Hưởng BHXH một lần không lợi bằng quy định của Luật BHXH năm 2014

Chú trọng tính bảo lưu BHXH 

Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, quy định Điều 60 của Luật BHXH năm 2014 sẽ giúp người lao động nhiều quyền lợi hơn so với quy định hưởng BHXH một lần ở Luật BHXH cũ.

Về nguyên tắc, quy định này nhằm khuyến khích người lao động bảo lưu, tích lũy thời gian đã đóng BHXH để có thể hưởng lương hưu theo quy định thay vì nhận BHXH một lần. Khi người lao động trở lại làm việc thuộc diện đóng BHXH bắt buộc thì được tính cộng dồn thời gian đã tham gia để được hưởng lương hưu sau này.

Nếu như ở quy định cũ người lao động chỉ hưởng BHXH một lần, Luật BHXH năm 2014 cho phép người lao động chưa hết tuổi lao động mà chấm dứt hợp đồng lao động có thêm nhiều quyền lợi hơn, cụ thể: Được giải quyết trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề, tư vấn giới thiệu việc làm...

Vậy, trường hợp người lao động không đủ thời gian đóng hoặc không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc thì có ảnh hưởng tới quyền lợi của họ khi tới tuổi nghỉ hưu?

Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, trường hợp người lao động không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc thì có thể tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. “Thậm chí trong luật cũng có quy định người lao động đóng BHXH tự nguyện đóng 1 lần để được hưởng lương hưu”.

Cụ thể: Bổ sung phương thức đóng một lần cho nhiều năm còn thiếu để được hưởng lương hưu ngay khi hết tuổi lao động hoặc hạ mức sàn thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện để phù hợp với khả năng tài chính của nhiều người lao động;

“Thời gian đóng BHXH trước đây vẫn được bảo lưu và cộng dồn với thời gian tham gia BHXH tự nguyện” - Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết.

Trả lời câu hỏi trường hợp người lao động trong thời gian bảo lưu thời gian đóng BHXH nếu từ trần thì gia đình có quyền lợi gì?

Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, thân nhân người lao động sẽ được hưởng chế độ tử tuất như đối với người đang đóng BHXH.

Cụ thể: Trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm người đó chết (Điều 66, luật BHXH); nếu đóng đủ 15 năm trở lên mà chưa hưởng BHXH một lần thì thân nhận được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng (Điều 67, luật BHXH); nếu chưa đủ 15 năm đóng thì thân nhân được nhận trợ cấp tuất một lần bằng mức trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần.

Trước đó, hôm 26-27/3, công nhân Công ty TNHH PouYuen VN (quận Bình Tân, TPHCM) đã tổ chức đình công để phản đối quy định tại Điều 60 của Luật BHXH năm 2014 vì cho rằng quyền lợi sẽ bị thiệt khi không còn được hưởng BHXH một lần khi thôi việc.

Ngoài ra, đại diện Bộ LĐ-TB&XH cũng cho biết, khi người lao động được hưởng lương hưu hàng tháng thì Quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế cho người lao động (khoản 4 Điều 18, khoản 2 Điều 84 Luật Bảo hiểm xã hội và Điều 12, Điều 13 Luật Bảo hiểm y tế).

Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, trường hợp người lao động không đủ tuổi nghỉ hưu và không có khả năng đóng tiếp BHXH tự nguyện thì vẫn có thể có “những thiết kế riêng” để xử lý.

Các nội dung cụ thể sẽ được thể hiện chi tiết tại các Nghị định, Thông tư liên quan tới Luật BHXH năm 2014 sẽ được ban hành tới đây.

Cần tuyên truyền đa chiều

Thông tin báo chí phản ánh ý kiến của một số người lao động tại cuộc đình công cho rằng muốn nhận BHXH một lần như quy định cũ; nếu họ không được lĩnh BHXH một lần thì sẽ không tham gia BHXH lần tới…

Theo một chuyên gia lĩnh vực lao động việc làm, tâm lý trên xuất phát từ hiểu biết chưa đầy đủ của một số người lao động. Chủ yếu là lao động tham gia hợp đồng ngắn hạn và chưa hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm BHXH của chủ doanh nghiệp và bản thân.

“Quy định đóng BHXH, người sử dụng lao động đóng tới 18% mức lương đóng bảo hiểm nhưng người lao động chỉ đóng 8%. Nếu người lao động chủ động không tham gia nữa thì sẽ thiệt thòi. Vì mức thực đóng chỉ 8% trong khi phần còn lại do người sử dụng lao động đóng hộ” - một chuyên gia nói.

Trả lời câu hỏi của PV Dân trí vì sao thu hẹp diện đối tượng nhận BHXH một lần tại điều 60 của luật BHXH năm 2014? Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết: Thực tế cho thấy, nhiều người lao động sau khi đã nhận BHXH một lần lại tiếp tục đi làm các công việc khác. “Nhiều người lao động trong số đó muốn có tiếp thời gian đóng BHXH, muốn “hồi cứu” lại thời gian tham gia BHXH trước đó bằng cách trả lại BHXH phần đã nhận. Nhưng các quy định trước đây không cho phép. Vì vậy, luật BHXH năm 2014 có hiệu lực từ 1/1/2016 thu hẹp diện đối tượng BHXH một lần nhưng lại tạo cơ hội cho người lao động có mong muốn tiếp tục tham gia BHXH, tiếp tục tích lũy thời gian để hưởng lương hưu hàng tháng”.

Trả lời câu hỏi: Quy định mới về BHXH có lợi cho hơn cho người lao động, vậy tại sao vẫn diễn ra cuộc đình công của công nhân Công ty TNHH PouYuen VN trong ngày 26-27/3?

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết: Trong công tác tuyên truyền pháp luật, người phổ biến luật phải hiểu các lý do sau các quy định mới. Việc phổ biến không đơn thuần chỉ là nhắc lại quy định có như thế này, thế kia hoặc từ nay trở đi sẽ thế này…

Công tác tuyên truyền phải chỉ rõ được quy định mới tại sao lại như vậy? quy định mới tốt hơn quy định cũ đối với người lao động, doanh nghiệp ra sao? Trong quá trình tuyên truyền, phổ biến cần ghi nhận các trường hợp cá biệt để đưa vào các hướng dẫn thực hiện các luật.

“Vụ việc này có thể không phải người lao động phản ứng với Điều 60 của Luật BHXH, điều cơ bản là họ chưa được phân tích, tuyên truyền rõ lợi ích, hơn kém của quy định bảo lưu BHXH với việc nhận BHXH một lần” - Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nói.

Hoàng Mạnh