BMW và Toyota đã đúng khi không "tất tay" làm xe điện

Vào đầu thập kỷ, hàng loạt doanh nghiệp ô tô đồng loạt tuyên bố sẽ chấm dứt sản xuất xe xăng. Dường như có một “cuộc đua” ngầm xem ai sẽ điện hóa toàn bộ danh mục sản phẩm sớm nhất. Volvo và Bentley cam kết ngừng bán xe xăng vào năm 2030. Trong khi đó, Ford châu Âu cho biết sẽ chỉ bán xe thuần điện trước năm 2030.

Các hãng xe khác đặt mục tiêu xe điện chiếm một tỷ lệ lớn trong doanh số hằng năm. Ví dụ, Porsche từng kỳ vọng xe điện chiếm hơn 80% doanh số của hãng vào năm 2030, trong khi Audi dự kiến khai tử toàn bộ động cơ đốt trong vào năm 2032.

Nhưng chỉ vài năm sau, nhiều mục tiêu đã phải trì hoãn hoặc rút lại; có hãng lùi vài năm, có hãng hoãn vô thời hạn. Câu trả lời đã rõ ràng: Ngành công nghiệp ô tô đã quá vội vàng với xe điện.

Trong khi hầu hết các thương hiệu lao vào trào lưu xe điện, với niềm tin rằng nhu cầu sẽ bùng nổ, có hai cái tên lớn không đi theo đám đông: BMW và Toyota.

Cả BMW lẫn Toyota đều không có những tuyên bố “cực đoan” như các đối thủ. Thay vào đó, hai hãng cho rằng xe điện không phải lời giải chung cho tất cả các thị trường trong thời gian ngắn. Lý do là xe điện nhìn chung không chỉ đắt hơn xe chạy xăng, dầu truyền thống, mà hạ tầng sạc ở nhiều nước còn chưa phát triển.

BMW vẫn trung thành với triết lý “Power of Choice” (Sức mạnh của lựa chọn), cho khách hàng được tự do lựa chọn hệ truyền động nào họ muốn: xăng, diesel, hybrid sạc điện hay xe thuần điện. Hãng thậm chí dự kiến ra mắt mẫu xe chạy hydro dựa trên X5 vào năm 2028, với hệ thống pin nhiên liệu do Toyota đồng phát triển.

Trước các quy định ngày càng khắt khe, đặc biệt là lộ trình cấm bán xe mới chạy xăng tại EU từ năm 2035, CEO Oliver Zipse của BMW đã nhiều lần cảnh báo rằng việc chỉ tập trung vào xe điện, giới hạn sự lựa chọn của người tiêu dùng có thể dẫn đến ngõ cụt, các công ty có thể phải sa thải hàng chục ngàn lao động.

Tất nhiên, điều đó không có nghĩa BMW “phớt lờ” mục tiêu cắt giảm khí thải carbon. Hãng đã đầu tư hơn 10 tỷ euro vào Neue Klasse - dự án xe điện lớn nhất trong lịch sử BMW, mở đầu bằng mẫu iX3 mới, kế tiếp là sedan i3 và iX5 chạy điện hoàn toàn.

Tuy vậy, BMW vẫn giữ lại động cơ xăng trong danh mục sản phẩm, bao gồm cả các cỗ máy dung tích lớn như I6 và V8 của dòng M. Cả hai đang được nâng cấp để đáp ứng chuẩn khí thải Euro 7, đảm bảo tương lai cho động cơ 3.0L và 4.4L trên các mẫu xe tính năng vận hành cao. Ngay cả động cơ diesel cũng chưa bị loại bỏ, khi BMW xác nhận sẽ trang bị cho X5 thế hệ mới ra mắt năm 2026.

Trong khi đó, Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, dự định tiếp tục dùng động cơ xăng. Ông Andrea Carlucci, Phó chủ tịch phụ trách Chiến lược sản phẩm và Marketing của Toyota châu Âu, cho biết: “Chúng tôi đang tối ưu hóa thế hệ động cơ mới để có thể phù hợp với tất cả, từ điện, hybrid đến hydro”.

Năm ngoái, Chủ tịch Akio Toyoda thậm chí từng gây chú ý khi dự đoán rằng xe điện sẽ không bao giờ vượt quá 30% thị phần toàn cầu.

Thay vì đặt cược toàn bộ vào xe điện, Toyota tiếp tục phát triển công nghệ hybrid, đồng thời đầu tư vào các giải pháp thay thế khác như nhiên liệu tổng hợp, nhiên liệu sinh học và hydro.

Toyota đang hợp tác cùng Mazda và Subaru để phát triển nhiên liệu trung hòa carbon, và thậm chí thử nghiệm động cơ 1.6L turbo đốt bằng hydro trên xe GR Yaris và GR Corolla nguyên mẫu.

Nhờ không phải “quay xe”, liên tục thay đổi chiến lược, BMW và Toyota giờ đây đang hưởng lợi thế cạnh tranh rõ rệt.

Trong khi Porsche phải chi thêm hàng tỷ USD để “hồi sinh” Macan chạy xăng vì bản thuần điện không nhận được phản hồi như kỳ vọng, hay các mẫu 718 Boxster và Cayman cũng sẽ quay lại dùng động cơ đốt trong. Trong khi đó, một mẫu SUV ba hàng ghế ban đầu hãng dự kiến sẽ là xe thuần điện giờ đây cũng sẽ ra mắt trước tiên với động cơ đốt trong truyền thống.

Những “bước lùi” này rất tốn kém, nhưng cũng phản ánh thực tế rằng ngành công nghiệp đã quá vội vàng với xe điện.

Tất nhiên, điều đó không có nghĩa xe điện đang suy thoái. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), xe điện chiếm 17,7% tổng doanh số xe mới tại châu Âu trong 8 tháng đầu năm 2024, cao hơn so với tỷ lệ 14,1% của năm trước. Trên toàn cầu, xe điện chiếm hơn 20% doanh số năm 2024, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).

IEA cũng báo cáo 17 triệu xe điện được bán ra năm 2024, tăng hơn 25% so với năm trước, và dự kiến trong năm 2025 con số này sẽ vượt 20 triệu chiếc, trong đó Trung Quốc chiếm 60% thị phần, tương đương khoảng 14 triệu xe điện.

Dự báo an toàn duy nhất là một số khu vực sẽ chuyển đổi nhanh hơn nhiều so với khu vực khác. Ví dụ năm 2024, Na Uy đạt tỷ lệ 89% doanh số ô tô mới là xe điện. Trong khi đó tại Mỹ, tỷ lệ chỉ là 9,2%, theo dữ liệu của Experian Automotive.

Điều đó cho thấy chiến lược đa năng lượng của BMW và Toyota tỏ ra thực tế hơn bao giờ hết.