Nguy cơ lây truyền mạnh vi rút cúm chết người H7N9 sang Việt Nam

Khó phân biệt với chủng cúm khác

Theo PGS.TS Trịnh Quân Huấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, điều đáng lo ngại nhất của chủng cúm mới H7N9 là nó nằm trong nhóm nguy cơ lây từ động vật sang người, H7N9  sống ở chim hoang dã.

GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ cho biết, đây là lần đầu tiên cúm A/H7N9 xảy ra ở người. “Vi rút cúm H7N9 này lưu hành ở các đàn gia cầm, còn H7N9 chưa từng xuất hiện ở người bao giờ và các nhóm vi rút cúm A/H7 thường gây bệnh nhẹ ở người với hội chứng cúm và viêm kết mạc”, GS Hiển nói.

Tuy nhiên, điều khiến các chuyên gia lo lắng nhất là các dấu hiệu đặc trưng của chủng cúm mới hoàn toàn không có sự khác biệt với các chủng cúm khác. Chưa rõ đường lây truyền, chưa có thuốc đặc trị cũng như chưa có vắc xin.

“Cúm H7N9 lần đầu tiên phát hiện trên người, Trung Quốc chưa bao giờ có báo cáo, lần này lại có ca bệnh trên người. Điều mà chúng ta quan ngại, đó là mặc dù phát hiện trên người nhưng nguồn lây từ đâu chưa phát hiện. Xét nghiệm trên cả gia cầm, thủy cầm, lợn không phát hiện cúm này. Cũng có thể giả thiết từ chim hoang dã nhưng chúng ta chưa từng làm xét nghiệm liên quan đến nó.

Đường lây truyền căn bệnh này cũng chưa rõ ràng, liệu nó có lây từ người sang người hay không? Bởi ca bệnh đầu tiên mà Trung Quốc phát hiện là hai bố con trong cùng một gia đình và đều đã tử vong. Nhưng cũng chưa đủ bằng chứng để chứng minh lây từ người sang người”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long bày tỏ.

Theo BS Nguyễn Hồng Hà, Phó Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khó khăn của chủng cúm mới này là chẩn đoán lâm sàng không có sự khác biệt so với nhiều loại cúm khác. Vì thế, phải căn cứ vào yếu tố dịch tễ để phát hiện. Có thể liên quan đến gia cầm và người từ vùng dịch để hạn chế tác hại. Ngoài ra, với thuốc Tamiflu hiện vẫn chưa xác định có tác dụng với chủng cúm mới hay không, vì thế chờ kết luận của các chuyên gia WHO và các nơi tiếp nhận ca điều trị.

Theo đó, chủng cúm mới A/H7N9 gây các biểu hiện ho, sốt cao, khó thở, viêm kết mạc… như với hội chứng cúm thông thường khác.

“Không chỉ cần cảnh giác với chủng cúm mới mà chúng ta cũng cần lưu ý đến các chủng cúm đang hiện hành. BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận 1 ca rất nặng và đã tử vong vì cúm A/H1N1. Vì thế cần luôn sẵn sàng có thuốc Tamiflu ở các cơ sở y tế để cho điều trị ngay khi có dấu hiệu cúm”, BS Hà cảnh báo.

Giám sát chặt người nhập cảnh

Tuy tại Việt Nam chưa ghi nhận ca nhiễm cúm A/H7N9, nhưng các chuyên gia dịch tễ rất lo ngại sự lây truyền mạnh mẽ của căn bệnh này.

Ông Nguyễn Văn Bình, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) nhận định: “Chủng vi rút có biến đổi dễ kết hợp với các chủng vi rút khác thành chủng vi rút mới. Lại chưa có vắc xin, thuốc điều trị đặc hiệu, chưa rõ ràng về nguồn lây, nên nguy cơ bùng phát dịch rất dễ xảy ra”.

Vì thế, ngay trong ngày hôm nay, 4/4, Cục Y tế đã gửi công điện khẩn tới Trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế, đề nghị giám sát chặt chẽ với người nhập cảnh vào Việt Nam, tiến hành kiểm tra thân nhiệt bằng máy đo nhiệt độ từ xa cho tất cả các hành khách nhập cảnh tại các cửa khẩu. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh đường hô hấp cấp cần được khám sàng lọc, cách ly và áp dụng kịp thời các biện pháp phòng chống nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Lấy mẫu bệnh phẩm các trường hợp nghi ngờ viêm phổi nặng do vi rút, đặc biệt nếu có yếu tố dịch tễ như đi từ vùng dịch về, tiếp xúc với gia cầm ốm, chết.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, dù rất quan ngại với chủng cúm mới, nhưng Tổ chức Y tế thế giới vẫn đưa ra khuyến cáo các nước thành viên chỉ giám sát không hạn chế đi lại. “Tuy vậy cần đặc biệt tăng cường hệ thống giám sát tại cửa khẩu và xây dựng kế hoạch phòng chóng cúm. Lấy mẫu bệnh nhân viêm phổi vi rút nặng xét nghiệm. Chúng ta phải chủ động bởi bệnh nhân vào, với những dấu hiệu đặc trung của cúm chúng ta không thể nhận biết được ngay bệnh nhân có mắc cúm A/H7N9 hay không, TS Long nói.

Hồng Hải