Dịch do Zika gây viêm não nhỏ truyền qua muỗi sốt xuất huyết

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, thông báo chính thức của Bộ Y tế Brazil cho thấy dịch bệnh do Zika gây ra tại quốc gia này có sự gia tăng đáng kể (gấp khoảng 10 lần) số trường hợp mắc chứng não nhỏ tại Brzsil so với các năm trước đó.

Trong số các trường hợp mắc chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh có một số trường hợp xét nghiệm dương tính với vi rút Zika, đồng thời cũng có nhiều trẻ xét nghiệm âm tính với vi rút Zika.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, trong năm 2015 tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika tại một số quốc gia khu vực châu Mỹ, châu Phi như: Guatemala, Elsalvador, Venezuela, Senegal, Honduras, Panama, Brazil, và ngày 31/12/2015, Trung tâm Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ thông báo đã ghi nhận trường hợp đầu tiên ghi nhận trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika tại quần đảo Puerto Rico vào tháng 12/2015.

Hiện nay, Tổ chức Y tế thế giới đang phối hợp với Bộ Y tế Brazil điều tra và đánh giá mối liên quan giữa vi rút ZIKA và chứng não nhỏ; tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân có thể liên quan đến chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh như các nhiễm trùng, nhiễm độc tố của bà mẹ trong quá trình mang thai, những lỗi của gen, … ; do đó có thể mất nhiều thời gian để xác định chính thức mối liên quan này.

PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tại Việt Nam hiện nay chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm vi rút Zika. Tuy nhiên hiện Việt Nam đang lưu hành bệnh sốt xuất huyết cùng với sự lưu hành của loại muỗi Aedes, đây là loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết và cũng là muỗi truyền vi rút Zika. Hơn nữa, tại một số nước trong khu vực Đông Nam Á, như Thái Nam đã ghi nhận sự xuất hiện của vi rút này. Trong khi đó, hiện có sự giao lưu du lịch, thương mại, lao động rất lớn nên nguy cơ vi rút Zika có thể xâm nhập và lan truyền tại nước ta. Hiện Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế thế giới để theo dõi sát diễn biến và các nguy cơ của bệnh cũng như tăng cường các biện pháp giám sát, phòng chống dịch bệnh ở nước ta.

Tại các nước đang lưu hành vi rút Zika, các trường hợp mắc bệnh hầu hết đều biểu hiện triệu chứng nhẹ và vừa hoặc không có biểu hiện triệu chứng do đó nhiều trường hợp mắc bệnh có thể không phát hiện được và hầu hết hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, diễn biến dịch tại Brasil khiến thế giới lo ngại bởi ở đây đã gia tăng gấp 10 lần số trường hợp mắc chứng não nhỏ so với những năm trước đó, trong đó. Trong số các trường hợp mắc chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh có một số trường hợp xét nghiệm dương tính với vi rút Zika, đồng thời cũng có nhiều trẻ xét nghiệm âm tính với vi rút Zika.

TS Phu cho biết, hiện nay, bệnh do vi rút Zika chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như chưa có vắc xin phòng bệnh. Vì thế, việc triển khai các biện pháp nhằm hạn chế sự lây truyền của bệnh bằng cách diệt muỗi truyền bệnh và các ổ chứa của muỗi, bọ gậy là biện pháp hiệu quả để phòng bệnh.

“Tiêu diệt được muỗi truyền SXH thì cũng ngắt được được truyền của Zika”, TS Phu nói. Vì thế, để chủ động phòng chống bệnh do vi rút Zika xâm nhập và lây lan tại nước ta, Bộ Y tế khuyến cáo, những người nhập cảnh về từ các quốc gia có lưu hành vi rút Zika chủ động tự theo dõi sức khỏe trong vòng 14 ngày, nếu có biểu hiện sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Tại các gia đình cần đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn; loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...; Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày; Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt.

Hồng Hải