Trong những năm của thập niên 80 và 90, huyền thoại Steve Jobs của Apple đã đưa ra rất nhiều dự đoán về tương lai của ngành công nghiệp công nghệ cao, cũng như cách mà Internet sẽ tác động đến cuộc sống hàng ngày với một sự chính xác đến mức đáng ngạc nhiên.

Ngày nay, bạn có thể khó lòng rời khỏi khỏi nhà mà không cầm theo chiếc điện thoại thông minh. Tuy nhiên trở lại từ giữa những năm 1980 và 1990, thì một thiết bị như iPhone vẫn còn vượt xa tầm nhìn của hầu hết các công ty công nghệ và người tiêu dùng.

Những gã khổng lồ truyền thông trực tuyến đương đại như Facebook và YouTube vẫn còn ít nhất 20 năm nữa mới bùng nổ và Google mới chỉ lần đầu trở thành một công ty hoàn chỉnh vào năm 1998.

Nói cách khác, bối cảnh công nghệ thời ấy rất khác biệt so với hiện nay, và là một ngành nghề không được đánh giá cao.

Tuy nhiên, Steve Jobs lúc bấy giờ đã đưa ra nhiều nhận định của ông về tác động của máy tính và Internet đối với cuộc sống của chúng ta.

Apple ra mắt iPad vào năm 2010, nhưng có vẻ như Steve Jobs đã nghĩ về mô hình máy tính bảng từ 27 năm trước đó.

Trong bản ghi âm từ bài phát biểu của Steve Jobs tại Hội nghị Thiết kế Quốc tế ở Aspen năm 1983, ông đã đề cập đến "một chiếc máy tính tuyệt vời nằm trong một cuốn sách mà bạn có thể mang theo bên mình và tìm kiếm thông tin chỉ trong năm phút".

Sau khi bản ghi đầy đủ của bài phát biểu này được công bố vào năm 2012 trên trang Blog "Life, Liberty, & Technology", nhiều tờ báo đã chỉ ra rằng mô tả này nghe rất giống với chiếc iPad.

Khi Jobs ra mắt thế hệ iPad đầu tiên vào ngày 27/1/2010, ông đã nói rõ với thế giới về mục đích của thiết bị này. Trong slide thuyết trình trên sân khấu, các khách mời thấy hình ảnh một chiếc iPhone, một chiếc MacBook, và một dấu hỏi ở ngay chính giữa hai sản phẩm này. Ông đưa ra một câu hỏi ngắn gọn: "Liệu có chỗ cho một thể loại thiết bị thứ ba ở giữa hay không?"

Cho tới nay, đã gần một thập kỷ từ khi chiếc iPad đầu tiên được ra đời, song nó vẫn đóng vai trò quan trọng và gần như không thể thay thế ở một số chức năng nhất định.

Từ lâu trước khi Siri hay Alexa ra đời, Steve Jobs đã dự đoán về mô hình trợ lý ảo khi được hỏi về vai trò của máy tính vào năm 1984.

"Giai đoạn tiếp theo của máy tính sẽ là với tư cách một "đặc vụ", Steve Jobs trả lời trong một cuộc phỏng vấn năm 1984 với Tạp chí Access của Newsweek, được xuất bản bởi tờ The Daily Beast.

"Nói cách khác, sẽ như thể có một con người nhỏ bé ở bên trong chiếc hộp đó bắt đầu dự đoán những gì bạn muốn. Thay vì trực tiếp thực hiện, nó sẽ bắt đầu hướng dẫn bạn thông qua một lượng lớn thông tin. Nó gần giống như việc chúng ta có người bạn nhỏ bên trong chiếc hộp đó."

Sự "giao tiếp" giữa con người và máy móc cũng được Steve Jobs dự đoán trước một cách vô cùng chính xác. "Bạn sẽ bắt đầu dạy nó về bản thân mình", Jobs nói. "Và nó sẽ tiếp tục lưu trữ tất cả thông tin này rồi phân tích và đưa ra những gợi ý cho bạn".

Chúng sẽ biết gần như tất cả các thông tin "thô" trong cuộc sống của bạn, và sẽ bắt đầu tạo ra sự kết nối giữa các dữ liệu này ..."

Từ hơn 20 năm trước khi Apple giới thiệu iPhone, Steve Jobs đã dự đoán về thiết bị mà sau này sẽ tạo lập nên sự vĩ đại của ông.

"Tôi đã luôn nghĩ rằng sẽ thật tuyệt vời khi có một chiếc hộp nhỏ, một kiểu như một phiến đá mà bạn có thể mang theo bên mình", Steve Jobs trả lời tạp chí Access của Newsweek năm 1984.

Ông cũng từng dự đoán rằng loại thiết bị này sẽ được sử dụng rộng rãi, ngay cả với những đứa trẻ mới 10 tuổi, và nhận định này chính xác một cách ngạc nhiên.

Theo một nghiên cứu năm 2016 từ Influence Central, độ tuổi trung bình mà một đứa trẻ bắt đầu được sử dụng chiếc điện thoại đầu tiên của chúng là 10,3 tuổi. Điều này cũng trùng khớp với một nghiên cứu của Nielsen từ năm 2017, cho thấy 45% trẻ lần đầu tiên dùng điện thoại trong độ tuổi từ 10 đến 12.
 
Steve Jobs dự đoán vào năm 1995 rằng Internet sẽ giúp các công ty khởi nghiệp có thể cạnh tranh với các tập đoàn hàng đầu vì cho phép họ bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng thay vì đầu tư vào tài nguyên phân phối.

"Một điều rất thú vị sẽ xảy ra, khi nó sẽ phá vỡ cấu trúc cơ bản của nền kinh tế, và tạo sự hiện diện trên thị trường của các công ty rất nhỏ, nhưng có tiềm năng để cạnh tranh với các công ty hàng đầu", Steve Jobs phát biểu tại Lễ trao giải thưởng công nghệ năm 1995.

Ngày nay như chúng ta đã biết, các công ty khởi nghiệp như Casper đã bán tấm nệm trực tiếp cho người tiêu dùng, Warby Parker bán khung cho những ai cần kính mắt và Kickstarter cho phép các startup phát triển ý tưởng mà họ thích.

Steve Jobs dự đoán website và thương mại điện tử sẽ có mặt tại khắp mọi nơi trong một cuộc phỏng vấn với tờ Wired năm 1996.

"Web sẽ ở khắp mọi nơi. Và bất cứ điều gì phổ biến đều sẽ trở nên thú vị", Steve Jobs tiên đoán.

Thú vị nằm ở cách dùng từ của Jobs, khi ông nhắc đến cụm từ "Web dial tone" - với dial tone là tiếng bíp của điện thoại thời bấy giờ. Thông qua điều này, có thể thấy rằng Steve Jobs đã nhìn thấu một tương lai tràn ngập các thiết bị di động, và nó thực sự đã trở thành hiện thực trong thế kỷ 21.

Thương mại điện tử phải đến những năm gần đây mới thực sự bùng phát mạnh mẽ, song từ hơn 20 năm trước, Steve Jobs đã nghĩ ngay tới mô hình này khi được hỏi về vai trò chính của web. "Đó chính là thương mại. Mọi người sẽ mở rất nhiều các cửa hàng, và họ tới đó để mua đồ trên các trang web".

Jobs cũng dự đoán chính xác một cách đầy ngỡ ngàng về tầm ảnh hưởng của thương mại điện tử. Trong cùng một bài phát biểu, ông nhận định web sẽ chiếm 10% tổng lượng giao dịch hàng hóa và dịch vụ trên toàn nước Mỹ.

Ngày nay, dựa theo một báo cáo từ US Census, thương mại điện tử trong năm 2018 chiếm 9,7% tổng lượng bán lẻ tại Mỹ.

Steve Jobs dự đoán về tương lai hẩm hiu của ngành công nghiệp máy tính

Khi máy tính nổi lên như những thiết bị có thể giúp con người ta làm mọi việc, từ kết nối Internet và liên kết với các công việc khác, Steve Jobs đã nhìn xa hơn tất cả và dự đoán về một tương lai "hẩm hiu" của ngành công nghiệp máy tính.

Ông cho rằng máy tính để bàn sẽ trải qua "thời kỳ đen tối" trong 10 năm tới, và thậm chí sẽ kéo dài suốt cả thập kỷ. Ngày nay, thị phần máy tính PC đúng thật sự là đang ngày một bị thu hẹp.

"Cuối cùng thì Microsoft sẽ sụp đổ vì sự tự mãn của họ, và có thể một thứ gì đó mới hơn sẽ thay thế", ông nói. "Ngay khi điều đó diễn ra, khi một công nghệ nào đó được ra đời, đó sẽ là dấu chấm hết".

Steve Jobs dự đoán về bộ lưu trữ đám mây và việc tách rời khỏi những bộ nhớ vật lý

"Tôi chẳng lưu trữ thứ gì ở đâu, thật đấy", Jobs nói. "Tôi dùng rất nhiều email và web, và với chúng tôi chẳng cần lưu trữ thông tin ở đâu cả".

"Thực tế mà nói, tôi thích nghĩ rằng khi tôi gửi email, đó chính là bộ nhớ của tôi", Jobs nói trong phỏng vấn với tờ Wired năm 1996. "Giây phút mà tôi không phải quản lý kho dữ liệu của riêng mình và giây phút tôi sống trong một thế giới kết nối đã mang đến cho tôi nhiều lựa chọn mới".

Steve Jobs cũng dự đoán rằng chúng ta sẽ rơi vào thời kỳ "quá tải thông tin", và hầu hết mọi người sẽ có nhiều thông tin đến mức họ không thể xử lý kịp thời.

Với tất cả những dự đoán chính xác ấy, song Steve Jobs trong quá khứ chưa từng nghĩ rằng công nghệ có thể thay đổi thế giới như cái cách mà nó đang làm với cuộc sống của chúng ta.

Ông nói: "Web có thể sẽ rất quan trọng đấy. Nhưng liệu nó có thể là một sự kiện để thay đổi hàng triệu người? Tôi nghĩ là không".

"Nó chắc chắn không có thứ gì giống như khi lần đầu tiên khi chúng ta nhìn thấy một chiếc TV, hay một ai đó ở Nebraska lần đầu nghe thấy đài phát thanh. Sẽ chẳng có chấn động nào lớn như vậy", Jobs nói.

11 năm sau, Steve Jobs giới thiệu chiếc iPhone đầu tiên và làm thay đổi thế giới.

Nguyễn Nguyễn