Quảng Nam cảnh báo ngộ độc thực phẩm liên quan đến cá chép ủ chua
(Dân trí) - Trong vòng 10 ngày từ 7-17/3, huyện miền núi Phước Sơn liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm khiến một người tử vong và nhiều người khác cấp cứu, Sở Y tế Quảng Nam đã có công văn cảnh báo.
Sáng 21/3, trao đổi với phóng viên, ông Mai Văn Mười - Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam - cho hay Sở vừa có văn bản gửi UBND các huyện, thị xã, thành phố; Bệnh viện Đa khoa khu vực Miền núi phía Bắc Quảng Nam; Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn nhằm tăng cường biện pháp phòng, chống ngộ độc thực phẩm .
Theo Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam, trước nguy cơ tiềm ẩn tiếp tục sẽ có xảy ra các vụ ngộ độc thời gian đến khi người dân có thói quen sử dụng thức ăn truyền thống như thực phẩm lên men (cá chép ủ chua), Sở Y tế đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố; đặc biệt là vùng núi cao tăng cường thông tin, truyền thông, giáo dục về kiến thức an toàn thực phẩm nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thói quen không đảm bảo an toàn thực phẩm trong lựa chọn, bảo quản, chế biến và sử dụng thực phẩm.
"Khuyến cáo người dân trên địa bàn thực hiện việc sử dụng thực phẩm an toàn, không sử dụng các món ăn được chế biến liên quan món cá chép ủ chua; đề nghị bà con tiêu hủy cá ủ chua nếu còn tại gia đình", Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam cho hay.
Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam cũng khuyến cáo người dân không sử dụng các thực vật lạ, có nguy cơ gây ngộ độc như nấm rừng, cây củ, quả rừng lạ, côn trùng...; cần có biện pháp chế biến đảm bảo an toàn đối với các sản phẩm mang tính truyền thống hoặc tập quán của địa phương như món cá chép làm chua .
Ngoài ra, tuyệt đối không được ăn nấm lạ, nấm hoang dại kể cả nấm màu trắng; không ăn thử nấm, dứt khoát loại bỏ nấm khi còn nghi ngờ; không hái nấm non chưa xòe mũ vì chưa bộc lộ hết đặc điểm cấu tạo khó nhận dạng nấm độc; không ăn nấm đã bị dập nát, hư hỏng…
Sở Y tế cũng đề nghị Trung tâm y tế huyện Phước Sơn tiếp tục rà soát các trường hợp liên quan đến vụ ngộ độc thực phẩm để phát hiện sớm, tổ chức cấp cứu, điều trị kịp thời, trường hợp có diễn biến nặng phải chuyển lên tuyến trên để điều trị kịp thời.
Đồng thời phối hợp với Chi cục An toàn Vệ sinh thực phẩm tỉnh và các đơn vị chức năng xác định rõ nguyên nhân vụ ngộ độc để công khai kết quả kịp thời cảnh báo cho cộng đồng.
Trong vòng 10 ngày, từ ngày 7-17/3, huyện miền núi Phước Sơn liên tiếp tục xảy ra 2 vụ ngộ độc thực phẩm với 10 người bị ngộ độc nặng, trong đó có một người tử vong và 3 người phải thở máy, Sở Y tế Quảng Nam đã tiến hành chỉ đạo lấy mẫu thực phẩm gửi Viện Pasteur và đã kết luận nguyên nhân liên quan đến vi khuẩn Clostridium botulinum type E.
Theo ông Mai Văn Mười, vụ ngộ độc xảy ra ở huyện Phước Sơn không phải là vụ ngộ độc thực phẩm lớn lần đầu xuất hiện ở địa phương.
Xét về số người mắc, tử vong và tính chất nghiêm trọng của vụ ngộ độc thực phẩm thì năm 2018, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 2 vụ ngộ độc thực phẩm làm 19 người mắc, 6 người tử vong, một người di chứng mù mắt.
Tuy nhiên, vụ ngộ độc thực phẩm tại huyện Phước Sơn cũng là vụ ngộ độc thực phẩm rất nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn tỉnh, vì 2 vụ xảy ra liên tiếp trong thời gian ngắn, số người mắc nhiều, người mắc có những triệu chứng nặng và diễn biến nhanh, phức tạp và đã có một ca tử vong mặc dù đã được điều trị tích cực.
Những vụ ngộ độc thực phẩm lớn xảy ra tại Quảng Nam như trên đều xảy ra ở các vùng sâu, vùng xa; tại một số vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều phong tục, tập quán truyền thống trong chế biến, bảo quản và sử dụng thực phẩm.
Do đó, trong thời gian qua Sở Y tế đã có nhiều văn bản chỉ đạo đến các địa phương, khuyến cáo người dân không sử dụng món cá chua là nguyên nhân gây 2 vụ ngộ độc trên, và cần có biện pháp chế biến đảm bảo an toàn thực phẩm đối với những món ăn mang tính truyền thống hoặc tập quán địa phương.
Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam cho biết món cá chép ủ chua do bị nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum nên đã gây ra ngộ độc thực phẩm đối với các trường hợp bị ngộ độc ở vụ vừa qua.
Vi khuẩn Clostridium botulinum tồn tại nhiều ở ngoài môi trường và có thể lẫn trong nhiều loại nguyên liệu thực phẩm, lúc này vi khuẩn ở dạng có vỏ bọc chịu đựng tốt với đun nấu thông thường (gọi là bào tử).
Vi khuẩn có đặc điểm kỵ khí (chỉ phát triển trong môi trường thiếu không khí), không phát triển được trong môi trường chua (pH<4,6), mặn (nồng độ muối ăn >5%).
Như vậy, các thực phẩm khi chế biến có lẫn một vài bào tử vi khuẩn (quy trình sản xuất không đảm bảo), sau sản xuất thực phẩm được đóng gói kín như chai, lọ, hộp, lon, túi, trong khi đó không đủ độ chua, độ mặn như trên thì rõ ràng tạo điều kiện vi khuẩn phát triển và tiết ra độc tố botulinum.
Đây là nguyên nhân phổ biến gây ngộ độc thực phẩm, trước đây hay gặp ngộ độc thịt hộp, tuy nhiên các thực phẩm khác như rau, củ, quả, thịt, hải sản… nếu được sản xuất chế biến và bảo quản không đúng cách đều có thể gây ngộ độc độc tố Clostridium botulinum.