi bạn không có cuộc sống xa hoa theo cách mình muốn.

"Chiến tranh đã kết thúc ở đó đối với dân thường", Artem nói trong cuộc gặp cuối cùng. "Họ (thường dân ở các thành phố như Kiev) hiểu rằng (chiến tranh) đang ở đâu đó, nhưng họ biết rằng nó sẽ không đến được với họ", anh nghĩ.

Anh vô cùng tổn thương khi cuộc sống cứ thế trôi qua trong khi cuộc sống vẫn tiếp tục ở những thành phố ít bị ảnh hưởng bởi chiến tranh. Nhưng thay vì sợ chết hay mất hy vọng, Artem nói rằng, một người lính cần làm theo bản năng và suy nghĩ của mình để giảm thiểu nguy cơ gặp nguy hiểm.

Artem nói: "Bạn càng làm việc hiệu quả thì khả năng bạn gặp phải thiệt hại càng thấp. Vì vậy, bạn nghĩ về cách thực hiện tất cả những điều này một cách hiệu quả, và đôi khi bạn thậm chí quên mất rằng ở đây có cái chết và nó đang rình rập bạn ở mọi ngóc ngách".

Artem nói thêm: "Nếu một người nằm xuống, anh ta thậm chí sẽ không nhận ra điều đó. Còn tệ hơn nữa là bị tàn tật, trước hết là đối với người bị tàn tật, và thứ hai là đối với người thân, sẽ rất khó để chăm sóc bạn... Dù sao đi nữa, một người sẽ chết vào một thời điểm nào đó, một số người ngã xuống sớm hơn những người khác. Vì vậy, thực sự không có suy nghĩ nào về cái chết (trong đầu tôi)".

Họ ôm nhau và nói lời tạm biệt. Đáng lẽ họ sẽ gặp nhau khi anh ấy trở về sau một nhiệm vụ chiến đấu vài ngày sau đó, nhưng thời gian của hai người không trùng khớp, và tin tức tiếp theo cô nghe được là về cái chết của anh.

Tổn thất, cái chết và nỗi đau sâu đến mức không thể chữa lành

Cô kể rằng, chuyến đi vừa qua tới Donbass đặc biệt khó khăn, đến mức một ý nghĩ đã chôn giấu bấy lâu nay lại hiện lên trong cô: Bạn bè của bạn có thể bị thiệt mạng khi bảo vệ một vị trí mà quân Nga có thể chiếm được ngay trong tuần tới.

Bạn bắt đầu tự hỏi kết quả cuối cùng của cuộc chiến trên thực tế có thể là gì, và ngay lập tức bạn cố gắng ngăn chặn suy nghĩ. Bạn luôn muốn cái chết của những người thân thiết có ý nghĩa gì đó, nhưng có vẻ như điều đó không phải lúc nào cũng đúng.

Hơn hai năm sau khi cuộc xung đột Ukraine bùng nổ, biết bao gia đình đã phải gánh chịu những mất mát đau lòng.

Trong cuộc họp báo đánh dấu năm thứ hai chiến sự, Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng 31.000 binh sĩ Ukraine đã thiệt mạng. Thật không may, con số thực sự là cao hơn, nhiều người được coi là "mất tích" vì thi thể của họ không thể được tìm thấy từ chiến trường.

Hầu hết những người lính đều nói rằng chỉ một phần nhỏ trong số những người chiến đấu kể từ tháng 2/2022 đã sống sót đến được thời điểm này.

Thật may mắn khi thi thể của Vlad, Oleksandr và Artem đã được tìm thấy. Chiếc xe tải bị phá hủy vẫn đứng đó, nhắc nhở những người lính về nỗi kinh hoàng mỗi khi họ vượt qua nó trên đường đến hiện trường.

Cô cảm thấy vô cùng đau lòng khi biết gia đình của những người lính mất tích vẫn tin rằng những người thân yêu của họ còn sống và bị Nga giam giữ vì không có bằng chứng (thi thể) chứng minh họ đã thiệt mạng trong khi chiến đấu.

Ít ai biết rằng nỗi đau sẽ sâu đến mức không thể chữa lành được. Ai biết được rằng con người sẽ sống trong một thế giới mà cái chết thường xuyên xảy ra xung quanh, mất đi bạn bè, hết người này đến người khác.